"مهار" آتش در اوین و ادامه بی‌خبری از زندانیان
۱۴۰۱ مهر ۲۴, یکشنبه
رسانه‌های دولتی در ایران بامداد روز یکشنبه ۲۴ مهر (۱۶ اکتبر) در گزارش‌هایی از ''مهار'' آتش‌سوزی مهیب دیشب در زندان اوین خبر دادند.
از جمله آنها خبرگزاری ایرنا، با انتشار ویدئویی ادعا کرد که آتش‌سوزی از ''مجتع تولیدی زندانیان'' آغاز شده و افزود که ''حریق کاملا مهار شده است و زندانیان هم تخلیه شده‌اند.''
به گفته گزارشگری که در این ویدئو سخن می‌گوید، ''در این حادثه چند نفر مصدوم شدند که تحت مداوا قرار گرفته‌اند.''
در این ویدئو ادعا می‌شود که آتش‌نشانان در ساعت ۲و ۳۰ دقیقه بامداد، پس از مهار کامل آتش، مشغول ''ایمن‌سازی'' زندان اوین هستند.
شماری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی با اشاره به دیوار‌های سفید ساختمان ''مجتمع تولیدی'' در این ویدئو که هیچ نشانی از آتش‌سوزی ندارد، نسبت به صحت ادعاهای مطرح‌شده در گزارش ایرنا به شدت ابراز تردید می‌کنند.
در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی نیز گزارشی منتشر شد که در آن، یک مقام مسئول در زندان اوین می‌گوید که زندانیان می‌توانند از طریق تماس تلفنی، سلامتی خود را به خانواده‌هایشان اطلاع دهند.
گزارشگر در این ویدئو تاکید می‌کند که ''زندانیان به خواب رفته‌اند؛ همه‌چیز آرام است و هیچ مشکلی هم وجود ندارد.''
در این ویدئو نیز ادعا می‌شود که آتش‌سوزی از ''کارگاه خیاطی'' زندان اوین شروع شده و بر اثر شدت آتش، سقف این کارگاه آسیب دیده است.
روایت‌های دولتی از علت آتش‌سوزی
در واپسین ساعات دیشب، شنبه، ۲۳ مهرماه، خبرگزاری قوه قضاییه "میزان" مدعی کنترل حریق شد و آتش‌سوزی را ناشی از "درگیری میان تعدادی از زندانیان محکومیت مالی و سرقت" یک کارگاه کارآفرینی معرفی کرد.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران نیز در گزارشی به نقل از یک منبع آگاه در زندان اوین نوشت: «زندانیان بند ۶ و بند ۷ که بند مخصوص سارقان و بند محکومان مالی است با یکدیگر درگیر می‌شوند اما به‌دلیل درگیر شدن تعداد قابل‌توجهی از این زندانیان با یکدیگر، وکیل بندها با کمک نیروهای حراست سعی در متفرق کردن زندانیان می‌کنند.»
بر اساس این گزارش، برخی زندانیان ''با سوءاستفاده از فضای پیش‌آمده، انبار لباس را آتش می‌زنند'' و مدیریت زندان از آتش‌نشانی برای اطفای حریق کمک می‌گیرد.
دادستان تهران نیز گفته که آتش‌سوزی در اوین ''ربطی به اغتشاشات اخیر ندارد.''
مقام‌های جمهوری اسلامی همواره اعتراض‌های گسترده در ایران را ''اغتشاشات'' می‌نامند.
علی صالحی همچنین افزود بند مرتبط با زندانیان امنیتی از بندهای سارقان و محکومان مالی، که آتش و درگیری آنجا رخ داده، جداست و با آن فاصله دارد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
افزایش نگرانی‌ها از سلامت زندانیان
با وجود گزارش‌ها درباره مهار آتش در زندان اوین اما نگرانی درباره سلامت زندانیان افزایش یافته است.
برخی از فعالان مدنی، سیاسی و حقوق بشری بویژه شماری از آنها که خود تجربه حبس در اوین را داشته‌اند، به شدت نسبت به وضعیت زندانیان بویژه محبوس در بندهای امنیتی ۷، ۸ و ۲۴۰ ابراز نگرانی می‌کنند.
تا لحظه تنظیم این گزارش و آنگونه که کاربران در شبکه‌های اجتماعی خبر می‌دهند، جز شمار معدودی از زندانیان محبوس در بند ۲۰۹، سایر زندانیان سیاسی تماسی با خانواده خود نداشتند و بی‌خبری از آنها همچنان ادامه دارد.
همچنین، علیرغم تاکید رسانه‌های دولتی مبنی بر برقراری کامل آرامش در زندان اوین اما بسیاری از کاربران ویدئوهایی از اطراف زندان اوین منتشر کرده‌اند که در آنها ''صدای تیراندازی'' احتمالا از داخل این زندان به گوش می‌رسد.
برخی از کاربران نیز به نقل از شاهدان عینی اطراف زندان اوین، از شنیدن صداهایی شبیه به ''انفجار'' از داخل زندان اوین خبر داده‌اند و شماری دیگر نیز می‌گویند که ماموران زندان برای آرام کردن شرایط در زندان، گاز اشک‌آور شلیک کرده‌اند.
برخی از گزارش‌ها همچنین از ادامه جو ملتهب و امنیتی دست‌کم تا حوالی ساعت ۴ صبح در خیابان‌های اطراف زندان اوین خبر می‌دهند.
ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی حاکی از آن است که دست‌کم تا حدود ساعت ۳و ۳۰ دقیقه بامداد، ترافیک سنگینی در خیابان‌های اطراف و یا منتهی به این زندان برقرار بود.
همچنین، آنگونه که برخی از فعالان مدنی و سیاسی به نقل از شاهدان عینی خبر داده‌اند، در حدود ساعت ۴ بامداد روز یکشنبه چند آمبولانس با تدابیر امنیتی از زندان اوین خارج شده است.
شماری از کاربران با اشاره به سوابق و تلاش‌های پیشین جمهوری اسلامی برای قتل روشنفکران، نویسندگان و فعالان سیاسی و مدنی احتمال می‌دهند که این آتش‌سوزی نیز اقدامی هدفمند برای حذف شماری از زندانیان محبوس در اوین بوده است.
خانواده بسیاری از زندانیان سیاسی، روزنامه نگاران و فعالان مدنی نیز به شدت نسبت به سلامت افراد زندانی خانواده‌شان ابراز نگرانی می‌کنند.
نگرانی‌های آمریکا از آتش‌سوزی در اوین
در یکی از نخستین واکنش‌های جهانی به حوادث دیشب در اوین، رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به سوالی درباره آتش‌سوزی در زندان اوین گفت: «حکومت ایران آنقدر ظالم است که انسان برای کسانی که در خیابان‌ها تظاهرات می‌کنند، احترام بسیاری قائل می‌شود.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
جو بایدن ادامه داد: «باید بپذیرم که غافلگیر شده‌ام؛ نه از واکنش حکومت، که از شجاعت مردم و زنانی که به خیابان آمدند و روسری‌ها را برداشته‌اند شگفت‌زده‌ام.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در توییتی نوشت: «گزارش‌ها از زندان اوین را به صورت اضطراری پیگیری می‌کنیم و با سوئیس به عنوان حافظ منافع خود در تماسیم.»
ند پرایس تاکید کرد: «ایران به طور کامل مسئول ایمنی شهروندان ما است که به غلط بازداشت شده‌اند و آنها باید فورا آزاد شوند.»