نگرانی فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر<br>از تشدید فشار بر جنبش دانشجویی
۱۳۸۸ آبان ۱۸, دوشنبه
فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر (FIDH)به همراه سازمان جهانی مبارزه با شکنجه (OMCT) بیانیه‌ای صادر کرده و نسبت به بازداشت اعضای سازمان ادوار تحکیم وحدت و ادامه بازداشت دو تن از اعضای این سازمان ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این بیانیه به دستگیری حسن اسدی زیدآبادی، محمد صادقی، کوهزاد اسماعیلی، حجت شریفی و نفیسه زارع کهن اشاره شده است. همچنین ادامه بازداشت احمد زیدآبادی و عبدالله مومنی نیز غیرقانونی عنوان شده است.
دکتر عبدالکریم لاهیجی، دبیر فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر، می‌گوید، این بازداشت‌ها نشانه اعمال فشار بیشتر بر دانشجویان است.
وی همچنین می‌افزاید، فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر برای فراهم کردن ادامه تحصیل دانشجویان محروم از تحصیل، با دانشگاههای اروپا صحبت کرده است.
دکتر لاهیجی همچنین از پیش‌نویس قطعنامه‌ای خبر می‌دهد که سازمان‌های مدافع حقوق بشر از آن حمایت کرده‌اند و برای بررسی به کمیته‌ی سوم سازمان ملل رفته است. وی اظهار امیدواری می‌کند که طی هفته‌های آینده این قطعنامه در کمیته‌ی سوم تصویب شود و به مجمع عمومی سازمان ملل برود.
دویچه وله: آقای دکتر لاهیجی، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر بیانیه‌ای داده و از دستگیری و بازداشت اعضای «ادوار تحکیم وحدت» ابراز نگرانی کرده است. علت اینکه این بیانیه روی این افراد بخصوص متمرکز شده چیست؟
عبدالکریم لاهیجی: توجه داشته باشید که احمد زیدآبادی و عبدالله مؤمنی نزدیک به پنج ماه است که در زندان هستند و می‌دانید که آن‌ها هیچ نقشی در انتخابات نداشتند. یعنی اگر بهانه یا دستاویزی برای دستگیری عده‌ای از اطرافیان موسوی یا کروبی در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری بوده، دستگیری و ادامه‌ی بازداشت زیدآبادی و مؤمنی هیچ‌گونه توجیهی نمی‌تواند داشته باشد و ما می‌بینیم که درست شب قبل از راهپیمایی ۱۳ آبان هم باز حمله‌ی دیگری به مسئولان و اعضای دفتر تحکیم وحدت شده، حسن اسدی زیدآبادی، محمد صادقی، کوهزاد اسماعیلی، حجت شریفی و حتی نفیسه زارع کهن که همسر آقای شریفی است، دستگیر شده‌اند.
این‌ها در ادامه‌ی سیاست سرکوبی است که جمهوری اسلامی و شخص خامنه‌ای برای سرکوب مجموعه‌ی حرکت‌های دانشجویی شروع کرده‌اند. یعنی وقتی آقای خامنه‌ای اصولا آموزش علوم نظری و علوم انسانی را به عنوان علوم غربی زیر سؤال می‌برد، یعنی اینکه تمام تلاش‌ها و کوشش‌هایی که این‌ها در طی انقلاب فرهنگی برای اسلامی کردن دانشگاه‌ها کردند، بیهوده بوده و الان دانشگاه‌ها تبدیل به مرکز اعتراض شده است، اعتراض نسبت به شیوه‌ی حکومت، اعتراض نسبت به دیکتاتوری، اعتراض نسبت به نبودن آزادی بیان. ملاحظه کرده‌اید که روزهای اخیر هر کدام از نمایندگان دولت که به دانشگاهی رفتند، چه در تهران چه در شهرستان‌ها، با چه عکس‌العمل و با چه موجی از اعتراض مواجه شدند. این‌ها فکر می‌کنند که اگر مسئولان بزرگترین سازمان دانشجویی یا فارغ‌التحصیل‌ها را دستگیر کنند، شاید بتوانند این نهضت و این جنبش دانشجویی را خاموش کنند. ولی ما در گذشته هم دیده‌ایم که این سیاست موفق نبوده و خوشبختانه دانشجوها همیشه در صحنه حاضر بوده‌و حاضر خواهند بود.
آیا فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر در مورد دانشجویانی که محروم از ادامه‌ی تحصیل شده‌اند هم می‌تواند کاری کند؟ اصولا در اساسنامه و جزو وظایفش هست که به این مسئله هم رسیدگی کند؟
مسلماً. هرگونه محرومیت حقوقی که به لحاظ عقاید سیاسی، اجتماعی، فلسفی و مذهبی صورت بگیرد، در حوزه‌ی فعالیت‌های ما هست. هر زمان که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تماس‌هایی که با ما داشته‌اند از ما پرسیده‌اند که ما برای جامعه مدنی ایران چه می‌توانیم بکنیم، گفته‌ایم که کمک به معنای اینکه شما برای سازمان‌های دانشجویی و سازمان‌های دفاع از حقوق بشر و دفاع از حقوق زن پول بفرستید به این صورت نیست، بلکه باید به این‌ها در قبال این موج محرومیت‌ها و محکومیت‌ها حمایت معنوی و سیاسی داده شود و جامعه بین‌المللی و اتحادیه اروپا باید با آن‌ها اعلام همبستگی کند.
