مرگ رئيس جمهور تركمنستان در آئينه مطبوعات
۱۳۸۵ دی ۱, جمعه
مشكل قديمى كشورهاى ديكتاتورى
روزنامه آلمانى «فايننشال تايمز» در رابطه با مرگ وى چنين می‌نويسد:« اين مشكل قديمى همه كشورهاى ديكتاتورى است كه وقتى هنگام تحويل قدرت فرا می‌رسد، بحران زده می‌شوند. در مورد تركمنستان كه صفر مراد نيازاف بيرحمانه بر آن حكومت ميراند و اكنون بر اثر ايست قلبى درگذشت، نا روشن بودن اوضاع حاكم بر اين كشور ميتواند به يك سرى از كشورهاى آسياى مركزى نيز سرايت كند. تركمنستان ششمين توليد كننده گاز در جهان و داراى ذخائر بزرگى است. انتظار نمى‌رود كشورى كه با مشت آهنين حكومت می‌شد، اكنون به يك دمكراسى تبديل شود. اما اتحاديه اروپا با فردى كه بتوان بر روى وى حساب كرد و بتوان با وى معقولانه سخن گفت نيز رضايت دارد. روى كار آمدن چنين فردى هنوز در هاله‌اى از ابهام قرار دارد، امرى كه به ناآرامى تحليگران انجاميده است. اين ناآرامى آنجا ابعادش گسترش مى‌يابد كه در روسيه نيز در سال ۲۰۰۸ ميلادى جابجائى قدرت صورت خواهد گرفت. كشورى كه بزرگترين صادر كننده گاز جهان است».
شكاف خطرناك در آسياى مركزى
روزنامه سوئيسى «تاگس انسايگر» در مقاله اى تحت عنوان «شكاف خطرناك» در رابطه با درگذشت نيازاف چنين مينويسد:« ديكتاتور با درآمد ناشى از فروش گاز به اروپا موفق شد سالها قدرت خود را تثبت كند. در سيستم مستبدانه وى زمانى رسيد كه ديگر رقيبى براى او وجود نداشت و نگاه تمام دستگاه دولتى به دهان او دوخته شده بود. حال كه «رهبر همه تركمن‌ها» مرده است، در آسياى مركزى شكاف خطرناكى بوجود آمده. جنگ قدرت در ميان رهبران سياسى در جمهورى تركمنستان اوج خواهد گرفت و جامعه منزوى اين كشور بى‌دفاع است. حتى اين احتمال وجود دارد كه اين كشور به يك جنگ داخلى كشيده شود و در بدترين حالت شعله‌هاى آن تمامى منطقه را فرا گيرد».
شانسى براى تغيير
روزنامه بريتانيائى «تايمز» چاپ لندن در مقاله‌اى درگذشت نيازاف را بعنوان شانسى براى تغيير ارزيابى می‌كند و در اين زمينه چنين می‌نويسد:« اين مرگ براى كشورى در آسياى ميانه كه داراى ثروتهاى طبيعى است وضعيتى را بوجود آورده كه هم حاوى يك شانس است و هم حاوى يك ناروشنى اوضاع. بقيه جمهورى هاى سابق اتحاد شوروى چنين وضعيتى را ۱۵ سال پيش، پشت سر گذاردند. بيش از هر كس ديگر، نيازاف كه خود را «تركمنباشى» مى‌ناميد با هر تغييرى مخالفت می‌كرد، بجر تغييراتى كه بر قدرت و ثروتش مى‌افزودند. مرگ تركمنباشى به اين اميد دامن ميزند تا قدم به قدم اين كشور تغيير يابد و دامنه اين تغييرات به منطقه نيز كشيده شود. هيچ كس نبايد از مرگ نيازاف بيش از حد متاثر باشد، اما ما نبايد انتظار معجزه هم داشته باشيم».
توپ بازى ژئوپلتيك
روزنامه روسى «ايزوستيا» چاپ مسكو نيز در مقاله‌اى تحت عنوان «تركمنستان به توپ بازى ژئوپلتيك تبديل خواهد شد» در رابطه با مرگ رئيس جمهور اين كشور چنين می‌نويسد:«بعد از مرگ نيازاف، تركمنستان به توپ بازى در درگيرى هاى ژئوپلتيك تبديل می‌شود. هرچقدر هم كه سياست تركمنباشى غريب بوده باشد، اما او مانع از دخالت بيگانگان در امور كشورش شده بود. دولت واشنگتن هرچند كه در افكار عمومى از نيازف به تندى انتقاد ميكرد، اما مخفيانه بدنبال تماس با او بود. علائق اتحاديه اروپا هم به آسياى مركزى روشن است. اروپائيان ميخواهند كه صادر كننده انرژى در اطراف روسيه داشته باشند. بنا بر اين علائق كافى وجود دارد تا در انتخاب رئيس جمهور جديد براى تركمنستان دخالت داشت باشند. روسيه هم در اين جهت اقدام خواهد كرد».