نگرانی در مورد تبدیل قرقیزستان به افغانستان دوم
۱۳۸۹ فروردین ۲۵, چهارشنبهرئیسجمهور قرقیزستان که در پی ناآرامیهای هفتههای اخیر در این کشور مجبور به ترک پست خود شده بود، اعلام کرد که در صورت تأمین امنیت او و بستگانش، حاضر به کنارهگیری از قدرت است. قربانبک باقیاف روز سهشنبه (۱۳ آوریل / ۲۴ فروردین) در کنفرانسی مطبوعاتی در "تِییت"، روستای زادگاه خود سخن میگفت. وی پیشتر هر گونه استعفا را رد کرده بود.
باقیاف در پی سقوط دولت و تصرف ساختمانهای دولتی مجبور به فرار به زادگاه خود در جنوب کشور شد، جایی که از حمایت بیشتری برخوردار است.
حکومت موقت قرقیزستان روز سهشنبه از باقیاف خواسته بود خود را تسلیم کند. او تا صبح سهشنبه هم سعی داشت طرفداران خود را در مقابل مخالفان بسیج کند. دادگستری قرقیزستان تدابیر ویژهای برای دستگیری باقیاف اندیشیده است. به گزارش خبرگزاری اینترفکس، ادوات جنگی سنگین به محل حضور باقیاف ارسال شدهاند. فرودگاهها نیز برای جلوگیری از فرار او کنترل میشوند.
آمادگی دولت موقت برای مذاکره
دولت موقت قرقیزستان نیز برای گفتوگو آمادگی نشان میدهد. آزیمبِک بیکنظرُف، معاون نخستوزیر موقت، به خبرگزاری رویترز گفته است که نمایندگان دولت موقت در محل اقامت باقیاف حضور دارند و در مورد آغاز مذاکرات رایزنی میکنند. روزا اُتونبایف، رئیس دولت موقت، نیز اعلام کرده که تأمین امنیت باقیاف مانعی ندارد، به شرطی که او از سمت خود کنارهگیری کرده و کشور را ترک کند.
باقیاف متهم به سوءاستفاده از قدرت و باندبازی اقتصادی است. به گفتهی مقامهای دولت موقت، "تحقیقات کیفری" علیه او آغاز شده است. دستور دستگیری پسر و یکی از برادران باقیاف نیز به جرم قتل صادر شده است. این دو ظاهرا مسئول کشتهشدن ۸۰ تن در حرکتهای اعتراضی هفتهی گذشته هستند.
افغانستان دوم؟
به نظر میرسد که اوضاع در قرقیزستان رو به وخامت گذاشته است. آمار جرم و جنایت در حال افزایش است. ۳۰۰ فعال بخش اقتصادی قرقیز برای دریافت کمک به دولت موقت مراجعه کردهاند. یکی از شرکتهای فعال در زمینهی معدن از آفریقای جنوبی نیز از گروههای مسلحی شکایت کرده که داراییهای این شرکت در قرقیزستان را تهدید میکنند.
دیمیتری مدودف، رئیسجمهوری روسیه، در مورد اوضاع قرقیزستان اظهار نگرانی کرد. او در حاشیهی نشست هستهای واشنگتن گفت که قرقیزستان با خطر تبدیلشدن به افغانستان دوم مواجه است. مدودیف خواستار کنارهگیری رسمی باقیاف از قدرت شد و ادامه داد: «معتقدم که قرقیزستان در آستانهی جنگ داخلی قرار دارد. سیاستمداران باید تصمیمهای مسئولانهای اتخاذ کنند.»
آمریکا نیز تحولات قرقیزستان را با نگرانی دنبال میکند. ایالات متحده پایگاه هواییای در این کشور دارد که از طریق آن نیروهای خود در افغانستان را تغذیه میکند. رابرت بلِیک، مسئول آسیای مرکزی و جنوبی وزارت خارجه آمریکا، برای دیدار با نمایندگان دولت انتقالی قرقیزستان، هفته جاری راهی این کشور خواهد شد.