دیگر این که مثلا در موردی که شما اشاره کردید، به دانشجویانی که از تحصیل محروم شده‌اند در دانشگاههای اروپا امکان ادامه تحصیل داده شود و از آن‌ها برای شرکت در کنفرانس‌ها دعوت شود. این کوشش‌ها و تلاش‌هایی بوده که ما در گذشته کرده‌ایم و می‌کنیم و امیدواریم که روز به روز موج این همبستگی بالاتر برود و واقعاً دانشگاههای خارج بتوانند جای قابل توجهی را به این گروه از دانشجویان، که متأسفانه از تحصیل در ایران بازمانده‌اند، اختصاص بدهند.
آیا فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر اهرم فشاری برای اعمال فشار بر دول اروپایی هم دارد یا خیر؟
جامعه مدنی به طور کلی و سازمان‌های دفاع از حقوق بشر، اهرمی به غیر از اهرم‌های سیاسی در ارتباط با رسانه‌های خبری و افکار عمومی ندارند. ما کوشش کرده‌ایم و همچنان این تلاش‌ها ادامه هم دارد که مخاطبان خود را، چه سازمان ملل، چه جامعه‌ی بین‌المللی و چه اتحادیه اروپا، در جریان تمام تحولات ایران بگذاریم.
وقتی دیروز به ما خبر می‌دهند که احسان فتاحیان، یک جوان ۲۸ ساله‌ی کرد که در ارتباط با فعالیت‌های سیاسی‌اش در مرحله‌ی بدوی محکوم به ده سال حبس شده بوده، محکوم به اعدام شده و ممکن است که چهارشنبه‌ی آینده او را اعدام کنند، ما این خبر را به تمام این مخاطب‌ها که نام بردم می‌فرستیم که آن‌ها نگویند در جریان اخبار نگران‌کننده وضعیت حقوق بشر در ایران نبوده‌اند و نیستند. یعنی این اتمام حجتی است که فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر با جامعه بین‌المللی و با اتحادیه اروپا می‌کند. ولی آن‌ها چقدر به توصیه‌های ما و به نگرانی‌های ما پاسخ مثبت می‌دهند، این را باید بگویم که متأسفانه نسبی است.
در بعضی مواقع ما از نوع همکاری این سازمان‌ها، منظورم سازمان‌های جهانی چه در اتحادیه اروپا چه سازمان ملل، کم و بیش راضی هستیم. ولی در بسیاری از مواقع متأسفانه پاسخ آن‌ها در حد توقع و انتظار ما نبوده و نیست.
آقای دکتر لاهیجی، در روزهای ابتدایی پس از انتخابات ۲۲ خرداد، اعلام همبستگی دولتمردان اروپایی با مردم معترض ایران خیلی زیاد بود. حتا موضع‌گیری‌های تندی هم از جانب برخی از سران کشورهای اروپایی شد، ولی الان با فروکش کردن ظاهری اعتراضات خیابانی مردم در ایران و همین‌طور پرونده‌ی اتمی که تقریباً تا حدی به سرانجامی رسیده، به نظر می‌رسد که واکنش‌های دول اروپایی نسبت به نقض حقوق بشر در ایران کمرنگ‌تر شده است. آیا شما هم به‌عنوان یک فعال حقوق بشر، چنین حسی دارید؟
اصلاً قسمت آخر صحبت‌های من همین بود. ما به هیچ وجه از سیاست‌کشورهای غربی، اعم از ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا طی ماه‌های اخیر راضی نیستیم. ما مخالف گفت‌وگو با ایران نیستیم، چه در ارتباط با انرژی هسته‌ای، چه در ارتباط با تمام مسائل مربوط به حقوق بشر و دموکراسی. ما اعتقاد داریم که این گفت‌وگوها باید توأم باشد و توأمان صورت بگیرد که متأسفانه این موضوع نبوده است.
ولی گفت‌وگو مانع از این نمی‌شود که دنیا چشم خودش را بر وضعیت واقعاً وخیم آزادی‌ها و حقوق بشر ایران ببندد. برای آگاهی‌تان می‌گویم، از هفته‌ی گذشته طرح قطعنامه‌ای در مورد نقض حقوق بشر در ایران که ما سازمان‌های دفاع از حقوق بشر از آن حمایت کرده و می‌کنیم، برای بررسی به کمیته‌ی سوم سازمان ملل رفته است و ما لااقل این توقع را داریم که اتحادیه اروپا و دموکراسی‌های غربی، کشورهای دیگر را هم تشویق کنند که طی هفته‌های آینده، این قطعنامه با اکثریت بزرگی در کمیته‌ی سوم تصویب شود و به مجمع عمومی سازمان ملل برود.
مصاحبه‌گر: میترا شجاعی
تحریریه: بابک بهمنش