نوبل صلح برای فعالان حقوق بشر از بلاروس، روسیه و اوکراین
۱۴۰۱ مهر ۱۵, جمعه
آلس بلیاتسکی، رئیس سازمان حقوق بشر بلاروس (ویاسنا) است که علیه شکنجه زندانیان سیاسی افشاگری و مبارزه می‌کند. به گفته عفو بین‌الملل او در ژوئیه ۲۰۲۱ به اتهام "فرار مالیاتی" دستگیر شد و از آن زمان تا کنون در زندان بلاروس به سر می‌برد.
فرانک ویاکورکا، سیاستمدار برجسته اپوزیسیون بلاروس در توییتر خود این جایزه را به بلیاتسکی تبریک گفت و نوشت اعطای جایزه نوبل صلح به او همچنین قدردانی از همه مردم بلاروس است که با ظلم الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور این کشور به مخالفت برخواسته‌اند.
"بازیگران کلیدی جامعه مدنی"
علاوه بر بلیاتسکی دو گروه جامعه مدنی نیز امسال از برندگان این جایزه هستن؛ "مموریال روسیه" و "مرکز آزادی‌های مدنی" از اوکراین. "مموریال روسیه" در سال ۱۹۸۶ با هدف زنده نگهداشتن یاد قربانیان رژیم کمونیستی در اتحاد جماهیر شوروی تأسیس شد. این سازمان سال گذشته در روسیه ممنوع شد.
"مرکز آزادی‌های مدنی" نیز جنایات جنگی علیه مردم اوکراین را پس از شروع جنگ مستند کرده است. بریت رایس اندرسن، رئیس کمیته نوبل در بیانیه خود گفت که هر سه در گذشته نشان داده‌اند که تعهد جامعه مدنی به صلح و دموکراسی چقدر مهم است. وی در عین حال از مقامات بلاروس خواست تا بلیاتسکی و سایر زندانیان سیاسی را آزاد کنند.
وضعیت جهان از سال گذشته تاکنون در آیینه جایزه نوبل صلح
سال گذشته از ماریا رسا فیلیپینی و دیمیتری موراتف روسی با این جایزه تجلیل شد. این دو روزنامه نگار به دلیل مبارزه شجاعانه خود برای آزادی بیان، جایزه نوبل صلح را دریافت کردند. اما وضعیت جهان از سال گذشته تاکنون به شکل چشمگیری تغییر کرده است. علاوه بر پیامدهای پاندمی کرونا، حمله روسیه به اوکراین و بحران آب و هوایی بر انواع ناهجاری‌ها از جمله در زمینه حقوق شهروندی و حقوق بشر افزوده است.
بیشتر بخوانید: شیرین عبادی
فهرست نامزدها به طور سنتی مخفی باقی می‌ماند. فقط همینقدر روشن بود که ۲۵۱ شخصیت و ۹۲ موسسه نامزد دریافت جایزه شده‌اند. اما در آستانه اعلام اسامی برندگان جایزه نوبل صلح گمانه‌زنی‌های زیادی نیز وجود داشت.
از جمله این که احتمالا نام ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در فهرست است، یا این که پورتال آنلاینی "کی‌یف ایندیپندنت" و مردم اوکراین در صدر فهرست قرار دادند. به سازمان پزشکان بدون مرز یا دیوان لاهه اشاره شده بود.
جایزه نوبل صلح تنها جایزه‌ای است که نه در استکهلم، بلکه در اسلو، پایتخت نروژ اهدا می‌شود. جوایز نوبل امسال با ۱۰ میلیون کرون سوئدی (تقریباً ۹۲۰ هزار یورو) در هر بخش اهدا می‌شود. آنها به طور سنتی در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ اهداکننده جایزه و مخترع دینامیت آلفرد نوبل ارائه می‌شوند.