واعظی: خط شمخانی مخالفت با احیای برجام بود
۱۴۰۳ خرداد ۸, سه‌شنبه
بر اساس خبرهای تأییدنشده، پرونده هسته‌ای ایران قرار است به علی شمخانی، دبیر پیشین شورای امنیت ملی واگذار شود. مقامات جمهوری اسلامی هنوز این خبر را به طور رسمی اعلام نکرده‌اند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی تنها به این بسنده کرده که بگوید، این "ادعا" نکته خاصی را مطرح نمی‌کند. کنعانی افزود: «مسیر مذاکرات رفع تحریم‌ها در چارچوب دستورالعمل‌ها و سیاست‌های ابلاغی ادامه می‌یابد.»
حال محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری پیشین حسن روحانی در دولت دوازدهم در گفت‌وگو با روزنامه "اعتماد" گفته است که در اواخر دولت روحانی "خط دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دوره شمخانی، عدم احیای برجام بود؛ اگر دبیرخانه همسو بود همان زمان احیا می‌شد".
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
محمود واعظی در مصاحبه خود از عدم همکاری علی شمخانی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی در مقام رئیس شورای عالی امنیت ملی خبر می‌دهد.
او در مورد جناح شمخانی می‌گوید: «به تدریج برخی افراد و دبیر در دبیرخانه یک روش‌های دیگری را پیش گرفتند. برخی سیاست‌هایی را دنبال می‌کردند که حتی در جلسه شورا مطرح هم نمی‌شد. یک رسانه درست کرده بودند و یکسری مطالب در آن می‌گذاشتند که وقتی حرفی می‌زدیم، می‌گفتند نه این رسانه دبیرخانه نیست و رسانه یکی از افرادی است که اینجا کار می‌کند.»
رئیس دفتر دوران ریاست‌جمهوری روحانی می‌افزاید: «وقتی یک جا مقداری گروهی و جناحی بشود، همینطور خواهد شد(...) در حقیقت در ارتباط با برجام این‌ها خطی داشتند که برجام اتفاق نیفتد. در عمل نمی‌گفتند ولی رفتار همین بود.»
واعظی می‌گوید: «من در جلسه‌ای مفصل با ایشان صحبت کردم و گفتم منافع کشور در این است که بالاخره یک روابط شفاف و روشنی بین دبیر و رئیس‌جمهوری باشد، اما نشد و تا روز آخر هم نشد. ایشان می‌گفت من قبول دارم. در صحبت قبول می‌کردند، ولی در عمل چیز دیگری بود.»
واعظی تأکید می‌کند که حسن روحانی شخصا به طور مشخص مسئله برجام را دنبال می‌کرد و می‌افزاید: «اما اگر دبیرخانه همسو بود، می‌توانست به راحتی حل شود؛ چه بسا می‌توانم بگویم اگر دبیرخانه همسو بود، در دولت دوازدهم امضا می‌شد.»
"بر سر عوض‌کردن شمخانی توافق حاصل نشد"
رئیس سابق دفتر ریاست‌جمهوری روحانی در پاسخ به این سئوال که چرا روحانی تلاشی برای تعویض دبیر شورای امنیت ملی نکرد، می‌گوید: «خب عوض کردن دبیر همیشه یک توافق بین رئیس‌جمهوری و مقام معظم رهبری است. این توافق حاصل نشد. آقای روحانی چند بار اقدام کردند. حدود ۵-۶ بار در طول چهار سال آقای روحانی این کار را کردند.»
بیشتر بخوانید: اختلاف آمریکا و اروپا بر سر محکومیت ایران در شورای حکام آژانس
حال گفته شده که تصمیم واگذاری پرونده هسته‌ای به شمخانی از حدود سه ماه پیش با تائید مقام‌های ارشد حکومتی و در راس آن علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گرفته شده است.
هم‌زمان وب‌سایت "دیده‌بان ایران" نوشت که این خبر در برخی حساب‌های پلتفرم اکس (توئیتر سابق) منتشر شده و بازتاب زیادی داشته است، به ویژه که چنین تغییری کمی پس از مرگ حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه پیشین رخ می‌دهد.
مسئولیت مذاکرات مربوط به پرونده‌هسته‌ای ایران در پی روی کارآمدن ابراهیم رئیسی، در آذر ۱۴۰۰ به علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه سپرده شد. باقری کنی از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده در پرونده هسته‌ای در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد بود و با سعید جلیلی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی روابط تنگاتنگی داشت. نحوه عمل و رویکرد این دو مذاکرات را نهایتا به شکست کشاند و تنها در دولت بعد بود که زمینه برای رسیدن به توافق بر سر برجام فراهم شد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
با کشته شدن ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان و در حالی که سرپرستی موقت وزارت خارجه به باقری کنی سپرده شده است، مذاکرات هسته‌ای می‌تواند با چالش‌ها و بن‌بست‌های بیشتری همراه شود. به میدان آمدن شمخانی اگر خبرهای آن تایید شود شاید اجتناب از افتادن پرونده به مسیرهای دشوارتر و تنش‌زاتر باشد، هر چند که حالا از صحبت‌های واعظی چنین برمی‌‌آید که او هم موضع مثبت روشنی در قبال توافق بر سر احیای برجام نداشته است.
علی شمخانی، نماینده خامنه‌ای برای ۱۰ سال دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس مذاکرات از سرگیری روابط با عربستان سعودی بود. در اسفندماه ۱۴۰۱ ایران و عربستان از توافق خود در باره ازسرگیری روابط دیپلماتیک خبر دادند. این توافق با پافشاری پکن و میانجیگری این کشور به نتیجه رسید. او در خرداد ۱۴۰۲ از سمت خود برکنار و علی‌اکبر احمدیان جانشین وی شد.