همکاری زیست‌محیطی ایران و اتریش
۱۳۸۹ آذر ۲۶, جمعه
در وب سایت انجمن مديريت سبز ايران آمده است که این انجمن تشکلی غیرانتفاعی و غیردولتی است که در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به ثبت رسیده است. اين انجمن در زمينه گسترش دانش و فرهنگ زيست‌محيطی با هدف ايجاد مزيت رقابتی ملی تلاش می‌نمايد. نمایندگانی از این انجمن برای گسترش همکاری با سازمان انرژی گلوب ENERGY GLOBE اتریش در وین به سر می‌برند. با محمد حسن امامی، مدیر انجمن مدیریت سبز ایران در وین، گفتگو کردیم.
آقای امامی، با یک مثال مشخص توضیح می‌دهید "انجمن مدیریت سبز ایران" چه می‌کند؟
ما تلاش میکنیم مسئولیت زیست‌محیطی را در سازمان‌های ایرانی توسعه بدهیم. فرض کنید در صنعت سیمان: ما در ایران تلاش میکنیم که سیمان با کیفیتی تولید کنیم که در شرایط مختلف دوام بیاورد. اما این نکته در نظر گرفته نمی‌شود که این سیمان برای محیط‌زیست آلاینده است. درست است که این محصول از نظر مشتری با کیفیت است اما در بلند مدت با آلودگی محیط‌زیست زندگی خود مشتری را تحت شعاع قرار می‌دهد.
مثال روشن آن هم همین مشکلی است که ما الان در تهران داریم. آلودگی شدید در این شهر زندگی مردم را مختل کرده است. تنها در سه چهار هفته گذشته بیش از ۷−۸ روز تعطیلی داشتیم. این آلودگی به خاطر این است که به کیفیت محصولات ما سبز نیست و به محیط‌زیست احترام نمی‌گذارد.
این کیفت سبز اما مستلزم پرداخت هزینه‌های بیشتری است. چطور می‌توان این هزینهها را تأمین کرد؟
درست است، اما ما در این مورد دچار تعارض یا پارادوکس شدیم. ببینید ما سیمان یا پلاستیکی تولید میکنیم که نیاز امروز ما را جواب بدهد اما به سازگار بودن آن با محیط‌زیست توجه نمی‌کنیم. در نتیجه این کیفیت نامناسب از جای دیگری هزینه‌های کلانی به جامعه ما تحمیل می‌کند.
من در مورد همین مثال تعطیلی تهران باید بگویم که بنابر آمارهای غیررسمی، تعطیلی چند روزه این شهر ۱۰۰ میلیارد تومان به ما ضرر زده است. خوب اگر این هزینه‌هایی را که ما یکباره پرداخت میکنیم در سال‌های گذشته پرداخت کرده بودیم، هم محصولات با کیفیتی داشتیم و هم مردم راحت‌تر زندگی می‌کردند.
برنامه مشخص شما چیست؟
انجمن مدیریت سبز ایران نخست تلاش می‌کند رنگ‌وبوی دیگری به مفهوم کیفیت و مشتری‌گرایی بدهد. یعنی اینکه به سوی برنامه‌هایی برویم که در محیط‌زیست بهتر و با آرامش زندگی کنیم و در عین حال بتوانیم کشور ثروتمندی هم باشیم. یعنی پولمان سبز باشد، سرما‌یه‌گذاری‌هایی که میکنیم احترام و اهمیت به محیط‌زیست را هم در نظر بگیرد.
در عمل چگونه چنین هدفی را دنبال می‌کنید؟ فرض کنید، در مورد همان سیمان که خودتان مثال زدید!
