وندی شرمن: پیشنهادهای اتمی به ایران عادلانه و قابلاجرا هستند
۱۳۹۳ آبان ۲, جمعهوندی شرمن٬ معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هستهای آمریکا٬ روز پنجشنبه (۲۳ اکتبر/ ۱ آبان) اعلام کرد در صورتی که مذاکرات برای دستیابی به توافق نهایی اتمی با ایران به نتیجه نرسد٬ ایران به طور گستردهای مسئول آن خواهد بود.
به گزارش رویترز٬ وندی شرمن همچنین گفت کشورهای مذاکرهکننده با ایران پیشنهاداتی را با این کشور مطرح کردهاند که "عادلانه٬ قابل اجرا و سازگار با خواست طرح شدهی ایران برای داشتن برنامه صلحآمیز هستهای است."
بریتانیا٬ چین٬ فرانسه٬ آلمان٬ روسیه و آمریکا٬ شش قدرت جهان هستند که در نشستهای فشرده با ایران برای دستیابی به توافق جامع تا روز ۲۴ نوامبر (۳ آذر) مذاکره میکنند.
شرمن گفت بهترین شانس ایران برای رهایی از تحریمهای اقتصادی رسیدن به توافق جامع هستهای در مدت زمان تعیینشده است. شرمن اظهار امیدواری کرد که با توافق ایران میتوان برای ایجاد اطمینان در جهان نسبت به اینکه برنامه هستهای تهران "صرفا" صلحآمیز است قدمهایی ضروری برداشت.شرمن گفت اگر چنین چیزی اتفاق نیفتد مسئولیتش بر عهده ایران خواهد بود.
وی که در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی دانشگاه سیراکوز سخنرانی میکرد گفت: «هدف ما در حال حاضر ایجاد توافق جامع و بادوامی است که به صورت موثر تمامی راههای ممکن ایران برای دستیابی به تسلیحات اتمی را مسدود کند.»
به گفته وی "اگر ایران واقعا میخواهد که اختلافات با جامعه جهانی حل و رفع تحریمهای اقتصادی نیزتسهیل شود"٬ شانس بهتری نسبت به آنچه اکنون تا ۲۴ نوامبر در اختیار دارد، نخواهد داشت.
مهلت ابتدایی برای رسیدن به توافق جامع نهایی تا ۲۰ ژوئيه بود که با عدم موفقیت طرفین در آن مرحله این مهلت برای یک بار و تا ۲۴ نوامبر تمدید شد. گفته میشود در صورت شکست مذاکرات گزینههای پیشروی حل بحران هستهای محدود به گزینههای نظامی خواهد بود.
آمریکا و همپیماناناش همواره ایران را متهم کردهاند که هدف از برنامه اتمی آن تسلیحاتی است اما ایران این ادعا را رد کرده و قصد خود را صلحآمیز میخواند، با اینهمه تا کنون موفق به کاهش نگرانیهای مرتبط نشده است.
با روی کار آمدن دولت جدید به ریاست حسن روحانی در ایران، مذاکرات هستهای شکل دیگری پیدا کرد و با دستیابی به توافقی اولیه وارد فاز جدیدی شد.
"مذاکرات٬ پازلی با قطعات به همپیوسته بسیار"
در تازهترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران آمده است که جمهوری اسلامی در مسیر توافق موقت هستهای با قدرتهای جهانی گام برداشته و اقدامات لازم برای تحقق مفاد آن را انجام داده است. با اینهمه یوکیا آمانو، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی٬ گفته است نمیتواند تضمین کند که همه فعالیتهای هستهای ایران دارای خصلت غیرنظامی هستند.
وندی شرمن روز گذشته گفت در مذاکرات آتی احتمالا تمرکز زیادی برای تعداد و کیفیت سانتریفوژهایی خواهد بود که ایران اجازه استفاده از آنها را خواهد داشت. او مذاکرات را "پازلی با قطعات به هم پیوستهی بسیار" خواند.
او تصمیمگیری درباره تعلیق و سپس رفع تحریمهای اقتصادی ایران را بر عهده جهان دانست که تنها در صورتی محقق خواهد شد که ایران قدمهایی اقناعکننده و قابل اثبات و رسیدگی بردارد تا نشان دهد برنامه هستهایش صلحآمیز است و صلحآمیز خواهد ماند.
موارد مورد اختلاف در مذاکرات محدودیت تعداد سانتریفوژها، غنیسازی اورانیوم کمتر از پنجدرصد و امکان بازدید دائمی و سرزده بازرسان آژانس از تمام تاسیسات هستهای ایران است.
کشورهای ۱+۵ امیدوارند از طریق این بازرسیها بتوانند بر برنامه اتمی ایران نظارت داشته باشند. ایران اما میگوید با توجه به نیازمندیهای برنامهریزی شدهاش، باید حق غنیسازی را داشته باشد. لغو یکباره همه تحریمها نیز از دیگر خواستههای این کشور است.
مدت زمان نظارت بر برنامه هستهای ایران نیز از دیگر موارد اختلاف است. تهران یک بازه زمانی ۵ ساله را در نظر دارد اما مدت زمان مورد قبول شش کشور قدرتمند جهان چند برابر این مدت است.