نگرانی عمیق از سرنوشت صدها درویش بازداشت‌شده
۱۳۹۶ اسفند ۶, یکشنبه
عباس جعفری‌دولت‌آبادی دادستان تهران روز شنبه (۵ اسفند) از صدور کیفرخواست علیه دراویش بازداشت شده در درگیری‌های روز ۳۰ بهمن در تهران خبر داده و گفته است که «بلافاصله روز پس از حادثه یک تیم قضائی گسترده تعیین و از تمامی متهمان تحقیق شد. اولین نتیجه این اقدامات صدور کیفرخواست عامل شهادت سه نفر از مأموران ناجا در چند روز گذشته بود.»
در این روز خیابان‌های پاسداران و گلستان پنجم تهران شاهد تجمع اعتراضی دراویش گنابادی به دستگیری یکی از اعضا و تهدید رهبر آنان بود. اعتراضی که به خشونتی بی‌سابقه و خونین منتهی شد.
بیشتر بخوانید:"کشته شدن سه نیروی انتظامی و دو بسیجی" در درگیری با دراویش گنابادی در تهران
سازمان گزارشگران بدون در بیانیه‌ای از وضعیت دو تن از مدافعان حقوق دراویش گنابادی به شدت ابرازی نگرانی کرده‌اند. کسری نوری، دانشجوی حقوق دانشگاه تهران و رضا انتصاری، روزنامه‌نگار در نخستین ساعات بامداد ۱ اسفند بازداشت شدهاند. در بیانیه به نقل از شاهدان عینی آمده است که مامواران انتظامی آنها را به هنگام بازداشت به شدت کتک زده‌اند.
گزارشگران بدون مرز نوشته‌اند: «از این تاریخ خانواده و همکاران آنها هیچ اطلاعی از وضعیت سلامت و محل بازداشت آنها دریافت نکرده است. مقامات مسئول نیز در این باره اطلاعات رسمی منتشر نکرده‌اند. با این حال برخی از آزادشدگان در ۴۸ ساعت گذشته، گفته‌اند که این دو که به شدت مجروح شده بودند، پس از بازداشت به دلیل شدت جراحات به بیمارستان امام سجاد نیروی انتظامی منتقل شدهاند. برخی دیگر تأکید دارند کسری نوری و رضا انتصاری بر اثر شدت جراحت هم‌اکنون در کما بسر می‌برند.»
سایت هرانا به نقل از رضا معینی مسئول بخش ایران گزارشگران بدون مرز نوشته است: «ما به شدت نگران وضعیت سلامت این دو خبرنگار هستیم. نبود شفافیت و عدم پاسخگویی مسئولان قضایی درباره‌ی بازداشت، سلامت و چرایی بستری شدن آنها در بیمارستان غیرقابل پذیرش است. ما مقامات عالی‌رتبه‌ی نظام را به انجام تعهد‌های خود دعوت می‌کنیم. آنها متعهد به رعایت موازین و میثاق‌های جهانی ناظر بر حقوق بشر هستند. مسئولیت سلامت و جان این زندانیان بر عهده این مقامات است.»
فرهاد نوری فعال حقوق دراویش نیز به کمپین حقوق بشر گفته است که علاوه بر کسری نوری و رضا انتصاری که به هنگام بازداشت به شدت زخمی شدهاند، درویشی به نام سخاوت سلیمی نیز بدون کامل شدن پروسه درمان از بیمارستان به زندان فشافویه منتقل شده و دو برادر کسری به نام‌های امیر و پوریا نیز بازداشت شدهاند. به گفته او «امیر از شدت جراحت یکی از انگشتان دستش قطع شده است که او هم به همراه کسری و ۳۰ نفر دیگر امروز از بیمارستان به فشافویه منتقل شده است.»
روز دوشنبه ۳۰ بهمن ماه گروهی از دراویش گنابادی در اعتراض به بازداشت نعمت‌الله ریاحی، از اعضای این گروه در مقابل کلانتری ۱۰۲ در خیابان پاسداران تهران تجمع کرده و خواستار آزادی او شدند. حمله نیروهای انتظامی از همان جا به دراویش متعرض شروع شد و سپس در خیابان گلستان در مقابل خانه نورعلی تابنده، رهبر دراویش ادامه پیدا کرد.
دویچه‌وله فارسی موفق شد در بحبوحه درگیری‌ها با کسری نوری تماس بگیرد. صدای او را می‌توانید در این فایل صوتی بشنوید.
کیفرخواست و تهدید به سرکوب
دادستان تهران از "شناسایی" و تحقیق درباره گروهی خبر داده است که به گفته او بعدازظهر روز ۳۰ بهمن و شب آن «با ماشین به مقر‌های نظامی و کلانتری حمله کردند» او گفته است «تا در یک هفته تا ١٠ روز آینده در مورد متهمان اصلی و کسانی که ممکن است دلایل کمی علیه آنها باشد بتوانیم تعیین تکلیف کنیم». او هم‌چنین هشدار داده است که «این‌بار با آنها مدارا نخواهد شد. عوامل اصلی و پنهان را که ممکن است در این دستگیری عوامل اخیر شناسایی نشده باشند نیز به نهاد‌های امنیتی اعلام کردیم.»
