وال استریت ژورنال: اروپا درصدد وارد کردن گاز از ایران است
۱۳۹۴ شهریور ۲۳, دوشنبه
روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" در گزارش تازه خود می‌گوید که طبق ارزیابی بروکسل ایران می‌تواند تا پایان دهه آینده به یکی از اصلی‌ترین منابع صدور گاز به کشورهای اروپا تبدیل شود. این ارزیابی پس از برآوردهای جدید اتحادیه اروپا و توافق هسته‌ای حاصل شده با تهران در تابستان امسال، قوت بیشتری گرفته است.
"وال استریت ژورنال" از قول کمیسیون اتحادیه اروپا نوشته است که اروپا می‌تواند از سال ۲۰۳۰ بین ۲۵ تا ۳۵ میلیارد متر مکعب گاز از ایران وارد کند. شرکت‌های انرژی اروپایی نیز این میزان را تایید کرده‌اند.
این میزان می‌تواند ایران را تا یک دهه آینده در جایگاهی قرار دهد که اکنون کشورهای شمال آفریقا قرار دارند. در حال حاضر روسیه با صدور سالانه ۱۳۰ میلیارد متر مکعب گاز مهم‌ترین تامین‌کننده گاز اروپاست. دسترسی اروپا به گاز ایران وابستگی انرژیایی آن به روسیه را بیش از پیش کاهش خواهد داد.
گرچه روسیه در اختلافات سیاسی و ژئوپلتیک خود با اروپا کمتر از سلاح گاز استفاده کرده است، اما در مناسبات با جمهوری‌های سابق شوروی پیوسته بازی با قیمت گاز یا کاهش صدور آن را به عنوان سلاحی برای تاثیرگذاری بر رفتار و سمت‌گیری خارجی این جمهوری‌ها به کار گرفته است.
اقدام مسکو به‌ویژه در به‌کارگیری این اهرم در مناقشه با اوکراین، روند عادی صدور گاز به اروپا را هم تا حدودی مختل کرده است. هنوز هم بخش عمده خط لوله‌های صدور گاز روسیه به اروپا از اوکراین رد می‌شود و خود این کشور نیز همچنان در وابستگی شدید به گاز روسیه است.
افزایش دیدارها و مذاکرات
"وال استریت ژورنال" در ادامه با اشاره به افزایش تحرکات شرکت‌های اروپایی فعال در حوزه انرژی برای گسترش همکاری‌ها با ایران می‌نویسد: «لغو تحریم‌ها در اوایل سال جاری میلادی [۲۰۱۵] پس از اولین زمزمه‌های توافق هسته‌ای سبب شد میگوئل آریاس کانته، مسئول امور انرژی و تغییرات اقلیمی اتحادیه اروپا، دیداری کاری با روسای شرکت‌های بزرگ نفتی و گازی اروپایی از جمله رویال داچ شل، توتال و استات اویل ترتیب دهد.»
بیشتر بخوانید: امیدها و تردیدها در اقتصاد ایران پس از توافق وین
این روزنامه آمریکایی به نقل از مقامی اروپایی که در حوزه انرژی فعال است می‌نویسد: «به دنبال این دیدار تماس‌هایی میان کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا و مقام‌های ایران صورت گرفته است. اتحادیه اروپا در تلاش است شرکت‌های انرژی اروپایی از این فرصت بزرگ استفاده کنند و قبل از رسیدن آمریکایی‌ها و چینی‌ها به ایران، برای سرمایه‌گذاری پیش‌دستی کنند.»
"وال استریت ژورنال" سپس به دیدار مقام‌های اتحادیه اروپا با نمایندگان شرکت‌های اروپایی در ۴ سپتامبر (۱۳ شهریور) اشاره می‌کند که در آن این شرکت‌ها به گسترش رابطه با ایران تشویق شده‌اند.
فدریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به نوشته "وال استریت ژورنال" نقشی مهم در این ماجرا دارد و احتمالا در دیدارهایی که در اواخر ماه سپتامبر در نیویورک با مقام‌های ایران خواهد داشت گسترش رابطه گازی و نفتی بین ایران و اتحادیه اروپا هم از موضوع‌های محوری گفت‌وگوهای او خواهد بود.
