پیششرطهای ناروشن ایران برای پذیرفتن آتشبس در حلب
۱۳۹۵ آذر ۲۴, چهارشنبهسازمان ملل متحد و مسئولان دو گروه از شورشیان اعلام کردهاند که جمهوری اسلامی ایران شروط جدیدی برای پذیرفتن آتشبس در حلب مطرح کرده و حاضر است در صورت تامین این پیششرطها، پیشنهاد آتشبسی که در گفتوگوهای دوجانبه بین روسیه و ترکیه مطرح شده است، را بپذیرد.
مذاکرات پیرامون برقراری آتشبس در حلب در شرایطی صورت میگیرد، که این شهر بار دیگر هدف بمباران قرار گرفته است. اردوغان اعلام کرده است که در ادلب تدارکات لازم برای پذیرش کسانی که حلب را ترک میکنند، فراهم آمده است.
اطلاعات دقیقی پیرامون توافق آتشبس و خروج نیروهای شورشی از حلب منتشر نشده است. به عنوان نمونه، روشن نیست که شورشیان و افراد غیرنظامی چقدر زمان در اختیار دارند تا شرق حلب را تخلیه کنند و اینکه آیا همه مخالفان رژیم اسد میتوانند شهر را ترک کنند یا خیر؟ این در حالی است که مسئولان ترک پس از توافق آتشبس اعلام کردند که برنامه خروج تنها شامل نیروهای غیرنظامی و آن دسته از گروههای میانهرو مخالف اسد میشود.
بیشتر بخوانید: اختلاف میان سوریه و روسیه خروج شورشیان از حلب را به تعویق انداخت
سوریه با آتشبس حلب و خروج شورشیان از این شهر در وضعیت موجود موافق نیست. این موضوع را رئیس جمهوری این کشور، بشار اسد پس از اعلام توافق بر سر برقراری آتشبس در حلب عنوان کرده است.
گفته میشود که ۱۵ هزار نفر خود را برای خروج از حلب آماده کردهاند که از آن بین ۴ هزار نفرشان از گروههای شورشی مخالف دولت اسد هستند. گزارشها حاکی از آن است که اتوبوسهایی برای انتقال این افراد به حلب اعزام شدهاند، ولی هنوز خبری از خروج این نیروها منتشر نشده است.
طبق خبری که خبرگزاری رویترز منتشر کرده، ۳۳ اتوبوس در حومه شهر حلب آماده انتقال شورشیان هستند. قرار بوده که نخستین اتوبوس ساعت ۵ صبح روز چهارشنبه (۱۴ دسامبر) حلب را ترک کند. این در حالیست که خبرگزاری فرانسه گزارش داده، نیروهای طرفدار اسد مانع از سوار شدن افراد به اتوبوسها میشوند. به این ترتیب احتمال به تعویق افتادن خروج نیروها از حلب وجود دارد.
بیشتر بخوانید: توافق بر سر خروج کامل شورشیان از حلب
خبرگزاری رویترز از بیروت گزارش میدهد که سازمان ملل و مسئولان دو گروه شورشی مخالف اسد، خبر از آمادگی ایران برای پذیرش آتشبس دادهاند. گفته شده که ایران بر آن است تا همزمان با این آتشبس، شماری از مجروحانی که در دو روستای شیعهنشین فوا و کفریا به سر میبرند را خارج کند. این دو روستا در محاصره شورشیان مخالف اسد قرار دارند. دو روستای فوا و کفریا در شمال غربی سوریه و در استان ادلب هستند.
مذاکرات بینتیجه با ایران
خبر مربوط به پذیرش مشروط آتشبس از سوی ایران توسط یکی از مسئولان گروه جبهه شامیه، که یکی از گروههای شورشی بزرگ حاضر در جنگ حلب است، اعلام شده. این در حالی است که شورشیان مدعیاند جمهوری اسلامی تمایلی به پذیرش آتشبس ندارد و از این رو تا کنون مذاکرات بینتیجه مانده است.
