واکنش ایران به خبر کشته شدن ۱۵۰۰ نفر: "جعلی و اغراق‌آمیز"
۱۳۹۸ دی ۴, چهارشنبه
حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی در بریتانیا، به گزارش اخیر خبرگزاری رویترز درباره شمار کشته‌شدگان اعتراضات هفته آخر آبان‌ماه در ایران واکنش نشان داد و آن را "جعلی" خواند.
این نخستین واکنش یک مقام رسمی حکومت ایران به آمار ارائه‌شده از سوی رویترز است که در آن با استناد به سه منبع نزدیک به محافل پیرامونی رهبر جمهوری اسلامی و یک مقام دیگر حکومتی، تعداد قربانیان اعتراضات اخیر حدود ۱۵۰۰ نفر اعلام شده بود.
خبرگزاری رویترز همچنین نوشته بود که علی خامنه‌ای پس از آغاز اعتراضات آبان‌ماه با حالتی مضطرب مستقیما به آن واکنش نشان داده و با فراخواندن مقام‌های امنیتی ایران از آنها خواسته بوده تا برای متوقف کردن اعتراضات "هر کاری" که می‌توانند انجام دهند.
سفیر جمهوری اسلامی در لندن شامگاه سه‌شنبه سوم دی (۲۴ دسامبر) در حساب توییتری و صفحه تلگرام خود در واکنش به خبر رویترز با بیان اینکه "برخی رسانه‌ها براساس سیاستی قدیمی برای باورپذیر کردن یک دروغ، آن را خیلی بزرگ می‌سازند"، آمار ۱۵۰۰ نفری تعداد کشته‌شدگان و فرمان اعمال خشونت از سوی خامنه‌ای را "از همین نمونه" دانسته و نوشته است: «این در حالی است که تدبیر رهبری همواره مدارا با تظاهرکنندگان بوده است.»
بعیدی‌نژاد در حالی از "تدبیر" رهبر جمهوری اسلامی در مدارا با معترضان خبر داده که علی خامنه‌ای دو روز پس از سه برابر شدن قیمت بنزین و اجرای سهمیه‌بندی شدن آن، ضمن حمایت از این تصمیم، اعتراضات مردمی را به "اشرار" و "ضدانقلاب و دشمنان ایران" نسبت داد که به گفته او با "تشویق" خانواده پهلوی و سازمان مجاهدین خلق صورت گرفته است. این سخنان خامنه‌ای به عنوان فرمان سرکوب اعتراضات تعبیر شد.
حسن روحانی نیز روز ۲۹ آبان در مواضعی هماهنگ با رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مقام‌های حکومتی و امنیتی، از سرکوب معترضان حمایت کرد و ضمن اعلام "پیروزی" بر معترضان، از جمله گفت: «آشوب‌طلبان سازمان‌یافته، برنامه‌ریزی شده و مسلح بودند که کاملا بر اساس برنامه طراحی‌شده از سوی ارتجاع منطقه، صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها اقدام کردند.»
پیش از بعیدی‌نژاد، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران نیز گزارش رویترز را "کاملا بی‌ارزش" خوانده بود. باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به رادیو تلویزیون حکومتی ایران نیز دیروز سه‌شنبه با استناد به "یک منبع آگاه" نزدیک به دفتر رهبر جمهوری اسلامی، برگزاری "جلسه مشترک" خامنه‌ای با مسئولان دولتی و حکومتی را تکذیب کرده بود.
حمید بعیدی‌نژاد همچنین در ادامه واکنش خود به خبر رویترز نوشته است: «حتی عفو بین‌الملل که به دنبال بالا بردن آمار غیر تایید شده بوده، تعداد کشته‌شدگان را حدود۳۰۰ نفر دانسته است. چنانچه خبرنگاران رسانه‌های غربی هم توجه کردند، رویترز در خبر جعلی خود به نحو‌عجیبی به کشته شدن چند صد خانم در حوادث اشاره دارد در حالی که حضور خانم‌ها در تظاهرات پایین بوده است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
سفیر جمهوری اسلامی در لندن در عین حال درباره بخشی از گزارش عفو بین‌الملل سکوت کرده است. این سازمان حقوق بشری ضمن اعلام کشته شدن "دست‌کم ۳۰۴ نفر" در جریان اعتراضات آبان‌ماه، تأکید کرده است که آمار واقعی می‌تواند بسیار فراتر از این تعداد باشد.
