هر آمریکائی با ۳۰ هزار دلار بدهی به دنیا می‌آید

بحران مستغلات و بانک‌ها، سقوط بورس‌ها و افزایش جمعیت زیر خط فقر، از ایالات متحده آمریکا تصویری تیره به دست می‌دهد. سرایت بحران بانک‌ها و بورس‌های آمریکا به کشورهای اروپائی، سبب شده است که بیشتر نخبگان سیاسی و اقتصادی این کشورها، از ضرورت اعمال کنترل دولتی بر عملکرد بانک‌ها و بورس‌ها پشتیبانی کنند.

بیشتر بحث‌ها، در نهایت به یک جا می رسد، " آنچه می تواند مانع از تکرار بحرانی نظیر بحران بانک ها شود، اقتصاد آزاد کنترل شده است". این در حالی است که تا چند سال پیش، کارشناسان اقتصادی، دائما تکرار می کردند که دولت‌ها نباید هیچ دخالتی در بازار پول داشته باشند و تنها وظیفه آن‌ها پشتیبانی از بخش خصوصی است.

ورشکستگی رهبر سرمایه داری جهانی؟

ایالات متحده آمریکا تا پایان قرن بیستم رهبری سرمایه داری جهانی را بر عهده داشت. اما امروز دلار یکی از ضعیف ترین ارزهای جهان شده است. منابع رسمی، حجم بدهی‌های آمریکا را حدود ده بیلیون دلار ( ده هزار میلیارد دلار) اعلام کرده‌اند. اما اگر تعهدات دولت در برابر بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگان نیز در نظر گرفته شود، حجم واقعی این بدهی به ۵۳ بیلیون دلار می‌رسد.

به گزارش منابع اقتصادی، بر میزان بدهی ایالات متحده هر دقیقه یک میلیون دلار افزوده می‌شود. در پایان سال ۲۰۰۷، یک محاسبه آماری نشان داد که اگر بدهی‌های دولت میان شهروندان تقسیم شود، هر شهروند آمریکائی، در بدو تولد بیش از سی هزار دلار بدهکار است.

بر اساس مطالعات دو بنیاد راکفلر و "انی ای کی سی" تنها تا سال ۲۰۰۴، حدود ۴۰ میلیون آمریکائی به زیر خط فقر کشانده شدند. ۲۰ میلیون نفر از این جمعیت را کودکانی تشکیل می دهند که باید سازنده آینده آمریکا باشند. روند فقر در ۴ سال اخیر شتاب بیشتری یافته است. دولت آمریکا در سال ۲۰۰۴ خط فقر را ۱۸ هزار و ۲۲۴ دلار درآمد سالانه برای یک خانواده ۴ نفری تعیین کرد. قدرت خرید دلار در آن سال دست کم ۲۰ درصد بیش از امروز بود.

بدهی‌های دولت آمریکا، از زمان ورود جورج بوش به کاخ سفید تا پایان سال گذشته ۶۳ درصد افزایش یافت. بیل کلینتون، در دوران ریاست جمهوری خود موفق به جلوگیری از رشد شتابناک بدهی‌ها شد. مثلا در سال مالی ۱۹۹۹ مجموع بدهی‌های دولت پنج بلیون و ۶۰۶ میلیارد دلار بود. یک سال بعد، این رقم تنها 23 میلیارد دلار افزایش یافته بود.

جنگ ۳ بیلیون دلاری

اگر بحران اقتصادی شدید فعلی جهان برآیند عملکرد نادرست بانک‌های آمریکا باشد، بدهی دولت، بیش از هرچیز ناشی از گسترش جبهه جنگ از افغانستان به عراق است. Joseph Stigliz و Linda Bilmes دو اقتصاددان برجسته آمریکائی در کتاب " جنگ سه بیلیون دلاری" هزینه‌های نبرد با تروریسم را در افغانستان و عراق، تا بهار امسال، سه بیلیون دلار تخمین زدند. این رقم، با مجموع تولید ناخالص ملی سالانه آلمان برابری می‌کند که همچنان قهرمان صادرات جهان است.

اشتگلیتس و بیلمز در کتاب خود می‌نویسند: « سرانه‌ هزینه‌های هر سرباز آمریکائی در عراق، سالانه ۴۰۰ هزار دلار است و با هزینه یک روز جنگ عراق می‌ توان تحصیلات دانشگاهی ۱۶۰ هزار دانشجو را تامین اعتبار کرد».

با توجه به همین ارقام تکان دهنده، بسیاری از کارشناسان اقتصادی از ورشکستگی رهبر سرمایه‌داری جهانی سخن می‌گویند. آن‌ها معتقدند رئیس‌جمهور آینده آمریکا، هرکه باشد، سنگین ترین بار تاریخ ایالات متحده آمریکا را بر دوش خواهد کشید.