سخنگوی جبهه شامیه عنوان کرده که ایران موضوع فوا و کفریا را بهانه کرده تا با طرح چنین مسائلی مذاکرات را به شکست بکشاند. اما یکی از مسئولان سازمان ملل گفته است: «ایران آشکارا شروطی برای انتقال همزمان از دو روستای فوا و کفریا مطرح کرده است».
تلاشهای دیپلماتیک
در عین حال، خبرگزاری رویترز از آنکارا گزارش میدهد که پیرامون برقراری آتشبس در حلب، روز چهارشنبه، ۱۴ دسامبر، تماسی تلفنی بین مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با همتای ایرانیاش صورت گرفته است. اطلاعات بیشتری از مضمون این تماس تلفنی و نتیجه آن منتشر نشده است.
گفته میشود که ترکیه و روسیه روز سهشنبه ۱۳ دسامبر درباره برقراری آتشبس در حلب و ایجاد امکان برای خروج نیروهای شورشی از شرق این شهر به توافق رسیده بودند.
همزمان با اعلام توافق بین ترکیه و روسیه بر سر برقرار آتشبس در حلب، این شهر بار دیگر هدف حملات ارتش سوریه قرار گرفته است.
جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی از برخی گروههای شبهنظامی شیعه، همراه با حزبالله لبنان و گروه شبهنظامی عراقی "حرکت نجبا" در جنگ سوریه حضور دارد و همراه با ارتش سوریه و در سایه حمایت هوایی روسیه علیه شورشیان میجنگد.
جنگ لفظی بین آمریکا و روسیه
سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل، سامانتا پاور، دولتهای سوریه، ایران و روسیه را متهم کرد که در راستای تصرف حلب حمام خون راه انداختهاند. این در حالی است که نماینده روسیه در سازمان ملل، ویتالی چورکین خبر از پایان جنگ حلب داده و اعلام کرده بود که درگیریهای شرق این شهر خاتمه یافته و دولت اسد بر کل شهر مسلط شده است.
سفیر آمریکا در شورای امنیت رژیم اسد و حامیان او، یعنی روسیه و ایران را مسئول جنایاتی معرفی کرد که در حلب و در جریان تصرف این شهر روی داده است. او گفت: «از هیچ چیز خجالت نمیکشید؟ آیا توان فهم خود را از دست دادهاید؟ وقتی کودکی را اعدام میکنند، باعث عذاب وجدان شما نمیشود؟ آیا چیزی وجود دارد که شما به خاطر آن دروغ نگویید؟»
بیشتر بخوانید: تردیدها درباره آتشبس در حلب
سفیر روسیه در شورای امنیت سازمان ملل، ویتالی چورکین در برابر اتهامات سامانتا پاور با لحنی طعنهآمیز گفت شما جوری برخورد میکنید، که گویا مادر ترزا هستید. شما فراموش نکنید، نماینده چه کشوری هستید و فکر کنید که آیا نمایندگی آمریکا جایی برای سخن گفتن از موضع برتری اخلاقی برای شما باقی میگذارد؟ چورکین گفت: «این خداست که در پایان کار به حساب گناهکاران واقعی رسیدگی میکند».
انتقاد به رویکرد غرب نسبت به جنگ حلب
امید نوریپور، سخنگوی مسائل مربوط به سیاست خارجی حزب سبزهای آلمان از سیاست غرب در قبال بحران سوریه انتقاد کرد. او گفت زمانی غرب به موضوع جنگ حلب و بحران سوریه پرداخت که با بحران پناهجویی روبرو شد. و روسیه نیز با استفاده از برخورد غیرفعال غرب، مواضع نیروهای مخالف اسد را بمباران کرده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد، بان کی مون نیز به شکست سازمان ملل در چارهجویی برای بحران سوریه اعتراف کرد. دبیرکل سازمان ملل گفت سازمان ملل تا کنون حمایت درخوری از مردم سوریه نکرده و به این ترتیب شورای امنیتتوافق بر سر خروج کامل شورشیان از حلب سازمان ملل به وظیفه اصلی خود یعنی تلاش برای حفظ صلح و برقراری امنیت در جهان عمل نکرده است.