پایداری آلودگی و ماندگاری سرما؛ بحرانی در آستانه فاجعه
۱۴۰۱ بهمن ۱, شنبه
هوای کلان‌شهر میلیونی تهران را برای تمام گروه‌های سنی "ناسالم" اعلام کرده‌اند. ۲۲ ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شرایط قرمز قرار دارند و میانگین غلظت ذرات معلق کمتر از ۵/ ۲ میکرون در شبانه روزی گذشته ۱۵۶ بوده است. منطقه ۱۵ تهران در جنوب شرقی شرایط بنفش یعنی "بسیار ناسالم" دارد؛ منطقه‌ای شامل کارخانه سیمان، خیابان‌های خاوران و شوش و افسریه.
هواشناسی توصیه کرده که مردم از رفت و آمدهای غیرضروری و حرکات ورزشی در فضای باز خودداری کنند و سالمندان و کودکان و افراد با سابقه بیماری‌های قلبی و تنفسی در خانه بمانند. "کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران" فعالیت کلیه واحدها تولید شن و ماسه و آسفالت و بتن اماده و معادن شرکت سیمان را ممنوع اعلام کرده است.
همه مقاطع تحصیلی استان تهران نیز شنبه اول بهمن غیرحضوری اعلام شده‌اند. .در کرمانشاه، کردستان، البرز، اصفهان، همدان، آذربایجان شرقی و غربی، یزد و شماری دیگر از استان‌ها مدارس و مراکز آموزشی غیرحضوری اعلام شده‌اند. این در شرایط ضعف ساختاری و تکنیکی کلاس‌های آنلاین و اپلیکیشن "شاد" به معنای تعطیلی است.
طبق آمارها میانگین تعطیلی مدارس در دی ماه دو هفته بوده و از شروع سال تحصیلی تا ۳۰ دی، دانش‌آموزان تنها ۳۸ روز مدرسه رفته‌اند و تعطیلی‌ها به مناسبت آلودگی، سرما و برف، قطع گاز، گرد و غبار و شیوع آنفولانزا اعلام شده‌اند.
زنگ خطر افت تحصیلی
استمرار تعطیلی مراکز آموزشی در حالی است که وزارت آموزش و پرورش نسبت به افت تحصیلی دانش اموزان هشدار داده و در این اطلاعیه خواستار اولویت کلاس‌های حضوری شده است: «هیچ روشی جایگزین آموزش و تربیت حضوری در محیط مدارس و کلاس‌های درس نخواهد بود و ضمن احترام به مراجع تصمیم‌گیر و اجرای مصوبات ایشان مطابق قوانین موضوعه، تاکید دارد که آموزش‌های مجازی پاسخگوی همه نیازهای دانش آموزان نبوده و جهت برقراری عدالت تربیتی و بهبود کیفیت آموزشی و پرورشی بر فعالیت مدارس به صورت حضوری تاکید دارد و معتقد است غیر حضوری شدن مدارس باید به عنوان آخرین راه حل درنظر گرفته شود.»
در دی ماه سال جاری، هوا ۱۹ روز آلوده اعلام شد، ۷ روز تحت عنوان شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها.
بررسی داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که هوای این کلان‌شهر ظرف دو سال گذشته، تنها ۴ روز پاک بوده؛ یعنی سالی دو روز و آن هم در دهه اول فروردین. روزهای "قابل قبول" در سال جاری به نسبت سال گذشته ۲۵درصد کمتر و روزهای "ناسالم" چهار برابر بیشتر شده است. تا ۳۰ دی‌ماه نیز دو روز بسیار ناسالم و دو روز خطرناک اعلام شده که این میزان آلودگی در سال گذشته وجود نداشت.
داریوش گل‌علیزاده سرپرست "مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم" سازمان حفاظت محیط زیست، اواخر دی ماه به خبرگزاری‌ها گفت تنها ۳۸درصد بنزین تولیدی ایران با استاندارد یورو ۴ و ۵ تطابق دارد که همه نیز در تهران مصرف نمی‌شوند.
علیزاده اعلام کرد که ۵/ ۶میلیون خودروی فرسوده در کشور تردد می‌کنند و از ۱۲میلیون موتورسیکلت شماره‌گذاری شده نیز ۹۰درصد غیراستاندارد و کاربراتوری هستند.
سوخت‌مازوت صنایع و به خصوص نیروگاه‌ها را نیز باید بر این سیاهه افزود؛ واقعیتی که با تکذیب و انکار همراه بوده است. فرسودگی بسیاری نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها باعث شده که حتی اگر گاز بسوزانند، عامل آلایندگی باشند.
تداوم آلودگی هوا، تعطیلی‌های مکرر و تعلل در یافتن راه‌حلی بهینه در حالی است که ۲۹ دی را "روز ملی هوای پاک" نام‌گذاری کرده‌اند. محرومیت شهروندان از هوای پاک و پیامدهای چند جانبه بحران آلودگی در حالی ادامه دارد که به نوشته روزنامه اطلاعات هیچ برنامه‌ای در دولت وجود ندارد و اوضاع به سمت فاجعه می‌رود.