وزیر اطلاعات: تحریم‌ها بسیار جدی و قابل توجه شده است
۱۳۹۱ اسفند ۱۲, شنبه
حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران با "جدی و قابل توجه" خواندن تحریم‌ها گفت که " دشمن برای اجرای آنها طراحی گسترده‌ای پی‌ریزی کرده است".
مصلحی که روز شنبه (۱۲ اسفند/ ۲ مارس) در "همایش شورای دستگاه‌های نظارتی کشور" سخن می‌گفت با اشاره به تفاوت تحریم‌های گذشته و تحریم‌های جاری، تصریح کرد: «در گذشته مصوبه‌ای در شورای امنیت به نتیجه می‌رسید و دولت‌ها در مقابل ما قرار می‌گرفتند اما امروز سرویس‌های اطلاعاتی غرب شروع به کار کرده‌اند و آنها تحریم‌ها را به پیش می‌برند.»
وزیر اطلاعات سپس به با ذکر نمونه‌ای به طور تلویحی تأیید کرد که دورزدن تحریم‌ها دشوار شده است: «امروز وقتی یک فرد مرتبط با کشورمان برای حل کردن موضوع تحریم‌ها به سراغ یک رئیس بانک خارجی می‌رود به محض بیرون آمدن از بانک، سرویس‌های اطلاعاتی به سراغ رئیس بانک می‌روند و با دادن اطلاعات شخصی این فرد او را مجاب می‌کنند تا از همکاری با ایرانی ها خودداری کند.»
مصلحی در همین سخنرانی به ورود وزارت اطلاعات به طرح ساماندهی مسئله ارز پرداخت و با اشاره به "سامانه‌های کنترلی وزارت اطلاعات برای پیشگیری از وقوع تخلفات ارزی"، گفت که پورتالی (اینترنتی) در همین رابطه ایجاد شده که ۱۵ اسفند راه‌اندازی می‌شود تا " بخش دیگری از تخلفات متوقف شود".
اذعانی نه چندان تازه
بحران ارزی در ایران و افزایش بی‌سابقه نرخ ارز هم تا حدود زیادی به اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران و کاهش چشمگیر درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت مرتبط تلقی می‌شود. راهکارهای تا کنونی چندان اثری در کاهش نرخ ارز نداشته‌اند و ورود وزارت اطلاعات برای حل این معضل هم با توجه به تاکید کارشناسان بر تاثیر گسترده تحریم‌ها و سوءمدیریت‌های اقتصادی دولت معلوم نیست که با نتایج مثبتی همراه شود. این نیز هست که بسیاری از کارشناسان معتقدند که امنیتی‌کردن اقتصاد معمولا به نتایج معکوسی می‌انجامد.
این اولین بار نیست که تفاوت فاحش تحریم‌های جاری با تحریم‌های گذشته و ناکارایی سیاست‌های رسمی در مقابله با آن از زبان مقامی با نفوذ عنوان می‌شود. چندی پیش ، حجت‌الاسلام طائب، فرمانده قرارگاه عمار که نهادی برای مقابله با "جنگ نرم" توصیف می‌شود نیز گفت که دورزدن تحریم‌ها زمانی امکان‌پذیر است که پولی در بساط باشد، ولی وقتی که صادرات نفت تحریم شده، یعنی دورزدن تحریم‌ها هم تقریبا ناممکن است: «کشور ما همیشه در واردات تحریم بود، جنس به ما نمی‌فروختند اما هیچ گاه این‌گونه نبود که ما تحریم صادراتی شویم و جنس ما را نخرند... ستون فقرات جنس صادراتی ما نفت است که برای اولین بار تحریم نفتی شده‌ایم. .. در ۳۴ سال گذشته ما همواره تحریم بوده‌ایم اما همیشه هرچه خواستیم برایمان رسیده است ...اگر پول داشته باشی، همه چیز حل است اما مسئله این‌جا است که در تحریم صادراتی پول نداریم و وقتی پول نداشته باشیم تحریم‌ها قابل دور زدن نیست.»
معضل ارز، معضل بودجه
بی‌ثباتی در صدور نفت و میزان درآمدهای ارزی و نوسانی که از این رهگذر در بهای ارز به وجود آمده دولت را وادار کرده که در بودجه سال ۱۳۹۲ نرخ ارز را نامشخص و شناور اعلام کند. به عبارت دیگر تحریم‌ها عملا نوعی ابهام در توان ایران برای صدور نفت ایجاد کرده است.
اخیرا اعلام شد که صدور نفت ایران نسبت به دوره قبل از تحریم‌ها به یک سوم کاهش پیدا کرده و به حدود ۸۰۰ هزار بشکه رسیده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در جدیدترین گزارش خود تولید نفت ایران در ماه‌های ژانویه و فوریه ۲۰۱۳ را ۸ / ۲ میلیون بشکه در روز اعلام کرده که ۷ / ۱ میلیون بشکه آن در داخل مصرف می‌شود. این که در ماه‌های آتی نیز ایران همین مقدار نفت (۹۰۰ هزار بشکه) را هم بتواند صادر کند، پرسشی است که تدوین‌کنندگان بودجه سال ۱۳۹۲ هم نتوانسته‌اند به آن پاسخ دهند.
ابهام در میزان صدور نفت و ادامه کمبود ارزی ناشی از آن بهای ارز را هم با نوسان روبرو می‌کند و بر اقتصاد کشور تاثیرات منفی بیشتری باقی می‌گذارد. یک اقتصاددان در روزنامه آرمان با اشاره به این که از یک طرف میزان صادرات و برداشت از منابع نفتی و از طرف دیگر قیمت ارز مشخص نیست، نوشته است: «در حالی که بودجه با دو مجهول اصلی و عمده مواجه است، چگونه می‌توان آن را سند درآمدها و هزینه‌ها دانست؟».
تردید در درستی رسانه‌ای شدن اختلاس
وزیر اطلاعات ایران در سخنرانی خود علاوه بر مسئله تحریم‌ها و مشکلات ارزی ناشی از آن به موضوع اختلاس سیصد میلیارد تومانی هم پرداخت. او به طور تلویحی گفت که رسانه‌ای شدن این موضوع به سود وجهه نظام در میان مردم نبوده است: « ما با چالش‌هایی نظیر نحوه اعلام و رسانه‌ای کردن برخی سوء رفتارها مواجه هستیم برای مثال در رسانه‌ای شدن پرونده فساد ۳ هزار میلیاردی هیچ بررسی انجام نشد که مشخص شود آیا جامعه پذیرش این موضوع را دارد یا خیر.»