ویکی‌لیکس: رهبران آسیای‌میانه فاسدترین در دنیا
۱۳۸۹ آذر ۳۰, سه‌شنبه
جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی‌لیکس گفته است، مدارک زیادی علیه رهبران آسیای‌میانه و اعضای خانواده‌ی آنها در دست دارد. وی افزود: «بایگانی جنایات ضد انسانی در آسیای مرکزی را در اختیار دارد». مدارکی که روسای جمهور این کشورها را به سوی نیکمت متهمان سوق خواهد داد.
برخی از کارشناسان امور آسیای‌میانه اینک از "انفجار اطلاعات" صحبت می‌کنند. در عین‌حال برخی از مدافعین حقوق بشر در گفتگو با دویچه‌وله گفتند، بخش اصلی اطلاعات ویکی‌لیکس را آنها پیش از این افشا کرده‌اند و اسناد ویکی‌لیکس تنها گفته‌های آنها را تائید کرده است.
ناو تفریحی۶۰ میلیونی
قربانقلی بردی‌محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان، در کانون افشاگری سایت ویکی‌لیکس قرار دارد. وی شاید تنها رهبر جهان باشد که ویکی‌لیکس پرده از زندگی کاملا خصوصی او برداشته است. سایت مشهور روسی زبان "سنترال آیژیا رو" این اطلاعات را جنجالی توصیف کرده است.
هفته نامه‌ی اشپیگل که برخی اطلاعات محرمانه ویکی‌لیکس را منتشر می‌کند، نیز خبر می‌دهد، بردی‌محمداف رشوه‌ای به مبلغ ۶۰ میلیون یورو به شکل ناو تفریحی بنام "غالقینیش" (به معنای رستاخیز)، از شرکت "ایترای" روسیه دریافت کرده است تا با انعقاد قراردادهای سودآور با اين شركت موافقت كند. اشپیگل می‌نویسد، بردی‌محمداف دراین کشتی نشست کابینه‌‌اش را برگزار می‌کند و ملوانان آن نیز سوئدی هستند.
اشپیگل با استناد به گزارش دیپلمات‌های آمریکائی فاش کرده است: «بردی‌محمداف به هدیه‌ی روس‌ها قانع نبوده و ناو بزرگتری شبیه ناو تفریحی آبرامویچ، میلیاردر روسی درخواست کرده، اما روس‌ها به دلیل غیرممکن بودن انتقال چنین ناو تفریحی به دریای خزر از آن سرباز زدند».
رشوه شرکت فرانسوی "بوئیک"
نورمحمد حاناموف، یکی از وزاری سابق ترکمنستان به دویچه‌وله می‌گوید، در تاريخ ۱۶ اكتبر شركت روسی "ايترا" خط لوله‌ی گاز "قاراقوم- يی‌لانلی" را راه اندازی كرد. حاناموف اطلاعات مربوط به رشوه خواری ریاست جمهوری ترکمنستان را تائید می‌کند: «شرکت‌های روسی در زمان نیازاف، رئیس جمهور سابق ترکمنستان هم رشوه پرداخت می‌کردند و این سیستم فاسد همچنان پابرجا ماند».
شرکت ساختمانی بوئیک Buig در فرانسه نیز تابحال۵۰ قرارداد به مبلغ ۲ میلیارد یورو با ترکمنستان انعقاد کرده است. منابع خبری آسیای‌میانه تائید کرده‌اند با روی کارآمدن بردی‌محمداف در ترکمنستان علیرغم بحران مالی دنیا شرکت فرانسوی بوئیک قراردادهای کلانی را با ترکمنستان بسته است. شرکت بوئیک با صدور بیانیه‌ای ادعای ویکی‌لیکس را رد کرد. مدافعین حقوق بشر اما یادآور می‌شوند، فرانسه تابحال از ترکمنستان به دلیل فعالیت‌های اقتصادی‌اش انتقادی نکرده است.
معشوقه روس رئیس جمهور
ویکی‌لیکس همچنین افشا می‌کند، بردی‌محمداف همسر ترکمنی دارد که چندین سال است کخ مقیم لندن است. در عین حال معشوقه روس او بنام مارینا، پرستار درمانگاهی است که بردی‌محمداف پیش از این به عنوان دندانپزشک در آن کار می‌کرده است.
بردی‌محمداف از همسر ترکمن خود ۲ دختر و یک پسر دارد. دختران بردی‌محمداف ازدواج کردند و در نمایندگی‌های ترکمنستان و پاریس کار می‌کنند. ویکی‌لیکس با استناد به گزارش دیپلمات‌های آمریکائی رئیس جمهور ترکمنستان را «دروغگو، انتقامجو، متکبر و هنرپیشه تمام عیار» توصیف کرده است.