در مورد سیمان کاری که در حال حاضر در دست اجرا داریم این است که ابتدا یک برنامه پنج ساله تدوین کردیم تا فرآیند تولید سیمان را از ابتدا اصلاح کنیم. ببینید، مشکل ما این جاست که اغلب تولیدکنندگان از آخر شروع می‌کنند، یعنی مرحله نهایی تولید را اصلاح می‌کنند، آنهم در حالیکه ورودی ما دچار مشکل است. برای اینکه سیمان سالمی داشته باشیم، منظورم سیمان سازگار با محیط‌زیست است، باید از مواد اولیه شروع کنیم، یعنی این مواد اولیه قابل بازگشت به طبیعت باشد. گام بعدی فرآیند یا پروسه تولید است که آنهم بایستی با محیط‌زیست هماهنگ باشد و کمترین آلودگی را تولید می‌کند.
هزینه این برنامه را از کجا تأمین می‌کنید؟
هزینه این برنامه در مقایسه با هزینه‌هایی که در حال حاضر صنعت سیمان پرداخت می‌کنند مناسب‌تر خواهد بود. مثلأ کارخانه سیمان یک فیلتر می‌خرد یک میلیارد تومان و هر شش ماه یکبار هم ۳۰۰ میلیون هزینه تعویض فیلتر می‌دهد. ما همه این هزینهها را حساب میکنیم و در یک برنامه ۵ یا ۶ ساله سرشکن میکنیم. در واقع ما از خود پروژه درآمد ایجاد میکنیم.
در زمینه تولید و مصرف انرژی چه برنامه‌هایی دارید؟
یکی از بزرگترین چالش‌های ما در ایران این است که از انرژیهای فسیلی مانند نفت استفاده میکنیم، چون ارزان است. مصرف نفت، بنزین و گازوئیل در ایران بالاست. این الگوی مصرف بایستی به سوی انرژیهای پاک تغییر کند؛ مثل استفاده از انرژی باد یا نورخورشید.
ما در پروژ‌ه‌ای به نام "نوآوری‌های سبز" دوره‌های آموزشی برنامه‌ریزی کردیم که این الگوی مصرف را توسعه دهیم. برنامه مشخص دیگر ما آموزش گرو‌ه‌های است که ظرفیت‌های جدید تولید انرژی پاک را در کشور شناسایی کنند.
در ایران، در همان حال که شهری مانند اردبیل ۱۰ درجه زیر صفر است، دمای هوا در استان خوزستان ۳۰ درجه بالای صفر است. این اختلاف دما به انواع انرژیهای مختلف احتیاج دارد. برنامه‌های ما با توجه به مکان جغرافیایی، متغیر است. برای مثال در یزد یا جنوب کشور روی انرژی خورشیدی کار میکنیم، در شمال کشور در منجیل روی نیروگاه‌های بادی کار میکنیم. اما مهمتر از آن این است که مردم و مدیران باور کنند که یایستی از انرژیهای فسیلی دست بکشیم. برای دست‌یابی یه این هدف ما برنامه‌‌ها و کنفرانس‌های مختلفی برگزار میکنیم.
همکاری شما با بنیاد انرژی گلوب (انرژی زمین) در چه زمینه‌ای است؟
بنیاد انرژی گلوب یک نهاد بین‌المللی است که در مورد انرژیهای سازگار با محیط‌زیست کار می‌کند. هدف ما از این همکاری، آشنایی با دانش و تکنولوژی جدید است. ما سعی میکنیم این تکنولوژی جدید را با جلب نظر سازمان‌هایی که با بنیاد انرژی گلوب همکاری می‌کنند به ایران ببریم. به عنوان مثال آخر ژانویه با کمک انرژی گلوب، یک کنفرانس در ایران برنامه‌ریزی کردیم و هزار نفر از مدیران صنایع و سازمان‌های مختلف را دعوت کردیم تا برنامه پنج‌ساله‌مان را معرفی کنیم.
ما معتقدیم با همه اختلافات و چالش‌های سیاسی که دولت‌ها با یکدیگر دارند، برای نجات کره زمین بایستی دست‌به‌دست هم دهیم، چون همه چیز به هم ربط دارد. اگر این ارتباط بین‌المللی را ایجاد کنیم و اگر همکاری‌های زیست‌محیطی گسترش پیدا کند، آرامش و صلح هم در جهان خواهیم داشت.
شبنم نوریان
تحریریه: فرید وحیدی