هشدار به آمریکا درباره مختل شدن بازطراحی راکتور اراک
۱۳۹۷ خرداد ۱۱, جمعه
پنج کشور طرف توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی (چین، روسیه، فرانسه، بریتانیا و آلمان) به آمریکا هشدار داده‌اند که با خروج از این توافق، تلاش‌ها برای جلوگیری از دست یافتن ایران به سلاح هسته‌ای را به مخاطره می‌اندازد.
چند دیپلمات غربی روز گذشته (پنجشنبه ۳۱ مه/ ۱۰ خرداد) به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که این کشورها نگران مختل شدن فعالیت کارشناسان چینی و روسی برای بازطراحی راکتور اراک و تغییر کاربری تاسیسات فردو هستند.
بر پایه توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) راکتور آب سنگین اراک باید به‌گونه‌ای بازطراحی شود که تولید پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت نوعی بمب اتمی در آن ممکن نباشد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
جمهوری اسلامی در جریان مذاکرات هسته‌ای با کشورهای موسوم به ۱+۵ همچنین پذیرفته که تاسیسات مناقشه‌برانگیز فردو که در آن اورانیوم با غنای ۲۰ درصد تولید می‌شد به مرکزی برای فعالیت‌های علمی و پژوهشی تبدیل شود.
فعالیت‌های مخفی در فردو
تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در فردو در عمق چند ده متری صخره‌هایی در حوالی قم قرار دارد و مسئولان جمهوری اسلامی تا پائیز ۲۰۰۹ که دستگاه‌های اطلاعاتی فرانسه و آمریکا از وجود آن پرده برداشتند فعالیت در این مرکز را مخفی نگه داشته بودند.
مطابق توافق‌های انجام شده میان ایران و شش قدرت جهانی، شرکت هسته‌ای ملی چین و شرکت دولتی روس‌اتم روسیه برای بازطراحی راکتور اراک و تغییر کاربری تاسیسات فردو با سازمان انرژی اتمی ایران همکاری می‌کنند و در صورت تحریم این سازمان از سوی آمریکا دچار مشکل می‌شوند.
سه دیپلمات اروپایی به رویترز گفته‌اند که پنج کشور باقیمانده در برجام جمعه گذشته، برای نخستین بار پس از اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در نشستی در وین درباره این مسئله و نگرانی‌های چین و روسیه از تاثیر تحریم‌های واشنگتن بر اقداماتشان در ایران رایزنی کردند.
نگرانی از توقف بازطراحی راکتور اراک
کریستوفر فورد، دستیار وزیر خارجه آمریکا به رویترز گفته که واشنگتن از نگرانی دیگر طرف‌های برجام در مورد تحریم احتمالی سازمان انرژی اتمی ایران آگاه شده و مشغول بررسی دقیق این موضوع است.
دونالد ترامپ از زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ بارها توافق هسته‌ای را "بدترین توافق تاریخ" خوانده و تهدید کرده بود که اگر نارسایی‌ها و نواقص برجام برطرف نشود واشنگتن به آن پایبند نمی‌ماند.
ترامپ معتقد است توافق هسته‌ای مانع ادامه برنامه‌های موشکی مناقشه‌برانگیز ایران نشده، جلوی اقدام‌های "بی‌ثبات‌کننده" این کشور در منطقه را نگرفته و محدودیت زمانی مناسب را برای فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی لحاظ نکرده است.
رئیس جمهوری آمریکا، ایران را متهم کرده که هیچ گاه برنامه‌های خود برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای را به طور کامل کنار نگذاشته است.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا حدود دو هفته پس از اعلام رسمی خروج واشنگتن از برجام، راهبرد تازه آمریکا برای مقابله با "تهدیدهای ایران" را تشریح و جمهوری اسلامی را به اعمال "شدیدترین تحریم‌های تاریخ" تهدید کرد.
خروج از برجام و راهبرد تازه آمریکا
در راهبرد تازه آمریکا، در خواست‌هایی از ایران مطرح شده که مطابق نظر واشنگتن برآورده شدن آنها به دخالت جمهوری اسلامی در منطقه و حمایت این کشور از گروه‌های تروریستی خاتمه می‌دهد و تهران را برای همیشه از نزدیک شدن به ساخت بمب اتمی بازمی‌دارد.
جمهوری اسلامی همواره هدف برنامه‌های هسته‌ای خود را استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای عنوان کرده و منکر تلاش برای دست یافتن به سلاح اتمی شده است.
با این همه پس از خروج آمریکا از برجام مسئولان ارشد جمهوری اسلامی تهدید کرده‌اند که در صورتی که دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای امکان بهره‌برداری تهران از مزایای این توافق، به خصوص در مورد تعلیق و لغو تحریم‌ها را فراهم نکنند فعالیت‌های خود را مانند سابق از سر می‌گیرند.
چنین وضعیتی در عمل همکاری چین و روسیه برای بازطراحی راکتور آب سنگین اراک و تغییر کاربری تاسیسات فردو را منتفی می‌کند.
با این همه، چین و روسیه نگرانند که بدون خروج ایران از برجام نیز، با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، تلاش برای خنثی‌سازی دو مرکز حساسی که در مسیر تولید سلاح اتمی می‌توانند تعیین کننده باشند ناکام بماند.
ریچارد نفیو، یک مقام ارشد دولت پیشین آمریکا در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز مجازات شرکت‌های دولتی چینی و روسی از سوی آمریکا و به دلیل همکاری با سازمان انرژی اتمی ایران را بعید می‌داند و در عین حال می‌افزاید چنین احتمالی منتفی هم نیست.
او افزود که مشکل واقعی این است که آیا چنین اقدامی مانع تلاش‌های این دو شرکت برای امن‌تر کردن تاسیسات اراک و فردو می‌شود یا خیر.