هشدار پترائوس درباره آینده توافق هسته‌ای با ایران
۱۳۹۳ فروردین ۲۱, پنجشنبه
دیوید پترائوس، رئیس پیشین سازمان سیا و وانک سرچوک، از تحلیلگران ارشد "مرکز مطالعات امنیتی نوین آمریکا" در یادداشتی که روز پنجشنبه (۲۱ فروردین/ ۱۰ آوریل) منتشر شد به بررسی مذاکرات هسته‌ای و آینده روابط ایران و آمریکا پس از دست یافتن احتمالی به یک توافق نهایی پرداختند.
نویسندگان این یادداشت که در "واشنگتن پست" منتشر شده معتقدند که آمریکا باید برای دوران پس از حل احتمالی مناقشه بر سر پرونده هسته‌ای ایران برنامه‌ریزی کند و برای این منظور پنج پیشنهاد مشخص ارائه کرده‌اند.
نگرانی از قدرت اقتصادی "حامی اصلی تروریسم"
پترائوس و سرچوک از تلاش دیپلماتیک برای دست یافتن به یک توافق جامع و نهایی با ایران که مانع تولید سلاح اتمی توسط این کشور شود حمایت کرده و همزمان نسبت به خطر یک "توافق بد" که در آن فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی به اندازه کافی به عقب رانده نشده باشد هشدار داده‌اند.
نویسندگان یادداشت معتقدند توافق نهایی چنانچه خطر ایران اتمی را کاملا بر طرف کند می‌تواند زمینه تنش‌زدایی در روابط جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه و آمریکا را فراهم کند اما احتمال این که این کشورها را با خطری جدی‌تر روبرو کند بیشتر است.
رئیس پیشین سیا و تحلیلگر آمریکایی، جمهوری اسلامی را حکومتی حامی تروریسم و بی‌ثبات‌کننده منطقه می‌خوانند و هشدار می‌دهند که برداشته شدن تحریم‌ها پس از توافق نهایی قدرت اقتصادی این کشور را به شدت افزایش می‌دهد.
در این یادداشت تاکید شده که ایران در شرایط اعمال تحریم‌های فلج‌کننده نیز به حمایت از نیروهای افراطی در خاورمیانه و فراتر از منطقه، به عنوان بخشی از راهبرد ژئوپولتیک خود ادامه داده است.
آمریکا بارها جمهوری اسلامی را حامی اصلی تروریسم و پشتیبان گروه‌های افراطی در منطقه خوانده است.
تهدیدی برای ثبات و امنیت منطقه
ایران و کشورهای ۱+۵ پس از سه دور مذاکره کارشناسی در وین بیستم فروردین اعلام کردند که مرحله دوم مذاکرات را که هدف آن دست یافتن به یک توافق جامع عنوان شده ۲۳ اردیبهشت آغاز می‌کنند.
پترائوس و سرچوک می‌نویسند حذف تحریم‌ها و از سر گیری روابط تجاری ایران با قدرت‌های بزرگ اقتصادی می‌تواند امکانات این کشور را برای گسترش "نفوذ ویرانگرش" در کشورهایی چون سوریه، عراق، لبنان، شبه جزیره عربستان و در میان فلسطینی‌ها تقویت کند.
بر این اساس چنانچه ایران به سیاست‌های خود در حمایت از تروریسم و بی‌ثبات‌کردن منطقه خاتمه ندهد یک "توافق خوب" هم می‌تواند آمریکا و متحدانش در منطقه را با دشمنی خطرناک‌تر که بهتر مجهز شده روبرو کند.
نویسندگان این یادداشت تصریح می‌کنند که طرح این نگرانی‌ها به معنای درخواست قطع مذاکرات دیپلماتیک با تهران نیست و اولویت آمریکا باید بستن "درهای خطر" دست یافتن ایران به بمب اتمی از طریق یک توافقنامه نهایی باشد.
توافق پایان رویارویی نیست
به نوشته‌ی واشنگتن پست دو نویسنده یاد شده تصریح می‌کنند که گزینه نظامی نیز جایگزین مناسبی برای تلاش‌های دیپلماتیک نیست و علاوه بر پیامدهای آن در بی‌ثباتی منطقه و اقتصاد جهانی، شانس کمتری برای توقف فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای ایران دارد.
رئیس پیشین سازمان سیا و کارشناس مرکز مطالعات امنیتی در خاتمه به دولتمردان آمریکا توصیه می‌کنند برای کاهش خطر یک جمهوری اسلامی قدرتمند و خطرناک پس از توافق نهایی هسته‌ای، پنج اقدام مشخص را در دستور کار قرار دهند.
