پایان جشنواره فیلم فجر بدون حضور سینماگران سرشناس
۱۴۰۱ بهمن ۲۳, یکشنبه
شامگاه شنبه ۲۲ بهمن‌ماه (۱۱ فوریه) مراسم اختتامیه چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر در تهران برگزار شد.
بر اساس تصاویر و گزارش‌هایی که در رسانه‌های ایران منتشر شده، بسیاری از چهره‌های مطرح و شناخته‌شده سینمای ایران از حضور در این مراسم خودداری کردند. به این ترتیب، تحریم این جشنواره حکومتی از سوی اهالی سرشناس سینمای ایران، تا مراسم اختتامیه آن نیز ادامه یافت.
این‌همه در حالی بود که مقام‌های مسئول بارها سعی کردند عدم حضور چهره‌های مطرح سینمای ایران در این جشنواره را موضوعی بی‌اهمیت و ساخته و پرداخته رسانه‌ها توصیف کنند.
محمدرضا شهیدی‌فرد، مجری مراسم اختتامیه جشنواره با اشاره به هنرمندانی که این جشنواره را تحریم کردند، گفت: «آنها به استراحت نیاز داشتند. روش استراحت هر کسی فرق دارد.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شهیدی‌فرد ضمن تاکید بر این که "آنها خیلی زود دوباره برمی‌گردند" به حاضران دلگرمی داد: «خم به ابرویتان هم نیاورید.»
غیبت علی نصیریان و سخنان بحث‌برانگیز مجید صالحی
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به مجید صالحی تعلق گرفت. او در سخنرانی خود پس از دریافت جایزه، ضمن تبریک آزادی شماری از زندانیان گفت: «یک روزهایی حال‌مان خوب نیست، قرار نیست در این روزها از ریشه بزنیم. قرار است همدرد و همراه باشیم.»
این بخش از سخنان صالحی اما در شماری از رسانه‌ها و خبرگزاری‌های نزدیک به محافل امنیتی همچون خبرگزاری تسنیم منتشر نشد.
صالحی همچنین افزود: «خودمان را مالک مردم ندانیم و نگوییم اگر کسی راضی نیست، جمع کند و برود.»
سخنان او با واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. گروهی از حضور صالحی در این مراسم انتقاد می‌کنند و برخی دیگر نیز سخنان او را نوعی دهن‌کجی به برگزارکنندگان جشمواره و مقام‌های حکومتی می‌دانند.
بیشتر بخوانید: تحریم جشنوار فجر؛ بازی با تصاویر در "جنگ تیتر و رسانه"؟
سیمرغ بلورین دوم بازیگر نقش اول مرد هم به علی نصیریان، بازیگر پیشکسوت سینمای ایران تعلق گرفت.
این بازیگر باسابقه اما همانطور که پیشتر اعلام کرده بود، در این مراسم حضور پیدا نکرد.
با این حال، محمدرضا شهیدی‌فرد، مجری مراسم اختتامیه ادعا کرد که علی نصیریان به دلیل ''کسالت'' در این مراسم حاضر نشده است.
ابوالفضل پورعرب، بازیگر، در سخنانی با ابراز خوشحالی از ''همدلی در سطح جامعه'' گفت: «بچه‌هایی که به هر دلیلی نیامدند، باید بگویم آنها جوان هستند و ما هم اشتباهاتی کرده بودیم، باید ببخشیم. باید ببخشیم تا آنها هم یاد بگیرند.»
او با ستایش از ابراهیم حاتمیکیا، کارگردان حامی حکومت افزود: «حاتمیکیا گفت من دولتی هستم و حالا کسی از او نمی‌ترسد.»
از این جمله می‌توان چنین برداشت کرد که قبل از ا عتراف حاتمی کیا به "دولتی‌بودن" از او می‌ترسیده‌اند.
احساس برنده جایزه سیمرغ؛ ''هیچ''
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن، به پردیس پور عابدینی برای بازی در فیلم ''غریب'' اهدا شد. او پس از این مراسم در پاسخ به سوالی درباره احساسش از دریافت این جایزه، با اندکی تامل و تکان دادن سر خود گفت: «هیچی.»
فیلم 'غریب''، به کارگردانی محمدحسین لطیفی توانست جوایز متعددی از این جشنواره را به خود اختصاص دهد. این فیلم، تولید سازمان سینمایی اوج، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. ''غریب'' درباره زندگی محمد بروجردی، از فرماندهان سپاه پاسداران است که خردادماه سال ۱۳۶۲ در جریان جنگ ایران و عراق کشته شد.
در این فیلم، بابک حمیدیان در نقش محمد بروجردی ظاهر شده است. حمیدیان نیز در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر حضور پیدا نکرد.
پژمان جمشیدی، یکی از برندگان جایزه نقش مکمل مرد برای فیلم ''یادگار جنوب'' بود که او نیز در این مراسم حضور نداشت.
تاکید بر تحریم و واکنش مقام‌های حکومتی
یکی از چهره‌های سرشناس سینمای ایران به دویچه وله گفت: «حدود ۹۰ درصد از سینماگران مطرح بدون نام‌بردن از واژه تحریم، از این دوره جشنواره دوری جستند.»
علیرغم همه تلاش‌ها از سوی مقامات جمهوری اسلامی برای عادی نشان دادن شرایط، صندلی‌های خالی سینماها و همچنین نشست‌های خبری بسیاری از فیلم‌ها حاکی از آن بود که این دوره از جشنواره به شدت تحت تاثیر اعتراض‌های ضدحکومتی سراسری و همراهی هنرمندان با این اعتراض‌ها قرار داشت.
مقام‌های جمهوری اسلامی در روزهای برگزاری جشنواره فجر به روش‌های مختلفی سعی کردند تا توجه افکار عمومی را به این جشنواره جلب کنند.
از جمله این اقدام‌ها، روز جمعه ۱۴ بهمن دیوارنگاره‌ای با عنوان "سینما کلید پیشرفت" در میدان ولیعصر در تهران رونمایی شد. این عنوان بخشی از سخنان علی خامنه‌ای در دیدار با برخی سینماگران نزدیک به حکومت چون ابراهیم حاتمیکیا و مجید مجیدی در سال ۱۳۸۵ است که "کلید پیشرفت کشور" را در دست این سینماگران دانسته بود.
در این بین، ارائه بلیط‌های نیم‌بها نیز نتوانست از بی‌رونقی و سردی سالن‌های سینماها بکاهد.
عدم حضور هنرمندان معترض در جشنواره حتی با تهدیدهایی از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی نیز همراه شد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
از جمله آنها، روح‌الله سهرابی، مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی، روز یکشنبه ۱۶ بهمن با انتشار یادداشتی در خبرگزاری ایسنا، تحریم را به معنای ''مبارزه نرم'' دانست و نوشت: «این افراد مادامی که جمهوری اسلامی برقرار و چراغ سینمایش روشن است و جشنواره فیلم فجر در دایره فرهنگی و هنری‌اش برگزار می‌شود نه باید فیلمی بسازند یا بازی کنند و نه در جشنواره‌ای شرکت کنند.»
سهرابی تهدید کرد: «نظاره‌گرِ رفتار آنانی هستیم که بر طبل این مبارزه کوبیدند.»
اعضای هیات داوران این دوره از جشنواره فیلم فجر تنها یک روز پیش از برگزاری مراسم اختتامیه معرفی شدند که در میان آنها حتی نام یک زن سینماگر هم دیده نمی‌شد.