پارلمان اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۹ چه دستاوردهایی داشته است؟

خروج نهایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، پاندمی کرونا و به دنبال آن جنگ روسیه علیه اوکراین، بحران‌هایی هستند که پارلمان اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۹ تاکنون با آن رو در رو شده است. در این پنج سال نمایندگان پارلمان اروپا با چالش‌های سیاسی بزرگی دست و پنجه نرم کردند. به همین دلیل نیز ممکن است برخی اهداف دیگری که در دستور کار آن بود، فراموش شده باشند.

اهداف سبز و واقعیت‌های موجود

در سال ۲۰۱۹، کمیسیون اروپا (بازوی اجرایی اتحادیه اروپا) طرحی را برای کاهش ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۱۹۹۰ ارائه کرد. بر أساس این طرح انتشار گازهای گلخانه‌ای باید تا سال ۲۰۵۰ در اتحادیه اروپا به صفر برسد. این واکنش کمیسیون اروپا به "موج سبز"، به عبارتی به فشار فعالان جوان طرفدار حفظ محیط زیست بود که به طور بی‌وفقه در بسیاری از کشورهای عضو این اتحادیه به خیابان‌ها می‌آمدند. با این موج بود که نمایندگان سبز در انتخابات پنج سال پیش، بیش از هر زمان دیگری در پارلمان اروپا کرسی به دست آوردند.

بیشتر بخوانید:مبارزات انتخاباتی پارلمان اروپا و برنامه‌ احزاب مختلف آلمان

از آن زمان پارلمان اتحادیه اروپا در مذاکرات بر سر قوانین متعددی با هدف تحقق وعده‌های زیست محیطی مشارکت داشته است؛ از جمله طرح‌هایی برای ممنوعیت خودروها با موتورهای آلاینده در دهه آینده و اعمال مالیات بر برخی کالاهای وارداتی با میزان بالای دی‌اکسید کربن. پگی کورلین، رئیس دفتر اندیشکده بنیاد "روبرت شومان" در بروکسل می گوید که پارلمان اروپا ثابت کرده است که "قانونگذار با تجربه‌ای در مورد سیاست‌های زیست محیطی است".

با این حال نظرسنجی این روزها حاکی از یک چرخش به ضرر سبزها است. بروکسل (مقر کمسیون اروپا) عملا مجبور شده در مواجه با اعتراضات کشاورزان در سراسر اتحادیه اروپا در سال جاری، از میزان سختگیری در برخی مقررات مربوط به کشاورزی ارگانیک بزند تا بار بر دوش کشاورزان را کاهش دهد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

این مقررات که با هدف بازسازی طبیعت تخریب شده و بازگرداندن آن به شرایط زیست محیطی بهتر تنظیم شده بودند، با آرای اندکی تصویب شدند. بزرگترین گروه راست میانه به دلیل نگرانی در مورد "ایمنی غذایی" از حمایت خود از این سیاست‌ دست کشید. نتیجه این که در جریان مذاکرات، متن قوانین به میزان قابل توجهی تضعیف شد.

اولین قوانین برای هوش مصنوعی و شرکت‌های فناوری

از سال ۲۰۱۹ اتحادیه اروپا مجموعه‌ای از قوانین را با هدف محدود کردن قدرت شرکت‌های بزرگ فناوری ارتباطی تصویب کرده است. سال گذشته، مجموعه قوانین جدیدی به اجرا درآمد که پلتفرم‌های آنلاین را ملزم می‌کند تا علیه "محتوای مضر" اقدام فعالی انجام دهند.

بیشتر بخوانید:کمیسیون اتحادیه اروپا علیه فیس‌بوک و اینستاگرام اقدام می‌کند

اتحادیه اروپا چندین بار از قدرت‌ خود برای بررسی متعدد شبکه‌های اجتماعی استفاده کرده است. به دلیل فشار اتحادیه اروپا بخش‌هایی از یک سیستم بحث برانگیز پاداش‌دهی ‌در اپلیکیشن TikTok Lite به حالت تعلیق درآمد. آندریا رندا، مدیر پژوهشی مرکز مطالعات سیاست اروپا در بروکسل، به دویچه وله گفت که نمایندگان پارلمان اتحادیه اروپا نیز به شکل فعال در این زمینه موثر بوده‌اند. اما رندا هشدار می‌دهد، اتحادیه اروپا اکنون با یک "مشکل اجرایی بزرگ" مواجه است زیرا هر قانون دارای دستورالعمل‌های متفاوتی است.

معضل مهاجرت

سیاست مهاجرت و پناهندگی اتحادیه اروپا سال‌هاست که یکی از بحث برانگیزترین موضوعات است. ماه گذشته میلادی پارلمان اتحادیه اروپا پس از چندین دهه بحث و مجادله بالاخره به یک سری اصلاحات در این زمینه رای داد. بسیاری از دولت‌های عضو این اصلاحات را به عنوان یک "موفقیت" توصیف کردند.

