واکنش‌های گوناگون به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای
۱۳۸۷ شهریور ۲۶, سه‌شنبه
در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای که به امضاء محمد البرادعی، مدیر کل آژانس رسیده است، به وضوح قید شده که جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته هم نتوانسته است، تردید‌های موجود در رابطه با برنامه‌های هسته‌ایش را که ده‌ها سال به طور مخفیانه اجرا می‌شده، برطرف کند. آژانس تاکید کرده است که ایران موفق نشده، با ارائه‌ی مدارک و اطلاعات کافی ثابت کند که تحقیقات هسته‌ایش برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای نبوده است.
بر اساس این گزارش که روز دوشنبه، ۱۵ سپتامبر (۲۵ شهریور) منتشر شد، کارشناسان آژانس به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهند، ایران با کمک کارشناسان خارجی در زمینه‌ها‌ی مواد منفجره و موشک‌های حامل کلاهک‌های هسته‌ای پژوهش‌هایی انجام داده است.
گزارش آژانس همچنین حاکی از آن است که کارشناسان هسته‌ای از ماه مه تا کنون چندصد سانتریفوژ جدید را در تاسیسات هسته‌ای نطنز نصب کرده‌اند. این نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی بی‌توجه به خواست شواری امنیت سازمان ملل، به غنی‌سازی اورانیوم با درصد پایین ادامه می‌دهد.
آژانس در آخرین گزارش خود که در ماه مه (خرداد) سال جاری منتشر شد، از حکومت ایران خواسته بود، در رابطه با مواردی که در بالا ذکر شد، شفاف‌سازی کند.
واکنش آلمان به گزارش آژانس
پس از انتشار گزارش آژانس، فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه‌ی آلمان با همتای ایرانی خود، منوچهر متکی، دیدار و گفت‌وگو کرد. اشتاین مایر دراین دیدار ۹۰دقیقه‌ای این خواست را مطرح کرده است که مقامات ایرانی در اسرع وقت کلیه‌ی اطلاعات لازم را در اختیار آژانس قرار دهند. به گزارش خبرگزاری آلمان، اشتاین مایر همچنین خواستار آن شده که جمهوری اسلامی از تلاش برای وقت‌کشی دست بردارد، «به خواست جامعه‌ی جهانی پاسخ دهد و غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.»
وزیر امور خارجه آلمان تاکید کرده است که پیشنهاد گروه ۱ + ۵ هنوز پابرجاست. اگر ایران به این پیشنهاد پاسخ مثبت ندهد و برای ایجاد اعتماد ازدست رفته تلاش نکند، به گفته‌ی اشتاین مایر، فشار بر این کشور افزایش خواهد یافت.
۵ عضو دائم شورای امنیت و آلمان برای بازداشتن جمهوری اسلامی از غنی‌سازی اورانیوم، در قالب یک "بسته‌ی پیشنهادی"، مشوق‌هایی برای ایران در نظر گرفته‌اند. مقامات ایرانی تا کنون پاسخ روشنی به این پیشنهاد‌ها نداده‌اند.
واکنش جمهوری اسلامی
مقامات ایرانی، همانند گذشته، گزارش آژانس را سندی برای حقانیت خود می‌دانند. منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت:«کشورمان بنا بر توافق فی‌مابین با آژانس در دور جدید همکاری‌ها به همه‌ی سوالات پاسخ گفته است و آژانس نیز به صورت مکتوب اعلام کرده که یافته‌ها با اظهارات طرف ایرانی تطابق دارد».
متکی افزود: «ایران عناصر اصلی این گزارش را که نشانگر عدم وجود انحراف در فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان است در سایه همکاری با آژانس ادامه می‌دهد.»
علی اصغر سلطانیه، نماینده‌ی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، نیز در مصاحبه با خبرگزاری فارس گفت: «نکته قابل توجه این است که ایران مطابق برنامه کار (مدالیته) و چارچوبی که با آژانس به توافق رسیده بود کاملا همکاری کرده است و خوشبختانه همان گونه که قبلا آقای البرادعی اعلام کرد، تمام ۶ مسئله‌‌ی باقی‌مانده حل و فصل شد...»
واکنش ایالات متحده و انگلستان
گوردون جاندرو، یک سخنگوی کاخ سفید، گزارش البرادعی را نشانه‌ی «عدم همکاری جمهوری اسلامی با جامعه‌ی بین‌المللی» خواند. دانا پرینو، سخنگوی کاخ سفید، گفت که پافشاری جمهوری اسلامی بر ادامه‌ی برنامه‌های هسته‌ایش، می‌تواند این کشور را منزوی کند و بیش از پیش با تحریم‌های گسترده‌تری مواجه سازد. پرینو در عین حال افزود که به علت کشمکش غرب و روسیه بر سر بحران قفقاز، ایجاد هماهنگی در میان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل سخت‌تر از گذشته خواهد بود. وی با اشاره به حق وتوی روسیه در شورای امنیت گفت: «به نظر می‌رسد که مسائل کمی پیچیده‌تر شوند».
وزارت امور خارجه‌ی بریتانیا نیز به گزارش آژانس واکنش نشان داد و خواستار گسترش تحریم‌ها علیه ایران شد.
موضع روسیه و چین
یک روز پس از انتشار گزارش آژانس، جیانگ یو، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی چین، اعلام کرد که تحریم‌های شدیدتر علیه ایران، راه حل درستی برای کشمکش هسته‌ای با این کشور نخواهد بود. به گفته‌ی وی، بهترین راه برای پایان‌دادن به این بحران، مذاکره است. یو، ضمن ابراز این نظر، از جمهوری اسلامی خواست، به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای ادامه دهد.
مقامات روسی نیز بارها اعلام کرده‌اند که اعتقادی به کارایی تحریم‌های بیشتر ندارند و مایلند که این بحران را از طریق مذاکره حل کنند. آخرین بار رئیس جمهور این کشور در مورد بحران هسته‌ای ایران و راه حل آن اظهار نظر کرد. دیمیتری مدودیف روز شنبه، ۱۳ سپتامبر، ضمن اشاره به این که «مذاکره با ایران مثبت بوده» گفت، باید به گفت‌وگو با مقامات ایرانی ادامه داد و از حمله‌ی نظامی یا گسترش تحریم‌ها دوری جست.