پشتیبانی گروهی از ایرانیان از حکم دیوان لاهه درباره البشیر
۱۳۸۷ اسفند ۲۸, چهارشنبهنامه به دیوان داوری لاهه را ۱۳۶ نفر که خود را «روزنامهنگاران مستقل و فعالان حقوق بشر در ایران» نامیدهاند، امضا کردهاند. قریب به اتفاق امضاکنندگان در داخل ایران و در روزنامههای چاپ تهران یا سایتها و نهادهای مدنی داخل كشور فعالیت میكنند.
روزنامهنگاران و فعالان حقوق بشر در نامهی خود به دیوان بینالمللی لاهه نوشتهاند: «حکم تاریخی دادگاه لاهه برای پیگیری فاجعهی انسانی رخداده در دارفور سودان و محاکمهی مسببان این جنایت، سبب شادی انسانهای آزادیخواه، صلحطلب و نوعدوست سراسر جهان شده است. ما، گروهی از روزنامهنگاران مستقل و غیردولتی و فعالان حقوق بشر در ایران نیز مراتب پشتیبانی خود را از اقدام دیوان لاهه در صدور حکم جلب رییس جمهوری سودان به اتهام نقض حقوق شهروندان این کشور اعلام میداریم.»
در ادامهی نامهی ایرانیان به دادگاه لاهه آمده است: «این حکم از چند سو سبب دلگرمی فعالان حقوق بشر شده است. نخست به این دلیل که "عمر بشیر" در قبال مرگ بیش از سیصد هزار انسان و آوارگی سه میلیون تن دیگر "مسؤول" است و باید پاسخگوی نقش خود در کشتار مردم دارفور باشد. دوم این که، حکم دادگاه لاهه برای بازداشت وی نخستین مورد محاکمهی رهبری بر مسند قدرت در یک کشور بود و امیدهای تمامی باورمندان به منشور حقوق بشر را زنده کرد تا راه محاکمه و خلع ید دولتمردان غیرمسوول در قبال شهروندانشان هموار شود.»
روزنامهنگاران و فعالان حقوق بشر ایرانی در پایان نامهی خود نوشتهاند: «ما نیز مانند همتایان خود در گوشه گوشهی جهان، ضمن ابراز همدردی ژرف با قربانیان خشونتهای دارفور سودان، خواستار توقف هرگونه درگیری در این منطقه، پایان رنج خانهبهدوشی آوارگان و محاکمه عاملان این فجایع هستیم.»
رونوشت به سفارت سودان
آنها همچنین رونوشتی از نامهی خود به دیوان لاهه را به سفارت سودان در تهران دادهاند. حکومت اسلامی در ایران دارای مناسبات دوستانه با رژیم سودان است. بلافاصله پس از اعلام حکم دیوان لاهه، علی لاریجانی، رئيس مجلس شورای اسلامی به سودان رفت تا بهطور حضوری مخالفت حکومت ایران با حکم دیوان لاهه و پشتیبانی از عمر البشیر را به اطلاع مقامهای سودانی برساند. در میان دوستان محدود رژیم البشیر، حکومت ایران تنها دولتی بود که به دفاع قاطع از البشیر برخاست.
حکم دادگاه لاهه
دادگاه بینالمللی لاهه روز چهارم ماه مارس حکم بازداشت عمرالبشیر رئیس جمهور سودان صادر کرد. در این حکم آمده است که البشیر به خاطر مشارکت احتمالی در جنایات جنگی و بشری در دارفور باید محاکمه شود. این نخستین بار است که حکم بازداشت بینالمللی دربارهی کسی صادر میشود که هنوز در کشور خود بر سر قدرت است.
در حکم بازداشت البشیر، به جزییات دیگری از قبیل احتمال مشارکت در قتل، آواره ساختن انسانها، شکنجه و خشونت در دارفور هم اشاره شده است. مسئولیت در قبال حملههای نظامی هدفمند به مردم غیرنظامی و غارت دارایی آنها، از دیگر اتهامهای البشیر هستند.
دارفور در چند سال گذشته، صحنه یک جنگ داخلی تمام عیار میان اکثریت سیاهان آفریقایی و شبهنظامیان عرب بوده است. دولت سودان حامی این شبهنظامیان است. شمار قربانیان این جنگ بر اساس برآورد سازمان ملل، ۳۰۰ هزار نفر است. دستکم ۱۰۰ هزار نفر دیگر بر اثر پیامدهای این جنگ، همچون بیخانمانی، گرسنگی و بیماری جان خود را از دست دادهاند و بیش از دو میلیون تن نیز آواره شدهاند.
دادگاه بینالمللی لاهه به رغم صدور حکم دستگیری افراد، نمیتواند کسی را در خاک کشورش دستگیر کند. حکم جلب این دادگاه، تنها در صورت خروج فرد از کشور و حضور وی در کشوری که حکم در آن به رسمیت شناخته میشود، قابل اجراست.