1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نقش موثر ژن‌ها در تمایل به سیگار

SB/BM۱۳۸۹ اردیبهشت ۸, چهارشنبه

ترک سیگار تنها به اراده شخص بستگی دارد! نتیجه یک تحقیق گسترده که در آن بیش از ۱۴ هزار فرد داوطلب شرکت کردند حاکی از آن است که تمایل به سیگار ارثی است. شاید به همین دلیل ترک آن سخت است.

https://p.dw.com/p/N7vw
عکس: picture-alliance/dpa
نمی‌توانید سیگار را ترک کنید؟ دانشمندان بهانه خوبی برایتان پیدا کردند: تقصیر ژن‌های شماست! چنین نتیجه‌ای حاصل یک تحقیق بین‌المللی است که در مجله "طبیعت ژن‌ها"به چاپ رسیده است. در این تحقیق بیش از صد پژوهشگر و شمار قابل توجهی از دانشگاه‌ها و انیستیتوهایی معتبر از جمله انیستیتو تحقبقاتی "بازگشایی رمز ژن‌ها" در ایسلند و چندین کارخانه ‌داروسازی اروپایی شرکت داشتند.

نیکوتین برای همه ضرر دارد؛ برای بعضی‌ها بیشتر

در این تحقیق رابطه تعداد مشخصی از ژن‌های جهش یافته و تمایل فرد برای کشیدن سیگار بررسی شد. بیش از ۱۴ هزار فرد داوطلب در این تحقیق شرک کردند. دانشمندان می‌گویند دسته‌ای از ژن‌ها تمایل به نیکوتین را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این ژن‌ها حتی می‌توانند تعیین کننده تعداد سیگارهایی باشند که یک فرد در طول روز دود می‌کند. افرادی که ریخته ژنتیکی آنها در کروموزوم‌های ۸ و دچار جهش‎ شده است تمایل بیشتری به مصرف دخانیات دارند.

محققان پژوهشکده پزشکی ملکولی در دانشگاه هلسینکی می‌گویند مسئله اینجاست که این افراد نه تنها در مقایسه با دیگران، دست‌کم یک سیگار در طول روز بیشتر مصرف می‌کنند بلکه ضریب خطر بیماری سرطان ریه نیز در آنها حدود ۱۰ درصد بیشتر است. این محققان همچنین تأکید می‌کنند که تغییر در ریخته ژنتیکی کروموزوم شماره ۱۵ نیز وابستگی به نیکوتین و احتمال بروز بیماری‌های از قبیل سرطان ریه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، یا به عبارت ساده‌تر تشدید می‌کند.

نیکوتین و آزاد شدن هورمون‌های خوشبختی در مغز

حضور نیکوتین در مغز موجب آزاد شدن هورمون‌های خوشبختی می‌شود
حضور نیکوتین در مغز موجب آزاد شدن هورمون‌های خوشبختی می‌شود

نتیجه این تحقیق بین‌المللی همچنین حکایت از آن دارد که جهش روی کروموزوم شماره ۱۱ به احتمال زیاد، موجب سیگاری شدن فرد می‌شود. کروموزوم شماره ۹ نیز حاوی ژنی است که اگر یک فرم مشخص از آن در ریخته ژنتیکی فرد موجود باشد ترک سیگار را برای سیگاری‌ها راحت‌تر‌می‌کند. اما برای این سوال که "به چه دلیل برخی از ژن‌های تغییر یافته، بر تمایل به سیگار کشیدن تأثیر می‌گذارند؟" پاسخی قطعی وجود ندارد.

به عنوان مثال در ساختار یکی از این ژن‌های تغییر یافته محلی برای تولید آنزیم‌هایی وجود دارد که در تجزیه نیکوتین نقش دارند. نیکوتین در مغز موجب تحریک و باز شدن گیرنده‌هایی می‌شود که به گیرنده نیکوتین معروف‌اند. این گیرنده‌ها نیکوتین را می‌گیرند و به جای آن "هورمون‌های خوشبختی" مانند دوپامین و سروتونین آزاد می‌کنند.

نتیجه همه این یافته‌ها را دانشمندان اینگونه جمع‌بندی می‌کنند: سیگار کشیدن اعتیادآور و مضر است. برای برخی اعتیادآورتر و مضرتر. پژوهشگرانی که در این تحقیق شرکت کردند می‌گویند که یافته‌های آنها این امکان را فراهم می‌کند که روش‌های ترک سیگار موثری به افرادی معرفی شود که بیشتر در خطرند و ترک سیگار برایشان سخت‌تر است.