نمایندگان مجلس ایران کشورهای ۱+۵ را تهدید کردند
۱۳۸۸ مهر ۷, سهشنبهسه روز مانده به برگزاری اجلاس ژنو، ۲۳۹ نماینده مجلس شورای اسلامی با انتشار بیانیهای از کشورهای ۵+۱ خواستهاند که از این «فرصت تاریخی» استفاده کنند و به «مذاکراتی هدفمند در چارچوب بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی» رو بیاورند.
بیانیهی یادشده ضمن ستایش از «ساخت دومین پایگاه غنیسازی اورانیوم به همت دانشمندان جوانی ایرانی»، گروه ۵+۱ را تهدید میکند که اگر از «فرصت تاریخی» مذاکرات ژنو استفاده نکند و «اشتباهات گذشته را تکرار نماید»، مجلس «تصمیمات دیگری را در دستور بررسی قرار خواهد داد». بیانیه در بارهی مضمون این «تصمیمات» احتمالی توضیحی نمیدهد، اما محمد کرمیراد، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا گفته است که در صورت شکست مذاکرات هستهای ایران، مجلس به خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی رای خواهد داد.
تهدیدی آشنا
در طول سالهایی که منافشه اتمی ایران جریان داشته، نمایندگان مجلس بارها چه به صورت جمعی و چه به صورت منفرد، تهدید مشابهی را عنوان کردهاند. این تهدیدها اما هیچگاه عملی نشدهاند. هم شماری از مقامهای ارشد جمهوری اسلامی و هم اکثر کارشناسان معتقدند که چنین اقدامی موقعیت جمهوری اسلامی در مناقشهی اتمی را بیش از پیش دچار ضعف خواهد کرد و به تلاش جامعهی جهانی در تشدید اقدامات علیه آن مشروعیت بیشتری خواهد بخشید.
کرمیراد در حالی از امکان شکست مذاکرات هستهای سخن گفته است که یک نمایندهی دیگر مجلس، موضوع هستهای ایران را "تمامشده" میداند. حسن سبحانینیا، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به خبرگزاری مهر گفته است که «۵+۱ مواضع جمهوری اسلامی ایران را به خوبی میداند و از نظر ما نیز مسئله هستهای تمام شده است.»
ظاهراَ این اظهارات در تداوم نقطهنظرهای مقامهای ارشد جمهوری اسلامی است که تنها موضوع مذاکرات ژنو را بسته پیشنهادی ایران میدانند. این بسته حاوی رشته پیشنهادهایی عام در بارهی همکاریهای ایران و کشورهای ۵+۱ در زمینه مسائل بینالمللی، انرژی و امنیت است. این در حالی است که گروه ۵+۱ موضوع محوری مذاکرات را متقاعد کردن ایران به دست کشیدن از غنیسازی اورانیوم میداند.
جمهوری اسلامی متهم است که برنامهی هستهایاش از شفافیت لازم برخوردار نیست. این سوءظن وجود دارد که تهران در چارچوب این برنامه به دنبال اهداف نظامی باشد. افشای اقدام ایران در ساختن دومین پایگاه غنیسازی خود در اطراف قم در هفتهی گذشته و آزمایشهای موشکی روزهای اخیر این کشور، بر شدت سوءظن یادشده افزوده است. تهران اما چنین سوءظنی را بیاساس میداند و برنامهی هستهایاش را کاملاَ صلحآمیز توصیف میکند.
انگیزههای اطلاعرسانی ایران به آژانس
رسانههای بینالمللی در روزهای اخیر با استناد به دادههای دولتهای غربی، از اطلاع پیشاپیش این دولتها از "تلاش مخفیانه" ایران برای ساختن پایگاه یادشده خبردادهاند. ظاهراَ جمهوری اسلامی پس از آن که از اطلاع کشورهای ۵+۱ از پایگاه دوم غنیسازی خود باخبر میشود، راهی جز افشای آن نمیبیند.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه در توضیح دلیل افشای وجود یک پایگاه دیگر غنیسازی در ایران در هفتهی گذشته، گفت: «با توجه به رصدی که رسانههای غربی شده بودند ، قرار بود کشورهای بزرگ غربی این مطلب (وجود یک مرکز غنی سازی دیگر در ایران) را در اجلاس G20 اعلام کنند. گویی توطئهای بود. آنها میخواستند ایران را متهم به کارهای سری کنند و موضوع را به گونهای مطرح کنند که افکار عمومی جهان را علیه ما تحریک کنند.»
«یک ثانیه هم تعطیل نمیشود»
صالحی همچنین روز سهشنبه، اعلام کرد که مرکز دوم غنیسازی ایران موضوع مذاکرات ژنو نخواهد بود. به گفتهی وی، وجود «این مرکز بخشی از حقوق مسلم ایران است و ضرورتی وجود ندارد که در بارهی آن صحبتی شود.» او با تاکید بر این که مسائل مطرح در مذاکرات، مواردی عام همچون خلعسلاح جهانی هستند، بار دیگر موضع جمهوری اسلامی را تکرار کرد که «یک ثانیه هم غنیسازی در ایران متوقف نخواهد شد.»
کشورهای غربی تهدید کردهاند که اگر ایران در مذاکرات ژنو به مضمون قطعنامههای شورای امنیت و به خصوص توقف غنیسازی اورانیوم گردن نگذارد، تحریمهای شدیدتری در انتظار آن خواهد بود. روبرت گیبس، سخنگوی وزارت خارجهی آمریکا، روز سهشنبه گفت: «این هفته و روز پنجشنبهی آن (روز مذاکرات ژنو) روزهایی مهم برای ایرانیان هستند. دولت ایران میتواند به رویهی کنونی خود همچنان ادامه دهد که در این صورت انزوای بیشتر نصیبش خواهد شد یا رفتاری عاقلانه و معنامند با جهان در پیش گیرد. چنین رفتاری تنها بدون سلاح اتمی ممکن است.» گیبس خواهان آن شد که ایران هر چه سریعتر شرایطی را فراهم کند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی امکان بازرسی تاسیسات اتمی این کشور را داشته باشد.