"وکیل بدون حق"؛ پاسداشت شهر نورنبرگ از وکلای در خطر
۱۳۹۳ بهمن ۶, دوشنبه
۲۴ ژانویه سال ۱۹۷۷، در حمله مسلحانه نئوفاشیست‌های اسپانیا به یک دفتر وکالت، چهار وکیل اسپانیایی به قتل رسیده و هشت نفر دیگر به شدت زخمی شدند. این واقعه نه آغاز و نه پایان آزار وکلا بود. سال ۱۹۳۸، هانس لیتن وکیل یهودی آلمانی که به دستور هیتلر زندانی شده بود، پس از تحمل شکنجه‌های فراوان در اردوگاه مرگ داخائو دست به خودکشی زد. این وکیل ضد حکومت نازی‌ها، در سال ۱۹۳۱ در جریان رسیدگی به یک پرونده، آدولف هیتلر را به عنوان شاهد به دادگاه فرا خوانده بود.
برای بزرگداشت یاد و نام وکلای کشته‌شده، از سال ۲۰۱۰، روز ۲۴ ژانویه به نام "روز وکلای در خطر" نام‌گذاری شده است. امسال شهر نورنبرگ و سازمان عفو بین‌الملل دراین شهر، به طور مشترک در این روز برنامه‌ای را برای بزرگداشت وکلای زندانی با نام "وکیل بدون حق" ترتیب دادند. بخش اعظم این برنامه به معرفی عبدالفتاح سلطانی، وکیل زندانی ایرانی اختصاص داشت.
عبدالفتاح سلطانی که در سال ۲۰۰۹ از همین شهر جایزه ویژه حقوق بشر را دریافت کرده بود، برای نورنبرگ نام آشنایی است. دختر او مائده سلطانی نیز پس از پایان تحصیلاتش در برانشوایگ، در نورنبرگ زندگی می‌کند.
قتل و آزار وکلا، از آسیا تا آمریکای لاتین
در مراسمی که روز شنبه ۲۴ ژانویه (چهارم بهمن) در محل کلوپ مطبوعات نورنبرگ برگزار شد، علاوه بر شهردار نورنبرگ و نماینده سازمان عفو بین‌الملل، شیرین عبادی وکیل ایرانی و برنده جایزه نوبل صلح نیز حضور داشتند.
این مراسم با سخنان کریستینه روت، وکیل آلمانی و کسی که ایده برگزاری مراسم از او بود، آغاز شد. وی در سخنانش با اشاره به وکلای تحت تعقیب و آزار در سراسر دنیا، به وکلایی اشاره کرد که به دلیل انجام وظایف شغلی خود کشته شده‌اند.
به گفته خانم روت، تنها در دوسال گذشته در کشور کلمبیا ۴۰۰ وکیل کشته شده‌اند. در فیلیپین، از سال ۲۰۱۱ تا کنون ۴۴ وکیل و ۱۸ قاضی به قتل رسیده‌اند. کریستینه روت آزار وکلا را تنها مختص خارج اروپا ندانسته و به کشورهایی چون ترکیه، روسیه، اسپانیا و مجارستان اشاره کرد که وکلا در آن‌ها نیز تحت تعقیب و تهدید قرار می‌گیرند.
این وکیل آلمانی سخنانش را اینگونه به پایان رساند: «وکالت آزاد یکی از پایه‌ای‌ترین حقوق در کشورهای قانونمند است. ما این شانس را داریم که در کشوری زندگی می‌کنیم که می‌توانیم وظایف شغلی خود را بدون ترس از تهدید و خطر انجام دهیم. ما این آزادی را داریم که از همکاران تحت تعقیبمان پشتیبانی کنیم و باید از این آزادی استفاده کنیم».
همراهی با عفو بین‌الملل برای حمایت از وکلای در خطر
کارینا فیبیش‌دینکل، سخنگوی سازمان عفو بین‌الملل در نورنبرگ، دیگر سخنران این مراسم بود. خانم دینکل در سخنانش به فشارهایی که در سراسر دنیا بر وکلا وجود دارد اشاره کرد و برای نمونه از وکیل رائف بدوی، وبلاگ‌نویس سعودی نام برد.
رائف بدوی به دلیل وبلاگ‌نویسی در عربستان سعودی دستگیر و به هزار ضربه شلاق محکوم شده است. وکیل او "ولید ابوالخیر" نیز تنها به دلیل وکالت این پرونده به ۱۵ سال حبس محکوم شده است.