احساس بردی‌محمداف نسبت به ایران و آمریکا
در اسناد ویکی‌لیکس همچنين آمده است: «بردی‌محمداف آمريكا و ايران را دوست ندارد، اما از چين خوشش می‌آید».
حاناموف وزیر سابق دولت ترکمنستان در گفتگو با دویچه وله از ترس رهبر ترکمنستان از همسایه جنوبی خود ایران خبر می‌دهد.
بنظر میشائل لاوبش، رئیس Euroaisian Transition Group بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی درآسیای مرکزی، ترکمنستان به دلیل همسایگی با ایران برای دیپلمات‌های آمریکائی هائز اهمیت است. لاوبش به این مسئله هم اشاره می‌کند که بنیاد او از طریق منابعی که در ترکمنستان و ازبکستان دارد بخشی از این اطلاعات را پیش از این انتشار داده است. افشاگری ویکی‌لیکس بنظر او ثابت می‌کند که سازمان او حق داشته است.
دولت ترکمنستان تابحال درقبال افشاگری ویکی‌لیکس واکنشی نشان نداده است.
حمایت آمریکا از برکناری رئیس جمهور تاجیکستان
افشاگری ویکی لیکس دامن مقام‌های عالیرتبه‌ی تاجیکستان را نیز گرفته است. روزنامه گاردین با استناد به اسناد ویکی‌لیکس از مذاكره‌ی محرمانه "همراه خان ظريفی" وزير امور خارجه تاجيكستان و سفير سابق اين كشور در واشنگتن نيز پرده برداشته است.
در اسناد مربوط به اين موضوع گفته می‌شود، آمريكا در سال ۲۰۰۶ برای بركناری امامعلی رحمان با سفير وقت و وزیر امور خارجه کنونی تاجیکستان طرحی را ریخته است. ظريفی به آمريكا قول داده است كه «خواسته‌های واشنگتن در مورد بركناری رئيس جمهور روس‌گرای تاجيكستان را عملی کند». ویکی‌لیکس افشا می‌کند، که بعدا ظریفی قبول کرده است جانشین رحمان باشد و به عنوان وزیر امور خارجه تاجیکستان به کار خود ادامه دهد.
کنترل اقتصاد تاجیکستان توسط رحمان و خانواده‌اش
گاردین از سردی روابط تاجیکستان با روسیه و اعمال نفوذ روسیه در این کشور و همچنین اختلاف رحمان با اسلام کریم‌اف رهبر ازبکستان هم پرده برداشته است. این روزنامه می‌نویسد، سبب وخیم‌ترشدن روابط ازبکستان و تاجیکستان، اختلاف رحمان با کریم‌اف است. گاردین همچنین افشا می‌کند، رئیس جمهور تاجیکستان و خانواده‌ی او کنترل اقتصاد کشور را در دست دارند.
تاجیکستان مدارک ويكی‌ليكس را رد کرد و آن را ساختگی و تحريک آميز خوانده است.
دولت نظری‌یف، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی تاجیکستان گفته است، چاپ چنین مطالبی تاثیری بر روابط این کشور با دیگر کشورها نخواهد داشت. اما تحلیل‌گران تاجیک خاطرنشان می‌کنند، افشاگری ویکی‌لیکس در روابط تاجیکستان با آمریکا و روسیه بی‌تاثیر نخواهد ماند.
سفارت آمریکا در تاجیکستان نیز اطلاعات چاپ شده در گاردین را شبهه آور خوانده و اعلام کرده است، آمریکا جزو نخستین دولت‌هائی است که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخته و در امور داخلی تاجیکستان دخالتی نکرده است.
ادامه‌ی افشاگری علیه رهبران آسیای میانه
سایت ویکی‌لیکس تابحال بخش کوچکی از گزارش‌های دیپلمات‌های آمریکا در آسیای‌میانه را انتشار داده است. اما این سایت اعلام کرده بزودی با گزارش‌های جدیدی پرده‌ای دیگر از زندگی رهبران آسیای میانه برداشته خواهد شد.
جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی‌لیکس تائید می‌کند، با مهاجرین سیاسی آسیای‌میانه نیز ارتباط نزدیکی برقرار کرده است.
نورمحمد حاناموف مقام سابق دولت ترکمنستان به مخالفین دولت این کشور توضیه می‌کند، علیه شرکت‌هایی که به دولت ترکمنستان و رهبر آن رشوه دادند به مجامع بین‌المللی شکایت کنند.
آقای میشائل لاوبش از بنیاد مدافع حقوق شهروندی در آسیای میانه نیز تاکید می‌کند، گزارش‌های بنیاد او درباره فساد مالی، اخلاقی رهبران این کشورها با افشاگری ویکی‌لیکس تائید شده است.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: مصطفی ملکان