٢۵ بهمن درفضای مجازی؛ روز خشم ایرانی
۱۳۸۹ بهمن ۱۹, سه‌شنبه
مهدی کروبی و میرحسین موسوی از رهبران مخالفان دولت در ایران در نامه‌ای مشترک به وزارت کشور دولت محمود احمدی‌نژاد، خواستار صدور مجوز برای "راهپیمایی مردمی در جهت حمایت از قیام مردم مصر و تونس" شده‌اند. در این نامه تاریخ راهپیمایی روز دوشنبه ٢۵ بهمن ماه اعلام شده است.
پس از انتشار این نامه فعالیت کاربران ایرانی در اینترنت آغاز شد. گروهی از فعالان و حامیان جنبش سبز صفحاتی را در سایت‌های فیسبوک و توئیتر با عنوان "٢۵ بهمن" راه اندازی کرده‌اند. برخی از کاربران فیسبوک نیز عکس پروفایل خود را به نشانه حمایت از این راهپیمایی تغییر داده‌اند.
از دموکراسی موتوری تا دموکراسی شتری
پس از اعتراضات مردمی در مصر علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی ایران حمله هواداران دولت با شتر و اسب به معترضان در قاهره را به تحمیل "دموکراسی شتری" به مصری‌ها تعبیر کرد. همزمان معترضان به حکومت ایران در شبکه‌های اجتماعی این پیام را منتشر کردند: "چه با موتور، چه با شتر، مرگ بر دیکتاتور".
همزمان با تبلیغ حضور در راهپیمایی اعتراضی ٢۵ بهمن، به نظر می‌رسد این اشاره کنایه آمیز به حمله نیروهای انتظامی و شبه نظامیان بسیجی موتورسوار به معترضان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دهم در ایران به یکی از شعارهای اصلی معترضان ایرانی تبدیل شده است.
اطلاع رسانی مجازی، جامعه‌ی حقیقی
معترضان و حامیان حضور در راهپیمایی ٢۵ بهمن، با افزایش تبلیغات در فضای مجازی معتقدند نباید از اطلاع‌رسانی در جامعه حقیقی ایران غافل بود. وبلاگ "ایده‌های سبز" با اشاره به اینکه "حالا که رهبران جنبش به خود آمده‌اند وقت آن است که ما نیز به خود بیاییم و با اطلاع‌رسانی شرایط این راهپیمایی را فراهم کنیم" می‌افزاید: «اطلاع‌رسانی خارج از اینترنت رمز موفقیت ماست؛ گوشی را بردارید و به دوستان و آشنایان خود خبر دهید.»
نویسنده وبلاگ "شوره‌زار" نیز در مورد شیوه‌های تبلیغ این برنامه می‌نویسد: «تبلیغ کنیم، نامه بنویسیم، دیوار نویسی کنیم، پچ پچ کنیم، زمزمه‌هایمان را سراسر شهر پخش کنیم، این روز شاید روز خشم‌مان نباشد، ولی روز حضورمان خواهد بود.»
وبلاگ "انجمن سبزها" با انتقاد از شبکه خبری بی‌بی‌سی فارسی و به زعم نویسنده این وبلاگ، عدم اطلاع رسانی دقیق در مورد زمان و مکان این راهپیمایی به نقش این بنگاه خبری در دوران انقلاب ۵۷ اشاره می‌کند: «آقای بی بی سی، باور کن ما اگر انقلاب هم بکنیم باز هم بی بی سی نگاه می‌کنیم. نمی‌دونم چرا زمان انقلاب اسلامی شما زمان همه‌ی راهپیمایی‌ها رو اعلام می‌کردی، اما الان به زور خبر درخواست میرحسین و کروبی رو می‌گی و وقتی هم می‌گی اصلا از روز و زمانش هم حرفی نمی‌زنی؟»
این وبلاگ‌نویس اضافه می‌کند: «فکر می‌کنم وظیفه ماست تا با ایمیل و دیگر شبکه‌های اجتماعی خبر راهپیمایی رو به گوش همه برسونیم.»
٢۵ بهمن ؛ با مجوز یا بی‌مجوز
در شبکه‌های مجازی و فضای اینترنت بحث صدور مجوز برای این راهپیمایی نیز اهمیت یافته است. بسیاری از وبلاگ‌نویسان و کاربران معترض به حکومت معتقدند برای این برنامه مجوزی صادر نخواهد شد.
یک وبلاگ‌نویس معتقد است که نامه موسوی و کروبی درخواست مجوز نیست بلکه "فراخوان" به اعتراض عمومی و حضور دوباره در خیابان‌هاست. وی می نویسد: «دیگر بهانه‌ای نداریم که ما رهبر نداریم یا رهبران ما کوتاهی می‌کنند. این گوی و این میدان. رهبران فراخوان تظاهرات دادند واکنون نوبت ماست که به عنوان اولین کشور خاورمیانه که حرکت به سوی دموکراسی را آغاز کرد. قدم نهایی را برداریم: انقلاب سبز و برچیدن بساط ظلم و جور.»
