نگرانی مشترک ایران و ترکیه از بروز جنگ فرقه‌ای در سوریه
۱۳۹۲ آبان ۱۰, جمعه
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که راهی سفری یک روزه به ترکیه شده، روز جمعه (۱۰ آبان/ ۱ نوامبر) با احمد داود اوغلو، وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد. روابط ایران و ترکیه از زمان آغاز بحران در سوریه به دلیل موضع متفاوت این دو کشور در حمایت و مخالفت با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه به سردی گراییده است.
ایران به همراه روسیه از حامیان عمده بشار اسد در منطقه است در حالی که ترکیه از نیروهای مخالف رژیم سوریه حمایت می‌کند و به شورشیان کمک می‌رساند. ترکیه همواره نیروهای افراطی در سوریه را تهدیدی برای امنیت شهرهای مرزی این کشور با سوریه دانسته و از گسترش جنگ داخلی در سوریه اظهار نگرانی کرده است.
احمد داود اوغلو در جمع خبرنگاران در استانبول گفت: «از آنجایی که من اینجا در کنار وزیر امور خارجه ایران نشسته‌ام، می‌توانید مطمئن باشید که ما برای جلوگیری از سناریویی که منجر به درگیری میان گروه‌های مذهبی شود، با یکدیگر همکاری می‌کنیم.»
وزیر امور خارجه ایران نیز در این نشست خبری گفت که متقاعد شده است، جنگ فرقه‌ای در سوریه تهدیدی بزرگتر از استفاده از سلاح شیمیایی به شمار می‌رود. به گزارش رویترز محمد جواد ظریف گفت: «چنانچه شعله‌های آتش فرقه‌گرایی در خاورمیانه زبانه بکشد، نتایج آن در خیابان‌های لندن، نیویورک، رم و مادرید نیز دیده خواهد شد.»
محمد جواد ظریف که به منظور شرکت در اجلاس علوم و امور جهانی موسوم به "پاگواش" به ترکیه سفر کرده، قرار است دیدارها‌یی نیز با رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه و عبدالله گل، رئیس‌جمهور این کشور داشته باشد. موضوع این نشست گفتگو، خلع سلاح و امنیت منطقه‌ای و جهانی است.
تردید نسبت به برگزاری کنفرانس صلح سوریه
یکی از موضوعات محوری در گفتگوهای یادشده، کنفرانس بین‌المللی صلح سوریه در ژنو موسوم به "ژنو ۲" است. این کنفرانس که پیش‌تر قرار بود در ماه مه برگزار شود، به دلیل اخلاف‌نظر میان گروه‌های اپوزیسیون سوریه به تعویق افتاد. دولت سوریه گفته است در این کنفرانس شرکت می‌کند، در حالی که گروه‌های مخالف هنوز حضور خود در این کنفرانس را تأیید نکرده‌اند. پیش از این اعلام شد که کنفرانس "ژنو ۲" در روزهای پایانی نوامبر – کمتر از ۴ هفته دیگر – برگزار می‌شود.
ترکیه بار دیگر درخواست کرده است که ایران و عراق نیز در این کنفرانس شرکت کنند. جان کری، وزیر خارجه آمریکا شرط حضور ایران و دیگر کشورها در کنفرانس ژنو ۲ را پذیرش بیانیه و توافق‌های نشست نخست اعلام کرده است.
در بیانیه نشست پیشین در ژنو نقشه راه دیپلماتیک برای حل بحران سوریه ترسیم شد که یکی از محورهای مهم آن تشکیل یک دولت انتقالی است. قدرت‌های بزرگ جهان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه سوریه، از جمله عراق و ترکیه این بیانیه را پذیرفته‌اند.
سرنوشت بشار اسد و "دعوت آنکارا از روحانی"
یکی از موارد عمده اختلاف نظر میان ایران و ترکیه بر سر موضوع سوریه، نقش بشار اسد در دولت انتقالی آینده در این کشور است. ترکیه به همراه کشورهای غربی برای بشار اسد در آینده سوریه نقشی قائل نیستند در حالی که ایران اعلام کرده تصمیم در مورد سرنوشت بشار اسد به عهده مردم سوریه است.
یک نماینده دولت ترکیه به رویترز گفته است، ایران و ترکیه در این میان متقاعد شده‌اند که می‌توانند در مسئله سوریه با یکدیگر همکاری کنند. به گفته این دیپلمات ترک، هر دو کشور معتقدند که وضعیت کنونی در سوریه نباید ادامه یابد؛ اما پرسش بزرگ در این میان "چگونگی" پایان‌بخشیدن به بحران است.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) گزارش داده است که رئیس‌جمهور ترکیه از حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، برای سفر به ترکیه دعوت به عمل آورده است. به گزارش این خبرگزاری، عبدالله گل از محمد جواد ظریف خواسته تا مراتب دعوت وی از حسن روحانی را به روحانی اعلام کند.
وزیر امور خارجه ایران بامداد شنبه به تهران بازمی‌گردد.