مطابق این نوشته آمریکا باید پیش از هر چیز مشخص کند که صرف‌نظر از نتیجه مذاکرات تا زمانی که تهران در رفتار خود که ثبات منطقه را به خطر می‌اندازد به طور اساسی تجدید نظر نکند تنش‌زدایی و آشتی واقعی میان ایران و ایالات متحده ممکن نخواهد بود.
همچنین آمریکا باید رایزنی‌های خود با متحدان عرب و اسرائیلی را برای دست یافتن به یک درک مشترک درباره چگونگی رویارویی با ایرانی که به لحاظ اقتصادی قدرتمند شده تقویت کند.
توصیه‌های پیشگیرانه به آمریکا
مطابق نظریه این دو کارشناس آمریکایی با کاهش تحریم‌ها امکانات ایران برای تجهیز، آموزش و حمایت مالی از گروه‌های تروریستی افزایش می‌یابد و آمریکا و هم‌پیمانانش در منطقه باید مقدمات لازم برای مقابله با این فعالیت‌ها و در نهایت برچیدن شبکه‌های تروریستی را فراهم کنند.
نویسندگان یادداشت در سومین توصیه خود سوریه را جبهه مرکزی نبرد برای تسلط بر منطقه خوانده و از دولت آمریکا می‌خودهند از موقعیت خود در این کشور به شدت مراقبت کند و تجهیزات و امکانات بیشتری در اختیار مخالفان بشار اسد قرار دهد.
بر خلاف نظر برخی تحلیلگران که معتقدند با حل مناقشه بر سر پرونده هسته‌ای ایران، آمریکا می‌تواند حضور خود در خاورمیانه را کاهش دهد، پترائوس و سرچوک اعتقاد دارند واشنگتن باید برای حمایت از هم‌پیمانانش در منطقه و ایجاد تعادل در برابر قدرت فزاینده ایران پس از لغو تحریم‌ها، "حضور نظامی، دیپلماتیک و اطلاعاتی" خود در خاورمیانه را عمیق‌تر و تقویت کند.
پنجمین اقدامی که نویسندگان یادداشت ضروری عنوان کرده‌اند عدم لغو تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های تروریستی و اعمال تحریم‌های جدید در این عرصه است.
«شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار»
بنا بر این تحلیل چنانچه ایران و کشورهای ۱+۵ به توافق نهایی دست پیدا کنند و تحریم‌ها لغو شود خواه ناخواه سیل دلارهای بلوکه شده ایران و درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز به کشور سرازیر می‌شود.
بر این مبنا دو کارشناس آمریکایی پیشنهاد می‌کنند که واشنگتن به دنبال اعمال تحریم‌های جدید باشد که بر مبنای آن بانک‌ها، شرکت‌ها و ایرانیان مرتبط با فعالیت‌هایی که بی‌ثبات‌کننده منطقه تلقی می‌شوند از دست‌یابی به این دارایی‌ها محروم شوند.
به باور آنها آمریکا باید پیش از امضای توافقنامه نهایی برنامه‌ریزی برای اعمال چنین تحریم‌هایی را آغاز کند و برنامه مشخصی برای اعمال مجدد و سریع "تحریم‌های فلج‌کننده" در صورت اجرای ناقص توافقنامه توسط ایران داشته باشد.
مذاکرات رسمی و علنی هسته‌ای ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان که سوم آذر ۹۲ به امضای توافقنامه ژنو منجر شد در دولت حسن روحانی انجام شده اما به گفته‌ی برخی مسئولان، رهبر جمهوری اسلامی ماه‌ها پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم دستور انجام مذاکرات را داده است.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه دولت دوم محمود احمدی‌نژاد ۱۵ فروردین ۹۳ در یک برنامه تلویزیونی گفت که علی خامنه‌ای نوروز ۹۲ موافقت خود با مذاکره با آمریکا درباره مسائل هسته‌ای را اعلام کرده است.
پیشتر نیز اسماعیل کوثری، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعلام کرده بود که خامنه‌ای ده ماه پیش از دولت یازدهم مجوز مذاکرات هسته‌ای را صادر کرده بود و "دولت آقای روحانی تنها بحث مذاکرات را علنی کرد."
علی خامنه‌ای بیستم فروردین در دیدار با مسئولان سازمان انرژی اتمی گفت علت موافقت او با مذاکرات هسته‌ای "شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار بر ضد ایران بود و این مذاکرات باید ادامه یابد."