وبلاگ "شوره‌زار" نیز نظر مشابهی را مطرح می‌کند: «درخواست مجوز پیامی بود به حاکمیت و صد البته به ما، که این مگر نه آن چیزی است که از مدت ها قبل می‌خواستید؟»
نویسنده این وبلاگ با اشاره به احتمال لغو این برنامه از سوی موسوی و کروبی به بهانه عدم صدور مجوز اضافه می‌کند: «یقین داشته باشد این پیام لغو به معنای لغو حضور ما نخواهد بود، بازی است که دست های حاکمیت را ببندد. پس بی‌هراس از کنسل شدن آنها تبلیغ کنیم.»
وبلاگ نسیم آزادی می‌نویسد که مجوز این راهپیمایی نه توسط دولت که بوسیله‌ی کشته‌شدگان اعتراضات سال گذشته صادر شده‌است: «نداها و سهراب‌ها بیست ماه پیش با خون خود مجوز ما را امضا کرده‌اند. قرارملت ایران ٢۵ بهمن ساعت ۳ بعد از ظهر از میدان امام حسین تا میدان آزادی.»
کاربران دیگری نیز با اشاره به اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی به عدم نیاز به صدور مجوز توسط وزارت کشور اشاره می‌کنند. وبلاگ "نهاد مردی" با نقل این اصل قانون اساسی می‌نویسد: «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است. ما اگر شروط بالا را رعایت کنیم، هیچ احتیاجی به مجوز نداریم.»
«چه باید کرد؟»
در فیسبوک و تویتر و گودر (گوگل ریدر) بحث‌های زیادی در مورد شیوه‌های عمل در روز ٢۵ بهمن در جریان است. گروهی در فیسبوک با عنوان " ٢۵ بهمن چطور خود را اثبات کنیم؟" حاوی نظرات تعدادی از معترضان و حامیان جنبش سبز ایران است.
کاربری این سوال را مطرح کرده است که " دوستان نظرتان در مورد ماندن در خیابان در روز ٢۵ بهمن چیست؟" در ادامه نظرات متفاوتی طرح شده، گرچه اکثریت با این ایده موافقند اما مرتضی می‌نویسد که "بستگی به نحوه برخورد آن روز دارد". کاربر دیگری به اسم "ایرانی سبز" اشاره می‌کند: «با ماندن در خیابان‌ها بیش از آنچه که تصور می‌کنیم ضرر متوجه حکومت خواهد شد و همچنین دنیا از اصرار مردم مطلع می‌شود.»
در صفحه فیسبوک ویژه٢۵ بهمن که در مدت کوتاهی از فعالیتش بیش از ۱۵ هزار عضو دارد، تصاویر شعارنویسی بر روی پول برای راهپیمایی حمایت از مردم مصر و تونس منتشر شده است.
واکنش کاربران نیز به شعارنویسی بر روی اسکناش هم در نوع خود جالب است. کاربری می‌نویسد که از صبح در حال نوشتن بر روی اسکناس است. کاربر دیگر این اقدام را در جهت تضعیف روحیه حکومت بسیار موثر می‌داند و می‌نویسد: «از این شرایط لذت می‌برد.»
همچنین در این صفحه تصاویری از پخش روزنامه کلمه به صورت کپی در شیراز را به اشتراک گذاشته است. روزنامه کلمه به صورت اینترنتی توسط سایت کلمه که به میرحسین موسوی از رهبران معترضان نزدیک است، منتشر می‌شود.
«٢۵ بهمن ، ٢۵ خردادی دیگر»
کاربران هوادار جنبش اعتراضی در فضای مجازی، امیدوارند پس از اعتراضات مردمی در برخی کشورهای عربی بار دیگر بتوانند مردم ایران را به حضور در خیابان‌ها ترغیب کنند. کاربری ٢۵ بهمن را با ٢۵ خرداد سال گذشته که تظاهرات میلیونی در تهران برگزار شد، مقایسه کرده است.
اما همه کاربران به این خوش‌بینی نیستند. برخی معتقدند جامعه ایران برای حرکتی دوباره نیاز به محرک‌های قوی‌تر دارد، عدم برنامه‌ریزی پیوسته، نبود تشکیلات قوی و ضعف رهبری از دیگر انتقاداتی است که طرح شده است.
مرتضی کاظمیان از فعال ملی مذهبی و عضو شورای مرکزی حمایت از روزنامه‌نگاران ایران معتقد است: « سبزها شادکام باشند و همچنان سربلند و امیدوار، که با ابتکار تحسین‌برانگیز و اقدام شجاعانه‌ی موسوی و کروبی، از هم اینک پیروز میدان ٢۵ بهمن محسوب می‌شوند.»
وی با اشاره به وجود زمان کافی برای هماهنگی سبزها به‌ویژه از طریق شبکه‌های اجتماعی اضافه می‌کند: «نیازی هم نیست که همه‌ی اقدامات و ابتکارها، پیش چشم‌های مضطرب نیروهای امنیتی دولت رانتی، هماهنگ و نهایی شود؛ سبزها به قدر لازم تجربه آموخته‌اند.»
وی یادداشتش در سایت جرس را با این جملات به پایان می‌رساند: «تنها بی‌باوران به بهار طبیعت و طلوع هرروزه‌ی خورشید، پیروزی نهایی جنبش دموکراسی‌خواهی را پس از پیروزی جدید و نزدیک ٢۵ بهمن، امیدوارانه و شجاعانه و عاقلانه و خلاقانه، پی نخواهند گرفت. سبزها اما همچنان صبور و امیدوار ایستاده‌اند.»
مهدی محسنی
تحریریه: یلدا کیانی