نگرانی اسرائیل از افزایش احتمال توافق نهایی هستهای
۱۳۹۳ مهر ۲۳, چهارشنبهخبرگزاری دولتی ایرنا هشتمین دور از مذاکرات هستهای در وین را که روز سهشنبه (۲۲ مهر/ ۱۴ اکتبر) آغاز شد "دیدار با آمریکاییها برای حل اختلافها" توصیف کرده است.
به رغم هشدار وزیر خارجه ایران نسبت به انتظار زیاده از حد داشتن از این دور از مذاکرات، رئیسجمهور حسن روحانی روز دوشنبه از توافق میان ایران و کشورهای ۱+۵ بر سر کلیات خبر داد و ابراز اطمینان کرد که دست یافتن به توافق نهایی در مهلت تعیین شده (تا ۲۴ نوامبر) ممکن است.
جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفته است که برای رسیدن به توافق نهایی زمان کافی وجود دارد. ظاهرا این خوشبینیهای محتاطانه نگرانیهای اسرائیل را افزایش داده است.
«نفرت کهن میان شیعه و سنی»
بنیامین نتانیاهو نسبت به آینده برنامههای هستهای ایران هشدار میدهد و درگیریهای خونین در عراق و سوریه و رفتار خشونتآمیز تروریستهای "دولت اسلامی" را شاهد موجه بودن نگرانیها درباره آینده این برنامهها عنوان میکند.
نخست وزیر اسرائیل در گفتوگو با دفتر محلی شبکه یک تلویزیون آلمان در تلآویو گفت: «میبینیم که نفرت کهن میان شیعه و سنی با جنایت علیه بشریت در حال پیشروی است.»
او با طرح این پرسش که "آیا میخواهیم یکی از طرفهای درگیر به بمب اتم دست یابد؟" افزود پاسخ این پرسش به صورت قاطع "نه" است.
طرفهای مذاکرات هستهای با ایران، که آمریکا در میان آنها نقش اصلی را بر عهده دارد، با ادامه غنیسازی اورانیوم در این کشور موافقت کردهاند، اما دامنه و میزان غنیسازی همچنان از مهمترین مسائل مورد اختلاف است.
«سوریه نمونه توافق خوب»
نخستوزیر اسرائیل با هرگونه توافقی که ادامه غنیسازی اورانیوم در ایران را دربرداشته باشد مخالفت میکند و میگوید در این صورت این کشور "دیر یا زود به بمب اتم دست خواهد یافت".
نتانیاهو میافزاید، یک جمهوری اسلامی مجهز به سلاح اتمی به تمام امیدواریها درباره "معتدل شدن اوضاع خاورمیانه و دستیابی به صلح در تمام منطقه" خاتمه میدهد.
به باور نتانیاهو این یک "توافق بد" و بدین معنی است که همه فعالیتهای هستهای ایران ادامه مییابد و در نهایت تحت نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار میگیرد.
او کیفیت عملکرد ناظران را مهم خواند و در عین حال خاطر نشان کرد که نظارتها ناکافی است، زیرا جمهوری اسلامی به تعهداتش پایبند نخواهد بود.
نخست وزیر اسرائیل مورد سوریه را نمونه یک "توافق خوب" معرفی میکند. در سوریه تهدید غرب به بمباران به جمعآوری و انهدام کامل تاسیسات و سلاحهای شیمیایی این کشور منجر شد.
اسرائیل بارها تهدید کرده که اگر با مذاکرات جلوی برنامههای هستهای ایران گرفته نشود تاسیسات هستهای این کشور را بمباران میکند.
مدتی است چنین تهدیدهایی دستکم به طور جدی مطرح نشده و ناظران علت آن را همراهی نکردن ایالات متحده میدانند. به اعتقاد کارشناسان، اسرائیل بدون پشتیبانی نظامی آمریکا توان انهدام تاسیسات زیرزمینی "فردو" را ندارد.
گام دیگری در مسیر توافق نهایی
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ضمن ممکن دانستن دستیابی به توافق جامع هستهای با جمهوری اسلامی تاکید کرده که چنین توافقی باید "به جامعه بینالمللی ضمانت دهد ایران به دنبال سلاح هستهای نخواهد رفت".
محدودیت تعداد سانتریفیوژها، غنیسازی اورانیوم کمتر از پنجدرصد و امکان نظارت دائمی و سرزده بازرسان آژانس از تمام تاسیسات هستهای راهکارهایی است که کشورهای ۱+۵ امیدوارند از طریق آنها مانع ساخت بمب اتمی توسط ایران شوند.
کشورهای غربی ایران را متهم میکنند در مورد برخی جنبههای احتمالا نظامی برنامههای هستهای خود شفافسازی نمیکند و ضمانت کافی برای صلحآمیز بودن این برنامهها ارائه نکرده است.
ایران این اتهام را رد میکند و هدف برنامههای خود را استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای میداند.
روز چهارشنبه (۲۳ مهر) در ادامه گفتوگوهای مقامهای ایران و آمریکا، محمد جواد ظریف با همتای آمریکایی خود جان کری و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفتوگو کرد.
مایکل مان، سخنگوی اشتون اعلام کرده که نمایندگان ایران و همه کشورهای گروه ۱+۵ (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) روز پنجشنبه در وین مذاکره میکنند.