واکنشها به اعدام محمد قبادلو؛ "اعدام نیست، قتل است"
۱۴۰۲ بهمن ۳, سهشنبهبعد از ظهر روز دوشنبه، دوم بهمن، با اطلاعرسانی امیر رئیسیان، وکیل محمد قبادلو در باره ابلاغیه حکم اعدام موکلش در روز بعد، موجی از حیرت و اعتراض در شبکههای اجتماعی و در مقابل زندان اوین برانگیخته شد، به خصوص که رئیسیان با استناد به موضوع نقض حکم دادگاه اولیه و تجدیدنظر در دیوان عالی کشور، با قطعیت از نقض آیین دادرسی در بررسی آن خبر داده بود.
با این همه، قبادلو از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری "زن، زندگی، آزادی" در سال ۱۴۰۱ صبحگاه روز سهشنبه، ۳ بهمنماه به جوخه اعدام سپرده شد.
بلافاصله بعد این اقدام قوه قضائیه نیز موج اعتراضها و انتقادها ابعاد تازهای یافت. وکیل قبادلو دوباره در توئیتری نوشت همین که خبرگزاری قوه قضائیه شماره و تاریخ صدور حکم قطعی اعدام قبادلو را اعلام نمیکند، میتواند تاییدی بر نقض آیین دادرسی در پرونده باشد.
محسن برهانی، وکیلی که در جریان جنبش مهسا تفسیرها و اظهاراتش به رویه حکومت و احکام قوه قضائیه جنبههای روشنگرانه و اعتراضی قابل اعتنایی یافت نیز در توئیتی رعایت آیین دادرسی در پرونده قبادلو را زیر سوال برد و از "ریختهشدنی خونی به ناحق" و یک "شب شوکآور" سخن گفت.
ماجرای نقض احکام در دیوان عالی و بیاثر ماندن این اقدام، یا به عبارتی نقش پررنگ محافل و نهادهای امنیتی در کارکرد و احکام دستگاه قضایی تنها به پرونده قبادلو محدود نمیشود. احمد زیدآبادی، روزنامهنگار در یادداشتی که روز سهشنبه بیارتباط با موضوع اعدام قبادلو و در باره موردی دیگر (اجرای حکم زندان برای مجید توکلی) نوشته نیز به این موضوع اشاره دارد.
او مینویسد: «طبق گفته وکلای مجید، دیوان عالی کشور حکم محکومیت ششساله توکلی را نقض و بهطور مشخص، اتهام اجتماع و تبانی جهت بر هم زدن امنیت ملی را فاقد مستندات حقوقی دانسته است. مشکل اما این است که از تاریخ صدور رای دیوان حدود یک ماه میگذرد و پرونده در پیچ و خم اداری، دو هفتهای است که به شعبه تجدیدنظر همعرض ارجاع شده است.»
به نوشته این روزنامهنگار، "مشکل بزرگتر هم این است که در موارد خاص، رای دیوان و نقض حکم یک متهم از طرف آن نیز، چندان چارهساز و گرهگشا نیست و ظاهرا گاهی به دلیل پارهای از مسائلی که اکنون جای طرحش نیست، رای دیوان عملا نادیده گرفته میشود."
کلارا بونگر، نماینده حزب چپ آلمان و کفیل سیاسی محمد قبادلو نیز در توئیتی با ابراز تاثر از اعدام موکلش، این اقدام قوه قضائیه ایران را "کشتن یک انسان بیگناه" توصیف کرد.
فعالان سیاسی و اجتماعی هم به خبر "اعدام" قبادلو چه قبل و چه بعد از اجرای آن واکنش اعتراضی گسترده و متفاوتی نشان دادهاند.
مسیح علینژاد، در توییتی اپوزیسیون حکومت جمهوری اسلامی را فراخواند که صدایش را علیه این ظلم و جنایت بلندتر کند.
نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳، در پُستی ایسنتاگرامی از این که آزاد نیست تا همراه با مادر قبادلو برای آزادی فرزندش و رهایی او از اعدام اقدامی بکند اظهار تاسف کرده بود.
پرستو فروهر که پدر و مادرش در جریان قتلهای زنجیرهای در جمهوری اسلامی به قتل رسیدند نیز مانند بسیاری دیگر از کاربران به "زجرآور شدن" اللهاکبر اذان صبح در حکومت اسلامی اشاره کرده بود که میتواند پیغام شوم اعدامی دیگر را برساند.
واکنشهای گسترده کاربران در شبکههای اجتماعی و همچنین چهرههای مختلف سیاسی، مدنی و حقوق بشری از گروهها و جریانهای مختلف به اجرای حکم محمد قبادلو همچنان ادامه دارد. آنها با ادبیاتی متفاوت، از صدور و اجرای حکم اعدام برای این جوان ۲۳ ابراز انزجار میکنند.