پرونده هسته‌ای ایران: اوباما و دشواری تعامل با دولت احمدی‌نژاد

دفتر اطلاعات و پژوهش وزارت خارجه امریکا می‌گوید ایران به رغم پیشرفت‌های قابل اعتنا در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، کماکان از لحاظ فنی قادر نیست تا سال ۲۰۱۳ اورانیوم مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی تولید کند. بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه، ارزیابی نهاد یادشده به صورت یک سند از سوی دنیس بلر، هماهنگ‌کننده‌ی نهادهای امنیتی آمریکا، ماه آوریل گذشته در اختیار کنگره این کشور قرار گرفت. این سند اخیراَ با درخواست فدراسیون محققان امریکایی و مطابق با قانون آزادی اطلاعات از رده بندی محرمانه خارج شد و انتشار علنی پیدا کرد.

به گفته‌ی بلر، ارزیابی دفتر اطلاعات و پژوهش وزارت امور خارجه امریکا ناظر بر دست‌یابی بالقوه ایران به توانایی ساخت بمب اتمی است و بررسی و گمانه‌زنی در باره‌ی تصمیم سیاسی رهبری این کشور برای ساخت چنین سلاحی هدف آن نبوده است. در سند ارائه‌شده به کنگره همچنین گفته می‌شود که ایران تا زمانی که تحت فشارهای بین المللی است، چنین تصمیمی نخواهد گرفت.» با این همه، سند یادشده به این گزارش‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا اشاره می‌کند که ایران در صورت تلاش برای تولید اورانیوم با غنای بالا، نه از تأسیسات رسمی و علنی خود، بلکه احتمالاً از تاسیسات مخفی که زیر نظر نهادهای نظامی اداره می‌شوند استفاده خواهد کرد. تجهیز و راه‌اندازی یک تأسیسات غنی سازی مخفی ممکن است سال ها به درازا بکشد.

گزارش فوق در حالی انتشار می‌یابد که مقام‌های آمریکایی همچنان امیدوارند تا زمان نشست رهبران گروه ۲۰ در سپتامبر آینده، ایران به پیشنهاد غرب برای مذاکره پیرامون برنامه اتمی‌اش واکنش مثبت نشان دهد و نیازی به اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه این کشور نباشد.

گرما در واشنگتن، گرما در ایران

در این میان، خبرگزاری رویترز گزارش تحلیلی در باره‌ی سیاست دولت اوباما در قبال پرونده هسته‌ای ایران انتشار داده است که در آن، با اشاره به دشواری‌های دولت احمدی‌نژاد پس از ناآرامی‌های اخیر، این که این دولت بتواند تا ماه سپتامبر واکنشی به پیشنهاد مذاکره از سوی باراک اوباما نشان دهد بعید ارزیابی می‌شود. به نوشته‌ی رویترز، مقام‌های آمریکایی به دقت رویدادهای پس از انتخابات ایران را زیر نظر دارند و تلاش می کنند تاثیر احتمالی آن بر دیپلماسی در قبال این دشمن دیرین خود را بیابند.

به باور همین مقام‌ها، رسیدن به توافق به اعمال تحریم بیشتر علیه ایران نیازمند زمان برای مذاکره با متحدان آمریکا است. جلب نظر مساعد چین و روسیه یعنی دو کشور عمده شریک تجاری ایران به اعمال تحریم‌های بیشتر علیه این کشور اگر ناممکن نباشد، بسیار دشوار است.

تحلیل‌گر رویترز در پایان می‌نویسد، به رغم شک و تردید در مشروعیت احمدی نژاد در ذهن اوباما، تحلیلگران و مقام‌های دولتی آمریکا معتقدند امنیت ملی و منافع اقتصادی آمریکا ایجاب می‌کند که فشار بر ایران ادامه یابد تا این کشور به تداوم مذاکرات روی خوش نشان دهد.

واشنگتن معتقد است که جمهوری اسلامی ایران از گروه‌های شبه نظامی در منطقه حمایت می‌کند و تحت پوشش دستیابی به فناوری صلح آمیز هسته‌ای به دنبال رسیدن به سلاح هسته‌ای است. یکی از متخصصان امور ایران در باره‌ی این مسئله به تحلیل‌گر رویترز گفته است: «چالش دولت اوباما این است که چگونه میان توافق با یک دولت نامطلوب و امنیت ملی مهم آمریکا آشتی ایجاد کند بدون اینکه حرکت اعتراضی مردم ایران را دچار یأس و سرخوردگی کند.» تحلیل رویترز با این جمله پایان می‌یابد: «در گرماگرم تابستان و در هوای شرجی واشنگتن دولت اوباما عرق ریزان به دنبال یافتن راهی است که گرمای جوش و خروش اخیر ایرانیان را هم به سردی بدل نکند.»

FW/BB