بیشتر بخوانید: چشم امید اروپا به گاز ایران و شرط گذاری وزیر نفت جمهوری اسلامی
تردید در توان ایران
در ماه‌های اخیر، به ویژه پس از حصول توافق اتمی وین در اواخر تیرماه، رفت‌وآمدهای محافل و نمایندگان سیاسی و اقتصادی غرب به ایران شدت کم‌‌سابقه‌ای گرفته است. تنها در هفته پیش هیأت‌هایی بزرگ از اتریش و اسپانیا به ایران رفتند.
در هیأت اسپانیایی وزیر انرژی این کشور و نیز نمایندگان "رپسول"، بزرگترین شرکت نفتی اسپانیا، حضور داشتند که مذاکراتی را برای انتقال صادرات گاز پارس جنوبی از طریق محموله‌های ال. ان. جی به جنوب اروپا انجام دادند.
بیژن زنگنه در نشست مشترک با خوزه مانوئل سوریا لوپز، وزیر صنعت انرژی و گردشگری اسپانیا، از اعلام آمادگی این کشور اروپایی برای استفاده از پایانه‌های واردات گاز (ال. ان. جی) اسپانیا برای ورود ایران به بازار گاز اروپا خبر داد و گفت که مذاکرات ایران و اسپانیا در این زمینه ادامه خواهد داشت.
با این همه، شرکت بزرگ "ام او وی" اتریش که قبلا در پروژه‌های گازی ایران فعال بوده نگاهی تردیدآمیز به توان ایران در کوتاه‌مدت و میان‌مدت برای صدور گاز به اروپا دارد و همچنان بر لزوم همکاری با روسیه در این زمینه تاکید می‌کند.
راینر سیله، رئیس گروه انرژی "او ام وی" اتریش چند هفته پیش با رد احتمال جایگزینی گاز ایران به جای گاز روسیه در اروپا، اعلام کرد که در همکاری با شرکت‌های دیگر قصد دارد شاخه دیگری از خط لوله گاز "نورد استریم" (جریان شمال) را زیر دریای بالتیک برای انتقال گاز روسیه به اروپا احداث کند تا در انتقال گاز روسیه به اروپا، باز هم نیاز کمتری به مسیر اوکراین وجود داشته باشد.
این خط لوله ظرفیت انتقال سالانه ۵۵ میلیارد مکعب گاز را خواهد داشت که درعمل خط لوله‌های انتقال گاز اوکراین را بی‌استفاده و حضور گازی روسیه در بازار اروپا را قوی‌تری می‌کند.
سیله افزود که به علت نبود زیربناهای اساسی برای انتقال گاز ایران و افزایش تقاضا برای گاز ایران در داخل این کشور و کشورهای همسایه آن در آسیا بعید می‌داند که گاز ایران به سرعت به اروپا بیاید.
با این همه، مقام‌های اتحادیه اروپا نه تنها در مورد انتقال گاز ایران به اروپا خوش‌بین هستند، بلکه روی این کشور به عنوان گزینه‌ای بالقوه برای کریدور انتقال گاز ترکمنستان به اروپا هم حساب می‌کنند.
بیشتر بخوانید: احتمال انتقال گاز ترکمنستان به اروپا از طریق ایران
آمارهای رسمی ایران که در گزارش‌های بین‌المللی تائید شده‌اند، می‌گویند این کشور ۱۵۸ میلیارد بشکه نفت خام و ۳۴ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی دارد که خود این میزان گاز برابر است با بیش از ۲۴۰ میلیارد بشکه نفت خام.
با این همه ایران هم به دلیل سوءمدیریت و هم به دلیل تحریم‌ها در بهره‌برداری از گاز خود تاخیر اساسی دارد و در حال حاضر زمانی که تقاضا برای گاز در زمستان‌ها در داخل افزایش یابد، صدور گاز به ترکیه که تنها صادرات گازی ایران به خارج است با اختلال مواجه می‌شود.
تاخیر یادشده سبب شده که میدان نفت پارس جنوبی که بخشی از یک میدان گازی مشترک با قطر است توسط این کشور به سرعت و شدت بهره‌برداری شود و قطر به عنوان یک تامین‌کننده گاز مایع جهان برآمد کند.