پرونده ایران موضوع اصلی نشست نوبتی آژانس است
۱۳۸۸ شهریور ۱۶, دوشنبهنشست نوبتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از ظهر روز دوشنبه، ۷ سپتامبر در وین آغاز شد. به گزارش خبرگزاری آلمان از وین، بررسی آخرین گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس دربارهی پروندهی اتمی ایران، مهمترین موضوع دستور کار این نشست است.
آخرین گزارش البرادعی دربارهی پروندهی اتمی ایران روز جمعه ۲۸ اوت منتشر شد. البرادعی در این گزارش نوشت، گرچه ایران سرعت تولید اورانیوم غنیشده را کاهش داده، اما در خصوص پرسشهای هنوز بیپاسخ آژانس درباره برنامهی اتمیاش، به اندازهی کافی همکاری نمیکند.
مقامهای آژانش میگویند، در فاصله دو گزارش آژانس (از ماه ژوئن تا اوت) ایران یک هزار دستگاه سانتریفوژ جدید در تاسیسات غنیسازی نظنز نصب کرده است. هماکنون بیش از ۸۳۰۰ سانتریفوژ در تاسیاست نطنز نصب است، اما تنها ۴۵۹۰ دستگاه آنها فعال هستند.
در گزارش جدید همچنین گفته شده، آژانس و ایران برای بازرسی بهتر از تأسیسات نطنز توافق کردهاند. در دور بعدی این بازرسی که در ماه نوامبر انجام خواهد شد، آژانس خواهد توانست همهی موجودی اورانیوم غنیشده ایران را کنترل کند.
علاوه براین، البرادعی در گزارش خود نوشته است که بازرسان آژانس اجازه یافتهاند که از رآکتور تحقیقاتی اراک بازدید کنند. آژانس از مدتها پیش خواستار بازرسی از این رآکتور بود، اما ایران با آن مخالفت میکرد.
پرسشهای بیپاسخ
با این حال، در گزارش آژانس تأکید شده که پرسشهای پاسخ دادهنشده در برنامهی اتمی ایران همچنان باقی هستند. ابعاد احتمالا نظامی برنامهی اتمی ایران از جملهی این پرسشهاست. در گزارش گفته میشود، ایران در گذشته به تحقیقات و آزمایشهایی دست زده که با فرایند تولید سلاح اتمی مرتبط است.
بنابر گزارش البرادعی، آژانس گزارشهای مهمی از منابع اطلاعاتی مختلف دریافت کرده که نشان میدهند ایران به آزمایش مواد انفجاری قوی و مدلهایی از موشک پرداخته که بهطور مستقیم به پروژهی تولید سلاح اتمی مربوط هستند. بنا به گفتهی آژانس، ایران برخی از این فعالیتها را تأیید کرده، اما ارتباط آنها با یک برنامهی تولید سلاح اتمی را رد میکند.
غرب ایران را متهم میکند که زیر پوشش پروژهی تولید انژری هستهای، برای ساخت سلاح اتمی تلاش میکند. ایران به موازات برنامهی هستهای خود، یک پروژهی تولید و توسعهی موشکهای کوتاه و میانبرد نیز دارد. به اعتقاد کشورهای غربی، دستکم بخشی از پروژهی موشکی ایران در پیوند با برنامهی تولید سلاح هستهای قرار دارد.
نامه ۸ صفحهای ایران به آژانس
نمایندهی ایران در آژانس روز جمعهی گذشته (۴ سپتامبر) یک گزارش ۸ صفحهای به آژانس ارائه داد که در آن اسناد دربارهی برنامهی اتمی ایران "مندرآوردی، بدوندلیل و تقلبی" توصیف شده است. گفته شده این اسناد را سوی ایالات متحده آمریکا در اختیار آژانس قرار داده است.
علیاصغر سلطانيه، نماینده ایران در آژانس در نامه خود به البرادعی، علاوه بر آمریکا، بريتانيا و فرانسه را نيز به داشتن سیاست خصمانه در برابر ایران متهم کرده است. ایران در این نامه نوشته است که استفادهی صلحآمیز از انرژی هستهای را حق خود میداند و فعالیتهایش در این زمینه در چارچوب مقررات آژانس است.
شورای امنیت سازمان ملل در چندین قطعنامه از ایران خواسته است غنیسازی اورانیوم را متوقف کند و به ابهامهای آژانس در مورد پروژههای هستهایاش پاسخ دهد. سه تا از قطعنامههای شورای امنیت حاوی برخی تحریمهای فنی و تجاری علیه ایران است.
موضوع تمامشده
محمود احمدینژاد روز دوشنبه (۷ سپتامبر) در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود در آغاز دور دوم ریاست جمهوریاش اعلام کرد: از نظر ما موضوع هستهای تمامشده است.
به گزارش خبرگزاری آلمان از تهران، احمدینژاد هرگونه "مهلت زمانی" در بارهی برنامهی اتمی ایران را رد کرد و گفت: «موضع ما کاملا روشن است و دربارهی مسائل هستهای تنها با آژانس بینالمللی اتمی گفتوگو میکنیم.»
احمدینژاد افزود: «از نظر ما موضوع هستهای تمامشده است». او در عینحال گفت، با اعضای دائم شورای امنیت و آلمان (گروه ۵+۱) نیز میتوان دربارهی مسائل عام بحث کرد.
آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان، چهار قدرت بزرگ غربی به ایران پیشنهاد کردهاند که در ازای دریافت کمکهای فنی و اقتصادی، فعالیتهای حساس هستهای خود را متوقف کند. در میان بستهی پیشنهادی این کشورها، دریافت راکتور هستهای مدرن که با آب سبک کار میکند نیز منظور شده است. کشورهای پیشنهاد دهنده تا پایان ماه سپتامبر به ایران برای پاسخ روشن به این بسته پیشنهادی فرصت دادهاند.
MM/SA