هشدار عربستان به ایران در مورد بحرین و جزایر سه‌گانه
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۴, پنجشنبه
تنش میان کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس و جمهوری اسلامی ایران پس از سفر محمود احمدی‌نژاد به جزیره ابوموسی افزایش یافت. این چندمین اخطار کشورهای عربی در هفته‌های اخیر به ایران است.
ناآرامی‌های بحرین نیز از دیگر موارد اختلاف میان ایران و کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس است. با شروع تحولات سیاسی در کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا، اکثریت شیعه بحرین نیز نارضایتی خود را از سیاست‌های اقلیت حاکم سنی این کشور اعلام کرد.
بیشتر بخوانید: تجدید محاکمه مخالفان حکومت بحرین در دادگاه غیرنظامی
حکومت بحرین، ایران را متهم می‌کند که در اعتراضات عمومی این کشور نقش داشته و شیعیان این کشور را علیه حکومت سنی آل خلیفه تحریک می‌کند. گرچه با حضور نیروهای نظامی عربستان و امارات در بحرین اعتراضات سرکوب شد اما در ماه‌های اخیر، تظاهرات مخالفان افزایش یافته است.
شاهزاده نایف عربستانی که در همایش وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در ریاض سخن می‌گفت تصریح کرد که هر آسیبی به یکی از اعضای این اتحادیه وارد شود، همه را متضرر خواهد کرد.
نایف همچنین دخالت در امور داخلی بحرین و به گفته وی "اشغال" جزایر متعلق به امارات توسط ایران را محکوم کرد. وی افزود: «تاکید می‌کنیم که عربستان سعودی و بقیه اعضای شورای همکاری خلیج فارس در یک خط واحد و یکپارچه با بحرین ایستاده‌اند.»
شاهزاده نایف تصریح کرد که حاکمیت و تمامیت ارضی امارات متحده عربی بخشی از امنیت شورای همکاری خلیج فارس است.
اتحاد سیاسی اعراب علیه ایران
وزیر امورخارجه عربستان سعودی روز ۱۰ اردیبهشت (۲۹ آوریل) اعلام کرد که اتحادیه‌ای سیاسی موسوم به "اتحادیه خلیج" تشکیل دهند تا در زمینه تعیین سیاست‌های خارجی و تدوین سیاست‌های دفاعی این کشور‌ها فعالیت کند و شرایط را برای مقابله با نفوذ و تاثیرگذاری ایران فراهم سازد.
بیشتر بخوانید: تاسیس اتحادیه‌ای برای مقابله با گسترش نفوذ ایران
به گفته سعود الفیصل قرار است دو هفته دیگر رهبران کشورهای هم‌پیمان آمریکا در حوزه خلیج فارس در ریاض، پایتخت عربستان، گرد هم آیند تا به بحث و بررسی درباره کلیات این طرح بپردازند. ایده تشکیل این اتحادیه ابتدا در دسامبر ۲۰۱۱ توسط ملک عبدالله، پادشاه عربستان، پیشنهاد شده بود.
یکی از دیپلمات‌های غربی آگاه به مسائل حوزه خلیج فارس در گفت‌وگو با رویترز گفت که علت اصلی پیشنهاد این طرح هراس سعودی‌ها از احتمال براندازی حکومت سنی بحرین به دست معترضانی است که از اکثریت شیعیان این کشورند.
سفر اخیر محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسلامی، به جزیره ابوموسی نیز بر نگرانی‌های رهبران امارات متحده عربی و عربستان سعودی افزوده است.
سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، می‌گوید: «همکاری و هماهنگی میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در قالب کنونی نمی‌تواند برای مواجهه با تهدیدات موجود و تهدیدات پیش رو کافی باشد و لازم است کشورهای حوزه خلیج فارس به یک قالب قابل پذیرش جدید برای هماهنگی اقدامات دست یابند.»
اختلاف تاریخی ایران و امارات
اختلاف ایران و امارات متحده عربی بر سر مالکیت جزایر ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک، جنبه‌های حقوقی و تاریخی مختلفی دارد. شاید مرور تاریخی و بررسی شرایط سیاسی و جغرافیایی این جزایر به روشن‌تر شدن اختلافات کمک کند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه جزایر مورد مناقشه ایران و امارات
جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی مبنای مناقشه‌ای میان ایران و امارات متحده عربی هستند که در برهه‌های زمانی مختلف در هفت دهه‌ی اخیر، روابط میان حکومت‌های مختلف ایران و اعراب و به خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را با تنش همراه کرده است.
در سه دهه‌ی اخیر و پس از انقلاب ۱۹۷۹ ایران، اختلاف میان امارات و ایران گاهی به سمت ایجاد یک بحران پیش رفته و زمانی اهمیت خود را از دست داده است.
در سال‌های نخستین پس از انقلاب ایران و همزمان با جنگ ایران و عراق، جمهوری اسلامی تلاش کرد که حاکمیت‌اش بر این جزایر را تثبیت کند و در پی آن محدودیت‌هایی را برای بخش تحت کنترل شارجه اعمال کرد.
جمهوری اسلامی در توجیه این اقدام خود، دولت امارات را متهم می‌کند که در تلاش برای تغییر بافت جمعیتی این جزایر و به خصوص ابوموسی است. در اثبات این ادعا به رخداد‌های کشور بحرین پس از به رسمیت شناخته شدنش توسط حکومت ایران در سال ۱۹۷۱ استناد می‌کند.
امارات متحده عربی با رد این ادعا‌ها، این جزایر را بخشی از خاک خود می‌داند. این کشور با همکاری برخی کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، تلاش می‌کند ایران را تحت فشار قرار دهد. شورای همکاری خلیج فارس به دفعات ایران را به علت "اشغال این جزایر" محکوم کرده است. عربستان در این میان یکی از حامیان اصلی امارات در این ادعا محسوب می‌شود.