نشست کشورهای عرب منطقه درباره خطر نیروگاه بوشهر

مقامات مسئول در امور اضطراری شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، روز یکشنبه (۱۴ آوریل / ۲۵ فروردین) در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، با هم به بحث و گفتگو می‌نشینند. موضوع بحث نشست آنان زلزله استان بوشهر و خطری است که از سوی نیروگاه اتمی بوشهر می‌تواند متوجه محیط زیست کشورهای منطقه باشد.

روز سه شنبه هفته گذشته (۲۰ فروردین / ۹ آوریل) زلزله‌ای به قدرت ۶.۱ ریشتر شهرستان دشتی واقع در استان بوشهر را لرزاند. این زلزله که در نزدیکی نیروگاه اتمی بوشهر به وقوع پیوست موجب کشته شدن ۳۷ نفر و زخمی شدن حدود ۹۷۰ نفر و نیز ویرانی خانه‌های بسیار شد. اما به گفته مقامات جمهوری اسلامی ایران و نیز شرکت روسی سازنده نیروگاه بوشهر، "زلزله بر نیروگاه بوشهر تاثیری نداشته است".

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، فریدون عباسی، نیز گفت که نیروگاه بوشهر طوری ساخته شده که در مقابل زمین‌لرزه‌هایی شدیدتر از این هم مقاوم باشد. به گزارش خبرگزاری رویترز، تا کنون خبری در مورد اینکه مواد رادیواکتیو بر اثر زلزله بوشهر از نیروگاه این شهر نشت کرده باشد منتشر نشده است.

با این همه به گزارش رویترز، اینکه نیروگاه بوشهر در منطقه‌زلزله‌خیز جنوب ایران واقع شده، مایه نگرانی رو به رشد همسایگان ایران است. این کشورها احتمال می‌دهند که در صورت نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه اتمی بوشهر محیط زیست آنان نیز آلوده شود.

عبداللطیف الزیانی، دبیرکل شورای همکاری‌خلیج فارس (GCC)، گفت که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باید طرحی مشترک داشته باشند تا به اتفاق هم با مشکل نشت و آلودگی احتمالی مواجه شوند.

زیانی در آستانه آغاز نشست این شورا در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، گفت: «زمین لرزه‌ای که در بوشهر اتفاق افتاد باعث افزایش نگرانی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و جامعه بین‌الملل در مورد آسیب احتمالی به راکتور هسته‌ای بوشهر شد و اینکه ممکن است این آسیب موجب نشت مواد رادیواکتیو بشود.»

زیانی افزود: «کشورهای عضو شورای همکاری‌خلیج فارس پیش از این نسبت به خطر رآکتور اتمی بوشهر و نشت احتمالی مواد رادیواکتیو و تاثیرات مضر آن بر محیط زیست منطقه هشدار داده‌اند.»

امتناع ایران از امضاء پیمان ایمنی هسته‌ای

به گفته عبداللطیف زیانی، شش کشور عربی منطقه خلیج فارس نیز پیش از این از دولت جمهوری اسلامی خواسته‌اند تضمین کند که در تاسیسات اتمی بوشهر موازین بین‌المللی ایمنی رعایت شده است؛ این کشورها همچنین از جمهوری اسلامی خواسته‌اند که به "پیمان ایمنی هسته‌ای" بپیوندد.

این پیمان در سال ۱۹۹۶، ده سال پس از "فاجعه اتمی چرنوبیل" شکل گرفت. در سال ۱۹۸۶ رآکتور اتمی چرنوبیل در جمهوری اوکراین منفجر شد. بر اثر این انفجار و مواد رادیواکتیو نشت یافته از نیروگاه محیط وسیعی از زندگی مردم آن منطقه آلوده شد و حدود ۱۶۰ هزار اوکرایینی بیخانمان شدند. هنوز تاثیرات درازمدت فاجعه چرنوبیل بر محیط زیست و سلامتی انسانها روشن نیست.

هدف پیمان ایمنی هسته‌ای تقویت تدابیر ایمنی هسته‌ای است. تا کنون ۷۲ کشور آن را امضا کرده‌اند. ایران تنها کشوری است که دارای برنامه و نیروگاه اتمی است اما هنوز پیمان ایمنی هسته‌ای را امضا نکرده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد نیز از ایران خواسته است به عنوان کشوری زلزله‌خیز و در آستانه راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر به پیمان ایمنی هسته‌ای بپیوندد. این پیمان بخصوص پس از فاجعه هسته‌ای نیروگاه فوکوشیما در ژاپن در مرکز توجه کشورهای هسته‌ای قرار گرفته است.

کشورهای غربی به خاطر برنامه اتمی ایران تحریم‌هایی را علیه این کشور مقرر کرده‌اند و احتمال می‌دهند که برنامه اتمی ایران دربرگیرنده طرح ساخت تسلیحات اتمی باشد. اما ایران همواره تاکید کرده است که برنامه اتمی‌اش در خدمت اهداف غیرنظامی است.

بیشتر نیروگاههای اتمی طوری طراحی شده‌اند که بتوانند در برابر زلزله مقاومت کنند و در صورت حرکت شدید زمین بدون خطر خاموش شوند.

ایران تا کنون از چند زلزله دشوار آسیب دیده است، از جمله زلزله‌ای به قدرت ۶.۶ ریشتر در سال ۲۰۰۳ در شهر بم رخ داد که موجب کشته شدن بیش از ۲۵ هزار نفر شد.

برخی رسانه‌های ایران از نشست کشورهای عربی در مورد نیروگاه بوشهر و خطر زلزله انتقاد کرده‌اند. از جمله سایت خبری "تابناک" نیروگاه بوشهر را "بهانه جدید چند کشور عربی" برای "تشدید اقدامات و فضاسازی علیه برنامه هسته‌ای ایران" دانست. این سایت می‌نویسد، در حالیکه بیشتر کشورهای دنیا در حال ابراز همدردی با قربانیان زلزله بوشهر هستند، "همسایگان جنوبی ایران در شورای همکاری خلیج فارس موضوع نیروگاه بوشهر را دستاویز جدیدی برای فضاسازی ضدایرانی خود قرار داده‌اند".

کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج عبارتند از امارات متحد عربی، بحرین، عربستان سعودی، عمان، قطر و کویت.