کارینا دینکل از حضار خواست تا از این وکلا پشتیبانی کنند. وی این کار را وظیفه‌ای دانست که سازمان عفو بین‌الملل از ۵۰ سال پیش انجام می‌دهد و در موارد زیادی موفق هم شده است.
پاتریسیا لیتن، هنرپیشه و برادرزاده هانس لیتن، وکیل کشته‌شده در حکومت هیتلر، در بخش دیگری از این مراسم قسمت‌هایی از کتاب مادربزرگش با نام "مبارزه یک مادر علیه هیتلر" را روخوانی کرد.
ایرمگارد لیتن، مادر هانس لیتن پس از دستگیری پسرش توسط پلیس آلمان به انگلستان گریخت و پنج سال برای آزادی فرزندش مبارزه کرد. او شرح این تلاش‌های پنج‌ساله را در کتابش گردآوری کرده است.
اولریش مالی، شهردار نورنبرگ نیز در سخنانش ضمن خیر مقدم گفتن به میهمانان، به ویژه شیرین عبادی، یادآوری کرد که برای دفاع از وکلای در خطر علاوه بر حضور فکری و قلبی باید گام‌های عملی هم برداشته شود.
عدالت؛ پرنده‌ای با دو بال وکالت و قضاوت
شیرین عبادی، حقوقدان ایرانی و برنده نوبل صلح ، دیگر سخنران مراسم "وکیل بدون حق" بود. وی در سخنانش عدالت را به پرنده‌ای تشبیه کرد که دو بال او یکی وکالت است و دیگری قضاوت.
خانم عبادی تصریح کرد که در حکومت‌های آزاد، این دو بال با یکدیگر همگام هستند و در نتیجه، پرنده عدالت در سلامت به سر می‌برد و عدالت اجرا می‌شود.
شیرین عبادی عدالت در ایران را پرنده‌ای توصیف کرد که هردو بالش شکسته است و دادگاه‌ها فرمانبر نهادهای امنیتی و وکلای مستقل در خطر هستند.
خانم عبادی در بخش دیگری از سخنانش به این موضوع اشاره کرد که از خرداد ۱۳۸۸ به این سو ۸۰ وکیل ایرانی تنها به دلیل اشتغال به حرفه وکالت دستگیر و یا تحت تعقیب قرار گرفته‌اند.
او متذکر شد که برخی از این وکلا پس از پایان دوره محکومیتشان از زندان آزاد شده‌اند اما به دلیل ادامه اذیت و آزارها مجبور به ترک ایران شده‌اند؛ از جمله مهناز پراکند و محمد اولیایی‌فر.
شیرین عبادی همچنین به وکلایی اشاره کرد که هم‌اکنون در زندان به سر می‌برند از جمله محمد سیف‌زاده، مصطفی دانشجو و حمید رضا مرادی. وی تاکید کرد که همه این‌ها نشان از یک چیز دارد و آن این‌که وکلایی که باید از حق دیگران دفاع کنند، خودشان هیچ حقی ندارند.
در پایان این مراسم مائده سلطانی، دختر عبدالفتاح سلطانی، از اهمیت حمایت‌های بین‌المللی از زندانیان سیاسی سخن گفت و تاکید کرد که خانواده‌های این زندانیان به این حمایت‌ها بسیار نیاز دارند.
معرفی پنج وکیل در خطر از سراسر دنیا
بخش دیگری از برنامه "وکیل بدون حق" به معرفی پنج وکیل در خطر از سراسر دنیا اختصاص داشت. در این بخش پنج قاضی، وکیل و حقوقدان آلمانی هرکدام یک وکیل زندانی را در گوشه‌ای از دنیا معرفی کردند.
وکلایی از عربستان سعودی، قرقیزستان، روسیه، امارات متحده عربی که زندانی و تحت تعقیب هستند در این برنامه معرفی شدند. در پایان نیز اووه ویرشینگ رئیس کانون وکلای شهر نورنبرگ، پرونده عبدالفتاح سلطانی را برای حاضران شرح داد.
اجرای قطعات موسیقی توسط دو هنرمند ایرانی و آلمانی و نیز اجرای آواز دسته‌جمعی گروه کر فیلارمونیک شهر نورنبرگ، پایان بخش مراسم "وکیل بدون حق" بود.