نگرانی در مورد قدرتگیری طالبان در پاکستان
۱۳۸۹ مرداد ۳۱, یکشنبهبان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، در مقالهای که در برخی نشریات در کشورهای مختلف چاپ شده، دیدههایی از سفر هفتهی گذشته خود به پاکستان را شرح داده است. مقاله این گونه آغاز میشود: «آسمان سربی رنگ بود، وقتی که من در یکشنبهی گذشته در پاکستان از بالا به دریایی از رنج مینگریستم. سیل هزاران خانه را ویران کرده است، روستاها و شهرها را درنوردیده است. در همهی ایالتها جاده و پل و خانه خراب شدهاند. از بالا کشتزارهای وسیع را دیدم، منبع اصلی درآمد پاکستان که تودهی بالاروندهی آب آنها را به کام خود کشیده بود. به انسانهایی برخوردم که گرفتار هراسی دائمیاند، هراس از اینکه نتوانند شکم بچههایشان را سیر کنند یا نتوانند از آنان در برابر موج بعدی فاجعه محافظت کنند: فاجعه این بار به صورت بیماریهای اسهال، یرقان، مالاریا و وبا.»
دبیر کل سازمان ملل متحد در ادامه مینویسد: «میزان فلاکت از حد تصور گذشته است. بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن بلادیدهاند. این تعداد بیشتر از مجموع کسانی است که از سونامی در اقیانوس هند، زمینلرزه در کشمیر در سال ۲۰۰۵، توفان نرگس در سال ۲۰۰۷ و زلزلهی امسال در هائیتی آسیب دیدهاند. آب ۱۶۰ هزار کیلومتر مربع را پوشانده است که سطحی است حدودا به وسعت نیمی از آلمان.»
اولویت موضوع سیل
پاکستان در وضعیتی دچار این بلای بزرگ شد که از ناآرامی و بیثباتی رنج میبرد. تروریسم طالبان از یک سو و فساد و ناتوانی دستگاه دولتی از سوی دیگر کشور را بیانتظام کرده بود. امید آمریکا این بود که دولت اسلامآباد بتواند در کشور امنیت برقرار کند و برای مبارزه با طالبان در افغانستان به غرب یاری رساند.
اما در وضعیت کنونی به نظر میرسد که روی کمک پاکستان نمیتوان حساب کرد. این کشور خود نیاز به کمک جدی دارد. نیروهای ارتش پاکستان در وضعیت فعلی نمیتوانند به مبارزهی خود با طالبان ادامه دهند. مسئلهی سیل اولویت دارد.
دولت آمریکا نیز خود بر این نظر است که در شرایط کنونی کمک به سیلزدگان اولویت دارد، در همان حال که نباید بر هدفهای استراتژیک چشمپوشی کرد. ریچارد هولبروک، فرستادهی ویژهی باراک اوباما در منطقه، میگوید: «ما بر تأثیرهای سیاسی و استراتژیک فاجعه کاملا آگاهی داریم، اما در موقعیت کنونی تلاش خود را متمرکز میکنیم تا از اضطرار کاسته شود.»
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجهی آمریکا نیز در نشست فوقالعادهی مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برای کمک به پاکستان اعلام کرد که آمریکا کمکهایش را افزایش میدهد و از ۶۰ میلیون دلار به ۱۵۰ میلیون دلار میرساند.
سوءاستفادهی طالبان از فلاکت
محمود قریشی، وزیر امور خارجهی پاکستان، در نیویورک به امکان سوءاستفادهی طالبان از وضعیت فعلی اشاره کرده و گفته است که بایستی مانع آنان شد. سناتور جان کری، که برای بررسی اوضاع به پاکستان سفر کرده نیز گفته است: «ما نمیخواهیم فلاکت تعداد بیشتری افراطی تولید کند.»
خطر اما واقعی است. همه چیز بستگی به آن دارد که مردم تا چه حد شاهد کمک مؤثر باشند و دولت پاکستان تا چه حد بتواند خود را به عنوان نیرویی که در کنار مردم ایستاده است به اثبات برساند.
RN/BB