مکانیسم حل اختلاف؛ تمایل اروپا به حفظ برجام و واکنش ایران

در حالی که مسئولان و مقامات اتحادیه اروپا تصریح می‌کنند هدف از فعال کردن مکانیزم حل اختلاف در برجام، تشویق ایران به تعهدات برجام و کاهش تنش‌هاست، ایران کشورهای اروپایی را به دریافت پاسخ "جدی و قاطع" تهدید کرد.

همزمان با انتشار بیانیه مشترک سه کشور اروپایی و اعلام فعال کردن مکانیزم حل اختلاف در برجام، وزارت خارجه ایران واکنش نشان داد. مقامات و مسئولان اتحادیه اروپا و کشورهای آلمان، بریتانیا همزمان تلاش کردند ایران را بر باقی ماندن در توافق برجام تشویق کنند. آنها بر دست یافتن به راه‌حل‌های دیپلماتیک در چارچوب توافق اتمی ‌با ایران تاکید می‌کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

آلمان، بریتانیا و فرانسه در نشست امروز ۲۴ دی ماه (۱۴ ژانویه)، با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی‌ ایران به شکل مکرر، تعهدات خود را در قالب برجام نقض کرده است، مکانیزم ماشه را فعال کردند که به معنای رجوع پرونده اتمی ‌ایران به کمیسیون مشترک برای طرح نگرانی‌ها از "عدم پایبندی ایران" به تعهداتش در برجام است.

مقامات اتحادیه اروپا در همین حال ابراز امیدواری کردند که ایران راه‌حل دیپلماتیک را در پیش بگیرد.

تمایل اتحادیه اروپا به "نجات" برجام

خبرگزاری فرانسه، اظهارنظر جوزف بروئل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را منتشر کرد که "نجات" توافق هسته‌ای با ایران را با توجه به شدت گرفتن بحران‌ها در خاورمیانه، "مهم‌تر از همیشه" دانسته و خواستار پایبندی ایران به این توافق شده است.

از سوی دیگر ‌هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان امروز در توییتی از ایران خواست تا به شکل سازنده در روند مذاکراتی که اینک آغاز شده شرکت کند.

وزیر خارجه آلمان هدف از فعال کردن مکانیزم حل اختلاف در برجام را رسیدن به راه‌حلی دیپلماتیک در چارچوب توافق اتمی‌ با ایران خواند.

محدود کردن "جاه‌طلبی‌های هسته‌ای" ایران

دومینیک راب، وزیر امور خارجه بریتانیا از تمایل این کشور برای همکاری با ایالات متحده آمریکا و شرکای اروپایی خبر داد تا بتوانند با یک ابتکار گسترده‌تر، نه فقط "جاه‌طلبی‌های هسته ای ایران" بلکه "اقدامات بی‌ثبات‌کننده" این کشور در منطقه را حل‌و‌فصل کنند و به آن بپردازند.

به گزارش رویترز، وزیر خارجه بریتانیا گفت: «ما از همین لحظه معتقدیم كه برنامه جامع اقدام مشترک، بهترین معامله موجود برای محدود کردن جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران است و می‌خواهیم که ایران به تعهدات کامل خود بازگردد.»

او همچنین فعال کردن ساز‌وکار حل اختلاف در برجام را اقدامی ‌برای "تشویق" ایران به بازگشت به تعهداتش خواند.

پاسخ ایران "جدی و قاطع" خواهد بود

سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به فعال شدن مکانیزم حل اختلاف در برجام توسط آلمان، بریتانیا و فرانسه، این فرایند را "انفعالی و از موضع ضعف" خواند و گفت، ایران به آن پاسخی "جدی و قاطع" می‌دهد.

به گزارش فارس، عباس موسوی گفت، مکانیزم ماشه "نه به لحاظ فرآیندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی" نیست و ایران از یک سال و اندی پیش با ارسال نامه‌های رسمی‌ از سوی وزیر خارجه خود به هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام آن را آغاز کرده است.

 نماینده روسیه: وضعیت نباید پیچیده‌تر شود

نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی گفت: روسیه امیدوار است که فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف در برجام وضعیت را بیش از این پیچیده‌ نکند.

میخائیل اولیانوف در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: سه کشور اروپایی عضو برجام تصمیم گرفتند که مکانیسم حل اختلاف را بر اساس بند ۳۶ برجام فعال کند. سه کشور ا روپایی به نوشته اولیانوف این اقدام خود را بی‌ارتباط با سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران ذکر کرده‌اند، "بیائید امیدوار باشیم که این اقدام وضعیت (پیرامون برجام) را پیچیده‌تر نکند."

اجرای همزمان اینستکس و "فشار بر ایران"

سخنگوی سیاست خارجی سبزهای آلمان در مجلس این کشور در مورد فعال شدن مکانیزم حل اختلاف در برجام توسط اروپایی‌ها واکنشی خویشتن‌دارانه نشان داد و خواستار فعال شدن کانال مالی تجارت اروپا و ایران (اینستکس) در کنار فشار بر ایران شد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

امید نوری‌پور در مصاحبه با دویچه وله گفت: «تنها در این صورت است که اقدام‌های شدیدتر علیه ایران معتبر خواهد بود. در غیر این صورت اروپایی‌های تنها اعمال فشار کرده‌اند بدون آن که به وظایف خود پایبند بمانند.»

امید نوری‌پور با اشاره به این تحولات به دویچه وله گفت: «اروپایی‌ها اکنون فشار بر ایران را افزایش می‌دهند، اما آن‌ها درعین حال باید توضیح دهند، چگونه می‌خواهند توافق اتمی‌ را نجات دهند.»

بر اساس مکانیزم حل اختلاف، اختلاف حل نشده در کمیسیون مشترک برجام (توافق اتمی‌با ایران) که شامل کشور‌های امضاکننده این توافق است ابتدا به شورای حل اختلاف پیش‌بینی‌شده در توافق اتمی ارجاع می‌شود و در صورت پیدا نشدن راهی برای حل این اختلاف، نهایتا پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد. در این  صورت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال می‌شود.

این روند می‌تواند ماه‌ها طول بکشد و به بازگرداندن همه تحریم‌های سازمان ملل بیانجامد که پیش از توافق علیه ایران برقرار بود. طرف‌های اروپایی ایران را به دلیل کاهش گام‌ به ‌گام تعهدات برجامی‌ به "نقض برجام" متهم کرده‌اند.