مروری بر حضور داوران ایرانی در جام جهانی؛ "هت‌تریک فغانی"
۱۴۰۱ آبان ۱۶, دوشنبه
حضور داوران ایرانی در جام جهانی، سابقه‌ای طولانی حتی بیشتر از اولین حضور تیم ملی ایران در این مسابقات دارد. ایران برای نخستین بار مجوز حضور در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین را به دست آورد و این در حالی است که نخستین داور ایرانی در دوره قبلی این مسابقات حاضر بود.
جعفر نامدار، نخستین داور ایرانی حاضر در جام جهانی
دهمین دوره مسابقات جام جهانی به میزبانی آلمان غربی در سال ۱۹۷۴ برگزار شد. جعفر نامدار نخستین نماینده جامعه داوران ایران در این مسابقات بود. او با عملکردی موفق، نظر کمیته داوران فیفا را برای حضور در این مسابقات جلب کرد تا به عنوان نماینده ایران و آسیا در این دوره حاضر باشد.
نامدار در این دوره دیدار تیم‌های استرالیا- شیلی را سوت زد که این بازی به تساوی بدون گل انجامید.
او البته در این بازی اشتباه عجیبی انجام داد و به ریچارد بازیکن استرالیا، سه مرتبه کارت زرد نشان داد و پس از آن که داور چهارم این اشتباه را به او متذکر شد، نامدار بازیکن خاطی را با تاخیر از زمین اخراج کرد. او در این مسابقات فرصت حضور در بازی رده‌بندی به عنوان کمک داور را نیز پیدا کرد.
البته این تنها حضور نامدار در این مسابقات نیست و او چهار سال بعد در جام جهانی ۱۹۷۸ که تیم ملی ایران نیز برای نخستین بار در آن حاضر بود، فرصت قضاوت پیدا کرد.
او در این دوره قضاوت دیدار لهستان- مکزیک را به عنوان داور وسط، و همچنین دو دیدار برزیل- سوئد و آرژانتین- لهستان را به عنوان کمک داور بر عهده داشت.
فنایی، تنها داور ایرانی حاضر در فینال جام جهانی
محمد فنایی تنها داور ایرانی است که تاکنون موفق به حضور در فینال مسابقات جام جهانی شده است. او در جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا به عنوان کمک داور دوم، ساندرو پل داور مجارستانی را در قضاوت دیدار تیم‌های برزیل و ایتالیا همراهی کرد.
فنایی در این دوره، در دیدار تیم‌های رومانی- سوئیس، سوئد- روسیه، مکزیک-بلغارستان و همچنین هلند- برزیل به عنوان کمک داور حاضر بود.
پنالتی معروف بهارمست در جام جهانی ۱۹۹۸
در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، علاوه بر تیم ملی ایران، اسفندیار بهارمست داور ایرانی ساکن آمریکا، نیز در این مسابقات حاضر بود. بهارمست در این مسابقات در دو بازی به عنوان داور وسط و در دو بازی دیگر به عنوان کمک داور حضور داشت.
عملکرد او در این مسابقات اما با گرفتن پنالتی برای نروژ در دیدار این تیم مقابل برزیل در مرحله یک هشتم نهایی به یاد ماندنی شد. اگرچه برزیل صعودش به مرحله بعدی مسابقات را قطعی کرده بود اما نروژ برای این مهم و با توجه به تساوی قبلی‌اش مقابل مراکش و اسکاتلند نیاز به برد داشت.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بهارمست در دقایق پایانی این مسابقه در شرایطی به نفع نروژ اعلام پنالتی کرد که در هیچ یک از تصاویر تلویزیونی فرانسه، خطایی مشاهده نمی‌شد و همین تصمیم او، فشار بسیاری را متوجه تصمیم جنجالی بهارمست کرد. اما فیلم آماتور گرفته شده توسط یک فیلمبردار سوئدی از پشت دروازه برزیل، ضمن تایید خطای بازیکن برزیل مهر تاییدی بود بر تصمیم بهارمست در این مسابقه. این اعلام پنالتی، بعدها توسط مجله داوری به عنوان یکی از ۱۸ تصمیم داوری برتر فوتبال انتخاب شد.
