«وزارت کشور؛ پاشنه آشیل دولت روحانی»
۱۳۹۳ مرداد ۶, دوشنبه
"تشکیل باشگاه احزاب به جای خانه احزاب"؛ این پیشنهادی بود که وزیر کشور روز شنبه (۴ مرداد، ۲۶ ژوئیه) در دیدار با نمایندگان احزاب مطرح کرد. چندی پیش هم حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهوری، پیشنهاد داده بود که انجمن صنفی روزنامه‌نگاران فعالیتش را از سر بگیرد اما با نامی دیگر. گویا مشکل نهادها و موسسات در جمهوری اسلامی تنها نام آنهاست.
محمد صادق جوادی حصار، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی، اما مشکل را نه در نام که در جاهای دیگری می‌بیند. او در گفت‌وگو با دویچه‌وله می‌گوید: «این طرح اخیر در مورد خانه احزاب را وزیر کشور مطرح نکرده، این را پیشتر اصولگرایان در نشستی که احزاب اصولگرایان و اصلاحطلبان با وزیر کشور داشتند مطرح کردند و طرح‌شان هم این است که با تغییر نام و احتمالاً با تغییر محتوا یک چیزی موازی خانه احزاب درست کنند. چون احساس آنها این است که در خانه احزاب نمیتوانند با مکانیزمی که وجود داشته، پیروزی مطلقی به دست آورند و یا احزاب اصلاحطلب را به حاشیه برانند. بنابراین سعی میکنند از مکانیزم موازیسازی استفاده کنند و با تغییر نام یک مجموعه دیگری را به عرصه بیاورند.»
این روزنامه‌نگار تاکید میکند که وزیر کشور اعلام کرده اگر با تغییر نام تغییر در محتوا ایجاد نشود، وزارت کشور آمادگی دارد که انتخاباتی برگزار کند و نشستی داشته باشد تا خانه احزاب فعال شود و از این بنبست بیرون بیاید.
اما بنبست خانه احزاب کجاست که تا کنون راهی برای برون‌رفت از آن یافته نشده است. جوادی‌حصار یکی از مشکلات اصلی بر سر راه فعالیت مجدد خانه احزاب را حضور نمایندگان جریان راست در گروهی می‌داند که باید مشکل خانه احزاب را حل کنند. به اعتقاد او چند نماینده مجلسی که در این گروه حضور دارند متمایل به جریان راست افراطی هستند و با اعمال نظرشان سعی میکنند از شکل‌گیری انتخابات آزاد خانه احزاب جلوگیری کنند.
خانه احزاب در اسفند ۱۳۷۹ با تصویب اساسنامه رسما آغاز به کار کرد. در اساسنامه این نهاد که اعضای آن را فعالان سیاسی اصلاحطلب تشکیل میدهند، "تلاش در جهت ایجاد فضای سالم سیاسی و تعمیق بینش سیاسی، ارتقا و گسترش فرهنگ حزبی و اهتمام جهت تامین امنیت فعالیت سیاسی و نهادینه کردن آن در کشور" به‌عنوان برخی از اهداف ذکر شده‌اند.
دبیر کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، در سال ۱۳۹۱ خانه احزاب را به دلیل عدم تمدید پروانه و به روز نکردن اساسنامه، به خانه‌ای خالی و بدون مستاجر تشبیه و فعالیت آن را متوقف کرد.
خانه احزاب برای کدام حزب؟
کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس برای مشخص کردن نحوه فعالیت احزاب و تشکل‌های سیاسی طرحی را آماده کرده که کلیات آن با موافقت اکثریت نمایندگان حاضر در نشست علنی روز چهارشنبه، ۱۸ تیرماه (۹ ژوئيه) به تصویب رسید.
بر اساس این طرح، از جمله مهم‌ترین شرایط تاسیس حزب و عضویت در آن "اعتقاد و التزام عملی به قانون اساسی و ولایت مطلقه فقیه" است و اعضای "گروهک‌های محارب و ضد انقلاب به تشخیص مراجع ذیصلاح" حق تاسیس حزب یا عضویت در آن را ندارند.
بنا بر ماده پنج این طرح نیز "محکومان به جرایم ضد امنیتی داخلی و خارجی کشور، کسانی که به موجب احکام قطعی دادگاه‌ها از حقوق اجتماعی محروم شده‌اند و اعضای موثر احزاب منحل شده توسط دادگاه که در زمان انحلال، عضو موثر باشند از تاسیس حزب و یا عضویت در آن محرومند."
بدین ترتیب عملا راهی برای فعالیت احزاب اصلاحطلب باقی نمی‌ماند، چه با خانه احزاب و چه بدون آن.
محمد صادق جوادی حصار درباره این طرح می‌گوید: «در مجلس با لایحهها و پیشنهادهایی که تهیه میکنند و با طرحهایی که ارائه میدهند، سعی میکنند فضا را به صورت حداکثری تحت فشار بگذارند و مسدود کنند تا به حداقلی از چیزهایی که دلشان می‌خواهد دست پیدا کنند.»
وی اما وزارت کشور را هم در این راستا مسئول دانسته، می‌گوید: «احساس میکنم با نوع عملکردی که در حوزه وزارت کشور از وزیر کشور دیده میشود، جریان راست افراطی خیلی به این حوزه طعم کرده و احساس میکند که در این حوزه قدرت مانور و فعالیت بیشتری از بقیه جاها میتواند داشته باشد. در حوزه وزارت کشور نوعی امنیت خاطر برای اصولگرایان افراطی ایجاد شده که آنها همواره از آن نقطه هجمههایشان را به بقیه جهات دولت آغاز کنند.»
این فعال سیاسی، وزارت کشور دولت روحانی را یکی از آسیب‌پذیرترین نقاط دولت می‌داند و می‌گوید: «به تصور من اگر از دولت آقای روحانی معدلگیری شود، شاید در حوزه وزارت کشور کمترین نمرهی موفقیت را در این یکسال گذشته به دست آورده باشد.»
جوادی حصار البته به امکانات محدود دولت و فشار جریان افراطی نیز اشاره کرده و تاکید میکند که باید همه جوانب را در نظر گرفت. به اعتقاد او جریان راست افراطی نهایت تلاشش را میکند تا عوامل اجرایی خودش را در بدنه دولت حفظ کند و این فشار در بخش‌های مدیریتی وزارت کشور تبلور و نمود پیدا میکند.
با همه اینها او چندان بدبین نیست و امیدوار است که بالاخره تا پایان دولت آقای روحانی گشایشی در فعالیت احزاب ایجاد شود.