از سوی دیگر، با وجود ادعای بعیدی‌نژاد در مورد حضور "پایین" زنان در اعتراضات اخیر، مقام‌های امنیتی ایران از همان ابتدای آغاز تظاهرات خیابانی عملا به حضور وسیع زنان در اعتراضات اذعان کرده بودند. علاوه بر رمضان شریف، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران که از به گفته خود "بهره‌گیری از خانم‌ها" در جریان اعتراضات سخن گفته بود، روز ۲۹ آبان نیز برنامه "۲۰:۳۰" صدا و سیمای جمهوری اسلامی که عموما مستندهایی سیاسی ـ تبلیغاتی برای بخش امنیتی را تولید می‌کند، در گزارشی ضمن پخش "اعترافات" یکی از شرکت‌کنندگان در اعتراضات به نام فاطمه داوند، از "حضور پررنگ زنان به عنوان لیدر" خبر داد و زنان را عامل "تحریک احساسات حاضرین" و "هدایت گروه‌ها" معرفی کرد.
در حالی که جمهوری اسلامی پس از گذشت نزدیک به یک ماه و نیم از آغاز اعتراضات آبان‌ماه، هنوز هم در خصوص شمار کشته‌شدگان این حوادث سکوت کامل اختیار کرده، حمید بعیدی‌نژاد خبر رویترز را "بدون داشتن خبرنگار و اطلاعات دست اول" از ایران "محل سؤال" دانسته است.
سفیر جمهوری اسلامی در بریتانیا ضمن بیان این ادعا که دفتر رویترز "دقیقا به دلیل همین سیاست جعل خبر و دروغ‌پردازی چند سال پیش در ایران بسته شد"، نوشته است: «خبرگزاری رویترز که بخشی از کمپانی تامسون رویترز بوده و چندین سال پیش از سوی کمپانی اصل انگلیسی خود به یک شخصیت کانادایی صهیونیست فروخته شد و تحت حاکمیت کانادا در آمد، متاسفانه طی سال‌های اخیر سیاستی بر اساس پیشداوری و دروغ را علیه ایران و جریان مقاومت در منطقه به اجرا در آورده است.»
بعیدی‌نژاد در بخش دیگری از واکنش خود به خبر رویترز نوشته است: «مقامات مسئول کشور اظهار داشته‌اند که با پایان بررسی‌های خود، آمار دقیق حوادث اخیر را که بسیار کمتر از تمامی آمار خارجی است، اعلام خواهند کرد.»
واعظی: دستگاه‌ها در حال جمع زدن آمار هستند
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی نیز امروز چهارشنبه به گزارش رویترز واکنش نشان داد و گفت: «به نظر من تعدادی که از سوی این رسانه اعلام شده خیلی اغراق‌آمیز است و اصلا این تعداد نیست. دستگاه‌های مربوطه در حال جمع زدن آمار هستند و آرام آرام زمانی که آمار نهایی شد آن را اعلام خواهند کرد.»
به گزارش ایسنا، واعظی همچنین مدعی شد: «نظام شیوه سکوت اتخاذ نکرده است و آن چه در حال اتفاق است این است که آنها (غربی‌ها) انتظار داشتند جرقه‌ای که به نام بنزین زده بودند شعله‌ور شود. گرچه آنها حتما برنامه‌ریزی‌هایی کرده بودند تا اقداماتی علیه کشورمان انجام دهند اما موضوع بنزین باعث شد که اقداماتشان جلو بیفتد؛ همه اقدامات دشمنان اعم از تبلیغات جنگ روانی و سایر کارها که قصد انجام آن را داشتند به نظر می‌رسد برای زمان دیگری برنامه‌ریزی شده بود، اما در مسئله بنزین آنها رو به اجرای تصمیماتشان آوردند که این موضوع ۴۸ ساعته جمع شد.»