فرهاد نوری فعال حقوق دراویش به کمپین حقوق بشر در ایران خبر داده است که حدود ۱۷۰ نفر از دراویش به دلیل ضرب و شتم وارده در چهار بیمارستان تهران، خاتم النبیا، سجاد، امام خمینی و لبافی‌نژاد بستری هستند که حال دو نفر از آنها به نام‌های محمد لباف و و نعمت الله ریاحی به شدت وخیم است. به گفته او «اسامی ۳۰۰ نفر از دراویش بازداشت شده مشخص شده است اما احتمالا تعداد بازداشتی‌ها از این بیشتر است.
دادستان تهران هم‌چنین گفته است که «هیچ خانمی از دراویش نزد پلیس بازداشت نیست. همه بازداشتی‌های مرد نیز تحویل مراجع قضائی داده شدهاند. یکی از بازداشتی‌های خانم در ساعات اولیه که اظهار کرده بود باردار است، بلافاصله آزاد شد». اما فرهاد نوری به کمپین حقوق بشر گفته است: «طبق لیستی که تاکنون ما جمع کرده‌ایم حداقل ۱۰ درویش زن بازداشت و به زندان قرچک منتقل شدهاند. مردها نیز اکثرا به زندان فشافویه منتقل شدهاند و تعدادی نیز به زندان قرچک و اوین منتقل شدهاند.«
"اعتراف به حضور در اتوبوس"
در درگیری‌هایی که در روز ۳۰ بهمن در مقابل خانه نورعلی تابنده، قطب دراویش گنابادی رخ داد، ویدیویی گرفته شده است که نشان می‌دهد اتوبوسی تنی چند را زیر می‌گیرد. رسانه‌های دولتی بلافاصله خبر دادند که راننده اتوبوس دستگیر شده و اعتراف کرده است. آنها از فردی به نام یاور محمد ثلاث نام بردند.
بیشتر بخوانید:
ویدیویی نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که فردی را نشان می‌داد که با سر و روی زخمی به این کار اعتراف می‌کند. این درحالی است که فرهاد نوری پیش از این که خود زخمی و دستگیر شود خبر داده بود که یاور محمد ثلاث چند ساعت قبل در مقابل کلانتری خیابان پاسداران توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده است.
دادستان تهران گفته است «برای کسانی که در اتوبوس و قبل از حادثه حضور داشتند، دستور قضائی صادر شده که تحقیقات انجام شود ولی راننده فردی بوده که به شهادت مأموران نیروی انتظامی اعتراف کرده است، اما تحقیقات قضائی ما در رابطه با سایر افرادی که احتمالا حضور داشتند، ادامه دارد.»
او صحنه را این گونه تصویر کرده‌است: «صندلی‌های اتوبوس برداشته شده بود و در واقع این اتوبوس به مقر فرماندهی آشوبگران تبدیل شده بود و از دستگاه اطلاعاتی کشور خواسته‌ایم روی این مسئله متمرکز شود. تمام کسانی که در این اتوبوس قبلا حضور داشتند و اینکه چرا صندلی آن را برداشته‌اند در دستور کار تحقیقاتی قرار گرفته است».
او ادامه داد: «مردم بدانند اگر در گذشته یکی، دو مورد با اینها مدارا شده از باب ضعف نبوده بلکه از این باب بوده که جمهوری اسلامی می‌خواسته تلاش و حجت را بر تمام جنایت‌ها تمام کند، اما امروز دیگر جایی برای مدارا نیست و با تمام عوامل اغتشاش و آشوب برخورد خواهد شد».
فرهاد نوری درباره نگرانی خانواده‌های دراویش به کمپین حقوق بشر گفته است: «دراویشی که در خیابان گلستان هفتم بودند به شدت از سوی ماموران لباس شخصی مورد ضرب و شتم واقع شدند. نیروی انتظامی خودش را کنار کشیده و لباس شخصی تا می‌توانستند آنها را روز سی ام بهمن ماه کتک زدند و بعد نیروی انتظامی آمده و آنها را بازداشت کرده است. بنابراین بیشتر آنها زخمی بودند و بعضی از انها نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند اما بلافاصه که وضعیت‌شان کمی بهتر می‌شود آنها را گروه گروه سوار اتوبوس و به زندان منتقل می‌کنند.»
برخی گزارش‌ها نیز حاکی از کشته شدن چند درویش پس از انتقال به بیمارستان بوده، اما صحت و سقم این خبر هنوز تایید نشده است.