پافشاری مقامات آمریکایی بر دخالت ایران در توطئه ترور
۱۳۹۰ مهر ۲۲, جمعههیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا در گفتوگویی با شبکه خبری NBC ضمن تایید دوباره برنامه ترور سفیر عربستان سعودی در این کشور گفت: «ما معتقدیم که این توطئه از سوی تهران طراحی وهدایت شده است. ما میدانیم که سطح معینی از سپاه قدس در جریان امر بوده است. سپاه قدس بخشی از سپاه پاسداران است که خود جناح نظامی حکومت ایران به شمار میآید.»
وزیر امورخارجه آمریکا در این گفتوگو اذعان داشت که هنوز تمام جزییات این توطئه روشن نیست، به ویژه که عملیات ترور سفیر عربستان به طرزی "ناشیانه و غیرحرفهای" طراحی شده است. کلینتون گفت: «بسیار دشوار است که بگوییم چه کسی واقعاَ این تصمیم را گرفته است. نمیدانیم که این موضوع ابعادی سیاسی داشته و یا تنها ایدهای احمقانه بوده که از کنترل خارج شده است.»
از سوی دیگر ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در روز پنجشنبه (۲۱ مهر/۱۳ اکتبر) در یک نشست خبری بار دیگر اتهامات علیه ایران در ارتباط با توطئه ترور سفیر عربستان سعودی را واقعی خواند. وی با اشاره به پیشینه جمهوری اسلامی این توطئه را امکانپذیر دانست.
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا ضمن خودداری از افشای جزییات بیشتر گفت: «ما درباره این موضوع با ایران تماس مستقیم داشتهایم.» به گفته مقامات آمریکایی این تماس در روز چهارشنبه (۲۰ مهر) و به درخواست آمریکا صورت گرفته است.
تکذیب گفتوگو رایس و خزاعی
بنا به گزارش شبکه تلویزیونی "سیانان" و به نقل از مقامات آمریکایی، سوزان رایس، سفیر ایالت متحده در سازمان ملل با محمد خزاعی سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل دربارهی اتهامات وارده گفتوگو داشته است. اما به گفته خبرگزاری ایرنا، مسئول روابط عمومی نمایندگی ایران در سازمان ملل ضمن تکذیب این خبر اعلام کرد «هیچگونه ملاقات و یا مذاکرهای بین دو کشور وجود نداشته و ما از چنین تماسی اطلاع نداریم.»
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در خصوص تردیدهایی که از سوی برخی محافل سیاسی و رسانهای درباره این توطئه ابراز شده گفت: «زمانی که این ماجرا با برخی از مسئولان ارشد دولتی در میان گذاشته شد، واکنش آنان همچون واکنش به یک فیلم بود، اما با بیان جزییات بیشتر و زمانی که میگوییم کی و چگونه به این اطلاعات دست یافتهایم، این موضوع اعتبار بیشتری مییابد.»
رسانههای آمریکایی پیشتر گفته بودند که برخی نهادهای دولتی آمریکا در ماههای گذشته درباره صحت این توطئه ابراز تردید کرده بودند. یکی از موارد شکبرانگیز ارسال ۱۰۰هزار دلار از سوی یکی از اعضای سپاه قدس به منصور ارباب سیار است. در کیفرخواست داستانی آمریکا به این مورد نیز اشاره شده است. مقامات امنیتی آمریکا تایید میکنند که ارباب سیار در حضور مامور مخفی "افبیآی" با رابط خود در تهران تماس تلفنی داشته است.
آیا این توطئه در ارتباط با تنشهای سیاسی در ایران است؟
نولند تاکید کرد که ایران کشوری است که «پیشینهای کاملاَ طولانی نه تنها در فعالیتهای تروریستی، بلکه در امور عجیب دارد. برخی کشورها شاید این توطئه را یک داستان بدانند، اما همین کشورها چنین فعالیتهایی را از سوی ایران بعید نمیدانند.»
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا درباره ارتباط این توطئه با منازعات درون حکومتی ایران گفت: «رژیم ایران تحت فشار قرار دارد. تنشهایی در ایران در جریان است، اما ما نمیدانیم که این اقدام تا چه حد در ارتباط با این تنشهاست. به نظر میرسد که تا حدی درماندگی در این اقدام موثر بوده است.»
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا نیز پیشتر گفته بود که در صورت نبود «مدارک قانعکننده»، آمریکا از «علنی کردن این پرونده» خودداری میکرد.
سناتور جان مککین، رقیب باراک اوباما در انتخابات پیشین ریاستجمهوری نیز گفت که نمیتواند با اطمینان بگوید که آیا احمدینژاد شخصاَ از این توطئه آگاهی داشته است. وی این نقشه را «ناشیانه و مسخره» خواند.
مککین ضمن انتقاد از سیاستهای اوباما در قبال ایران، بار دیگر جمهوری اسلامی را یک «تهدید» در منطقه خلیج فارس خواند. وی گفت که دستیابی ایران به سلاح هستهای با توجه به «رفتار نامسئولانه» این کشور میتواند به معضلی واقعی و جدی بدل شود.
پشتپرده این توطئه نافرجام
در حالیکه بیشتر کارشناسان مسايل خارجی درباره برنامهی ترور هیچ تردیدی ندارند، به سختی ردپای سپاه قدس را در این ماجرا اثباتشده تلقی میکنند. "پی جی کراولی"، سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه آمریکا که در حال حاضر استاد دانشگاه واشنگتن است میگوید: «گزارش توطئه ترور قابل قبول است، اما بسیاری از کارشناسان از این تعجب دارند که برنامه بسیاری غیرحرفهای طراحی شده است.»
دو پرسش اساسی بیش از همه سبب گمانهزنی شده است. نخست اینکه چه کسی در دستگاه حکومتی ایران از این ماجرا مطلع بوده است؟ دوم اینکه هدف آنان از ترور سفیر عربستان سعودی در آمریکا چه بوده است؟
کریم سجادپور، یکی از کارشناسان مسائل ایران در موسسه کارنگی میگوید: «مقامات رسمی عربستان سعودی در ارزیابی خود عنوان میکنند که با برنامه ترور سفیر عربستان در آمریکا با یک تیر دو هدف نشانه رفته است. بدین معنا که این توطئه همزمان چالشی برای آمریکا و عربستان سعودی به شمار میآید.»
SI/MM