کامرانی‌فر، تنها نماینده ایران در جام جهانی ۲۰۱۰
در شرایطی که تیم ملی ایران از صعود به مسابقات جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی بازماند، اما حسن کامرانی‌فر کمک داور مطرح ایرانی موفق شد به عنوان تنها نماینده ایران در این مسابقات حاضر باشد. او که به عنوان کمک خلیل الغامدی داور عربستانی در این مسابقات حاضر بود در مصاف تیم‌های مکزیک و فرانسه، در صحنه‌ای مشکوک به آفساید دستور به ادامه بازی داد که این مهم به باز شدن دروازه فرانسه منجر شد.
در شرایطی که در تصاویر اولیه به نظر می‌رسد او اشتباه بزرگی را مرتکب شده اما تصاویر آهسته تاییدی بود بر تصمیم سریع و درست کامرانی‌فر که در آن موقعیت گرفته شده بود. کامرانی‌فر علاوه بر این مسابقه، در دیدار تیم‌های شیلی و سوئیس نیز به عنوان کمک داور حاضر بود.
او برای مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ نیز در لیست داوران فیفا قرار گرفت و این بار به عنوان داور پنجم در مسابقات حاضر بود. کامرانی‌فر در هفت بازی به عنوان داور پنجم و در بازی دیدار مرحله یک چهارم نهایی بین تیم‌های هلند و برزیل به عنوان داور ذخیره انتخاب شد.
هت‌تریک علیرضا فغانی
علیرضا فغانی داور نامدار ایرانی، که بر اساس اعلام فیفا، در لیست داوران جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نیز قرار گرفته است در سال ۲۰۱۴ نخستین حضورش در این مسابقات را تجربه کرد.
فغانی در آن سال به عنوان داور چهارم در هفت مسابقه حضور داشت که مهمترین آنها، دیدار افتتاحیه جام بین تیم‌های برزیل و کرواسی بود و نیشی مورای ژاپنی قضاوت این مسابقه را برعهده داشت.
در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه اما تیم داوری ایرانی نخستین بار با حضور علیرضا فغانی، رضا سخندان و محمدرضا منصوری در مسابقات حضور داشتند و عملکرد موفق‌شان باعث شد تا در روزهای پایانی هم در مسابقات حاضر باشند.
فغانی به همراه کمک‌هایش دیدار تیم‌های آلمان- مکزیک، برزیل- صربستان و فرانسه- آرژانتین را قضاوت کردند و بعد از عملکرد خوبی که در این مسابقات داشتند به عنوان یکی از شانس‌های قضاوت دیدار فینال مطرح شدند اما در نهایت کمیته داوران فدراسیون جهانی فوتبال، از این تیم داوری برای دیدار رده‌بندی بین تیم‌های انگلیس- بلژیک استفاده کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
فغانی اما به همراه منصوری، (کمک دوم خود در مسابقات جام جهانی روسیه)، در حالی بار دیگر برای قضاوت در دیدارهای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر انتخاب شده‌اند که با خداحافظی رضا سخندان از دنیای قضاوت، این بار محمدرضا ابوالفضلی به عنوان داور سوم این تیم را همراهی خواهد کرد.
بدین‌ترتیب داور سرشناس ایرانی که ساکن استرالیا است، با حضور در جام جهانی ۲۰۲۲ هت‌تریک خواهد کرد. فغانی از سال ۲۰۰۸ وارد فهرست داوران بین‌المللی شد. او علاوه بر حضور در دو جام جهانی، فینال المپیک ۲۰۱۶ ریو را سوت زده و دو بار هم در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ به عنوان بهترین داور آسیا برگزیده شده است. فغانی بعد از تایید حضورش در لیست داوران جام جهانی، ابراز امیدواری کرد این بار با موفقیت داوران ایرانی، این تیم بتواند فینال مسابقات را قضاوت کند.
برای قضاوت در جام جهانی قطر، در مجموع ۳۶ داور، ۶۹ کمک داور و ۲۴ کمک داور ویدئویی بر اساس کیفیت و عملکردشان در مسابقات فیفا و همچنین سایر مسابقات بین‌المللی و داخلی در سال‌های اخیر انتخاب شده‌اند.