طبق قوانین جدید، کشورهای اتحادیه اروپا باید سهم معینی از مهاجرانی را که به سواحل اتحادیه اروپا می‌رسند بپذیرند‌، یا به سایر کشورهای پذیرنده غرامت بپردازند. برای تسریع در اخراج پناهجویان نیز، وضعیت آنها بر اساس میزان احتمال تایید درخواست پناهندگی‌شان ارزیابی می‌شود.

بیشتر بخوانید:پیروزی راست‌گرایان پوپولیست در ایتالیا؛ اروپا در برابر چالشی جدید

هلنا هان، تحلیلگر مسایل مهاجرت در اندیشکده مرکز سیاست اروپا مستقر در بروکسل می گوید که "از منظر قانون‌گذاری و با در نظر گرفتن همه روندها، نتیجه را می‌توان موفقیت آمیز تلقی کرد" اما این نتیجه "بسیاری از دولت‌ها را نیز ناخشنود کرده است."

به گفته او دلیل اینکه نمایندگان پارلمان اروپا در نهایت به این إصلاحات رای دادند این بود که "داشتن این پیمان بهتر از نداشتن آن است". او توضیح می دهد که اگر اصلاحات تصویب نمی‌شد، می‌توانست منجر به شکستی در انتخابات شود که احزاب میانه و طیف چپ نمی‌خواستند عواقب آن را متحمل شوند.

حضور جاسوسان در پارلمان اتحادیه اروپا؟

مجموعه‌ای از رسوایی‌های مربوط به تلاش‌هایی که گفته می‌شود برای مداخله قدرت‌های غیر اتحادیه اروپا در تصمیمات و سمت‌گیری‌های این پارلمان بوده، همچنان بر آن سایه انداخته است. در سال ۲۰۲۲ دادستان‌های بلژیک تحقیقاتی را این مورد آغاز کردند که ظاهرا با پرداخت مبالغی به برخی نمایندگان تلاش در نفوذ در پارلمان شده است.

این پرونده به "قطرگیت" معروف شد، اگرچه قطر هرگونه دخالت در آن را رد کرد.

در آوریل سال جاری نیز گزارش‌هایی مبنی بر یک کمپین تبلیغاتی مشکوک روسیه به‌سرعت منتشر شد.

 کارمند دفتر یکی از نمایندگان آلمان در پارلمان اروپا نیز به تازگی به ظن جاسوسی برای چین دستگیر شد.

گابریل بیشوف، نماینده سوسیال دموکرات آلمان در پارلمان اروپا به دویچه وله می‌گوید که روشن نیست در آینده با چه موارد دیگری روبرو شویم، اما "مهم است که دموکراسی خود را در برابر مداخلات خارجی مقاوم‌تر کنیم." سال گذشته، پارلمان مقررات حمایت از افشاگران را تقویت و قوانین شفافیت برای اعضای پارلمان اروپا را تشدید کرد.

حمایت از اوکراین، مجازات روسیه

پارلمان اروپا نمی‌تواند به طور مستقل درباره قوانین تصمیم گیری کند. نقش پارلمان به مذاکره درباره پیشنهادات کمیسیون اروپا با کشورهای عضو اتحادیه اروپا محدود می‌شود. با این حال این نهاد گاه با تصویب قطعنامه‌های غیرالزام آور از قدرت نرم خود برای اعمال فشار بر سایر نهادهای اتحادیه اروپا استفاده می‌کند.

بیلی کلر، نماینده اتحادیه اروپا از ایرلند می‌گوید که نمایندگان پارلمان این قدرت را در پی جنگ روسیه در اوکراین اعمال کردند. آنها از کشورهای عضو خواستند وابستگی به گاز روسیه را کاهش و حمایت از اوکراین را افزایش دهند.

کلر به دویچه وله گفت: «پارلمان در خط مقدم فشار برای فهرست گسترده‌ای از تحریم‌ها علیه روسیه برای کاهش توانایی این کشور در تأمین مالی جنگ علیه اوکراین بوده است». او از جمله نمایندگانی متعددی است که از فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین سفر کرده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

با این حال پارلمان اروپا به شکل مستقیم قدرت کمی در سیاست خارجی دارد. تصمیمات توسط دولت‌های اتحادیه اروپا اتخاذ می‌شود. به همین دلیل نیز نمایندگان خواستار نفوذ بیشتری هستند و استدلال می‌کنند که آنها مستقیماً توسط شهروندان به عضویت پارلمان اتحادیه اروپا انتخاب شده‌اند.

اما برخی سیاستمداران اتحادیه اروپا نظر دیگری دارند. نیکولا پروکاچینی، عضو پارلمان از حزب راستگرای "محافظه‌کاران و رفرمیست‌های اروپا " (European Conservatives and Reformists) می‌گوید: «ما باید به تصمیمات دولت‌های ملی احترام بگذاریم زیرا آنها نمایندگان واقعی مردم هستند.» انتظار می رود حزب پروکاچینی نیز مانند احزاب راست میانه و راست افراطی در انتخابات اتحادیه اروپا در ژوئن امسال بخشی آرای أحزاب میانه و چپ را از آن خود کند.