1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نوبل فیزیک برای کاشفان "ماده‌ای جادوئی"

۱۳۸۹ مهر ۱۳, سه‌شنبه

نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۰ مشترکا به آندری گایم از هلند و کنستانتین نووسلوف شهروند بریتانیائی که هر دو روسی الاصل هستند، اهدا می‌شود.تحقیقات این دو فیزیک‌دان در مورد "گرافن"، در بسیاری از عرصه‌های تکنولوژی انقلاب خواهد کرد.

https://p.dw.com/p/PVoI
آندری گایم (سمت چپ) و کنستانتین نووسلف برندگان نوبل فیزیک
آندری گایم (سمت چپ) و کنستانتین نووسلف برندگان نوبل فیزیکعکس: AP
تحقیقات آندری گایم و کنستانتین نووسلوف باعث شده است تا نوع جدیدی از کربن که به آن گرافن گفته می‌شود کشف شود. دانشمندان به گرافن ماده جادوئی لقب داده‌اند. هرچند این تحقیقات جزو تحقیقات پایه محسوب می‌شود، اما نتایج آن بزودی در بسیاری از رشته‌ها کاربرد خواهد یافت.

این ماده که برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ ساخته شد، از کریستال‌های دو بعدی تشکیل شده که تنها دارای یک لایه اتم کربن است. این "اتم - گاز" دارای خصوصیات منحصر بفرد فیزیکی است که می‌تواند در عرصه‌های میکرو تکنولوژی و نانو تکنولوژی انقلاب ایجاد کند.

دانشمندان معتقدند که از نتایج تحقیقات این دو فیز‌یک‌دان می‌توان بدون تردید در فیزیک کوانتومی نیز استفاده کرد. علاوه بر این، ماده گرافن می‌تواند در عرصه نیمه‌هادی‌ها، سنسور و فن‌آوری صفحه نمایش نیز کاربرد داشته باشد.

اعضای تیم تحقیقاتی آندری گایم موفق شده‌اند ترانزیستوری با استفاده از گرافن درست کنند. این ترانزیستور برخلاف ترانزیستورهائی که از سیلیسیوم ساخته شده‌اند، در دمای اتاق نیز می‌توانند کار کنند و نیازی به خنک‌کننده ندارند.

گرافن اولین ماده دو بعدی

ماده گرافن را نمی‌توان به سادگی در تقسیم‌بندی‌های کنونی مواد جای داد. گرافن اولین ماده دوبعدی است که یک میلیون مرتبه نازک‌تر از یک صفحه کاغذ است. هرچند ماده گرافن نه جزو فلزات محسوب می‌شود و نه در رده نیمه‌هادی‌ها قرار می‌گیرد، اما هم گرما و هم جریان برق به راحتی از آن عبور می‌کنند. این ماده سخت‌تر از الماس است و علیرغم نازکی، بسیار مقاوم است.

با یک مثال می‌توان قدرت این ماده جادوئی را به خوبی توضیح داد: اگر یک بالگرد کابل فولادی را با خود به آسمان ببرد، این کابل در ارتفاع ۲۸ کیلومتری، در زیر بار وزن خود قطع می‌شود. اما همین کابل از جنس گرافن را می‌توان تا ارتفاع ۱۰۰۰ کیلومتری به آسمان برد، بدون آنکه پاره شود.

جایزه‌ای برای دو دانشمند جوان

جایزه نوبل در رشته فیزیک که به ملبغ ۱۰ میلیون کرون سوئد یا تقریبا یک میلیون یورو است، در حالی به آندری گایم و همکارش کنستانتین نووسلوف تعلق می‌گیرد که گایم در ماه آوریل سال جاری میلادی جایزه کوربر برای دانشمندان اروپائی را نیز دریافت کرده بود. گایم متولد سال ۱۹۵۸ در سوچی (روسیه) است و نووسلوف نیز تنها ۳۶ سال دارد و هر دو در دانشگاه منچستر مشغول تحقیقات هستند.

محمود صالحی

تحریریه: فرید وحیدی