رئیس دفتر روحانی ادامه داد: «آنها به دلیل این که در عرصه میدانی نتوانستند به اهداف خود دست یابند الان در عرصه جنگ روانی در حال پرداختن به موضوع هستند؛ بنابراین ما و مردم نباید تحت تاثیر قرار بگیریم. این که ما نظامی داریم که زمانی که اتفاقی می‌افتد خیلی سریع با مردم ارتباط برقرار کند و سریع ماجرای را خاتمه دهد و با حمایت و قدرت مردم که در شهرهای مختلف به صحنه آمدند ماجرا را جمع کند باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مخالفان و منتقدان جمهوری اسلامی اما در مقابل اظهاراتی از این دست، حکومت ایران را متهم می‌کنند که از یک سو با قطع اینترنت و مسدود کردن جریان اطلاع‌رسانی، به سرکوب خشن اعتراضات آبان‌ماه پرداخته و از سوی دیگر پس از قتل عام معترضان، به بهانه طبقه‌بندی کردن قربانیان از اعلام شمار کشته‌شدگان شانه خالی می‌کند.
اعتراضاتی که در پی افزایش سه برابری قیمت بنزین در روز ۲۴ آبان‌ماه در سراسر ایران آغاز شد، به‌سرعت رنگی سیاسی به خود گرفت و مجموعه نظام جمهوری اسلامی را هدف قرار داد. نیروهای امنیتی و انتظامی ایران اما در سایه قطع اینترنت و غیاب مطبوعات آزاد، با شدت اعتراضات را سرکوب کردند.
در شرایط سکوت جمهوری اسلامی در خصوص شمار کشته‌شدگان، سازمان‌های حقوق بشری همچون عفو بین‌الملل و رسانه‌های مستقل برای ارائه آمار قربانیان تلاش کرده و خواستار تحقیقات مستقل در این خصوص شده‌اند. در مقابل اما مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی نه تنها درباره شمار کشته‌شدگان سکوت کرده‌اند، بلکه حاضر به ارائه آمار بازداشت‌شدگان نیز نیستند.
رئیس دفتر روحانی در سخنان امروز خود در حاشیه جلسه هیأت دولت نیز در پاسخ به این پرسش که "آیا آمار دقیقی درباره تعداد کشته‌شدگان و بازداشت‌شدگان حوادث آبان‌ماه وجود دارد" گفت: «آمار دقیقی در این خصوص ندارم و این آمار باید از سوی قوه قضاییه اعلام شود.»
تنها چهره حکومتی که درباره تعداد بازداشت‌شدگان سخن گفته، حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی است که شمار آنان را "حدود هفت هزار نفر" اعلام کرده است.
کارشناسان سازمان ملل متحد روز ۲۹ آذرماه گذشته با صدور بیانیه‌ای، با اشاره به آمار عفو بین‌الملل از قربانیان اعتراضات آبان‌ماه و ضمن ابراز نگرانی از سرنوشت بازداشت‌شدگان این ناآرامی‌ها، اعلام کرده بودند که این افراد برای گرفتن اعترافات اجباری در زندان‌های ایران تحت شکنجه یا بدرفتاری هستند. به گفته این کارشناسان حقوق بشری، پخش "اعترافات اجباری و نمایشی" زندانیان امری مرسوم در رسانه رسمی جمهوری اسلامی است.
طبق برآورد کارشناسان سازمان ملل، بیش از ۲۰۰ هزار نفر در اعتراضات آبان‌ماه شرکت کرده‌اند. طبق گزارش‌های رسیده به این کارشناسان، از ارائه خدمات پزشکی به برخی بازداشت‌شدگان زخمی‌شده در جریان اعتراض‌ها خودداری می‌شود. به گفته آنان، بازداشت‌شدگان در بازداشتگاه‌های پرازدحام نگهداری می‌شوند و برخی از آنها از ارتباط با خانواده‌هایشان محروم شده‌اند؛ امری که از نظر کارشناسان سازمان ملل، مصداق "ناپدیدشدن‌های قهری" است.
در این میان نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی به تهدید خانواده قربانیان نیز ادامه می‌دهند. از جمله والدین پویا بختیاری به همراه هفت تن دیگر از اعضای خانواده این جان‌باخته اعتراضات آبان‌ماه توسط مأموران اطلاعاتی بازداشت شده‌اند. منوچهر بختیاری و ناهید شیربیشه، پدر و مادر پویا بختیاری که روز ۲۵ آبان در مهرشهر کرج به ضرب گلوله نیروهای امنیتی کشته شد، اعلام کرده بودند که برخلاف خواست نهادهای اطلاعاتی مراسم چهلم فرزندشان را در روز پنجشنبه پنجم دی‌ماه در آرامستان بهشت سکینه در کرج برگزار خواهند کرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز گذشته ضمن محکوم کردن بازداشت والدین پویا بختیاری خواستار آزادی فوری آنها شد.