مراسم گرامیداشت یاد قربانیان هولوکاست در پارلمان آلمان
۱۳۹۹ بهمن ۸, چهارشنبه۲۷ ژانویه روز نجات ساکنان نیمه جان قتلگاه آوشویتس به دست "ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی" است. ۲۵ سال پیش با کوشش رئیس جمهوری وقت آلمان، رومن هرتسوگ، این روز به عنوان روز یادبود قربانیان رژیم ناسیونال سوسیالیسم آلمان در تقویم این کشور ثبت شد.
امسال هم با وجود محدودیتهای کرونایی، در این روز مراسم گوناگونی، از جمله در پارلمان آلمان (بوندستاگ) برگزار شد. در این مراسم آنگلا مرکل، صدراعظم و فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس جمهوری آلمان حضور داشتند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سنت بوندستاگ این است که هر سال در این روز به مدت یک ساعت، علاوه بر مسئولان حکومتی، دستکم یکی از شاهدان جنایت هم که شمار اندکی از آنها باقی مانده با روایتهای دلخراش یاد قربانیان را گرامی میدارند و نسبت به رشد نژادپرستی و یهودستیزی هشدار میهند.
دو زن از دو نسل متقاوت
امسال برای نخستین بار دو زن برای سخنرانی دعوت شده بودند: شارلوته کنوبلوخ ۸۸ ساله و مارینا وایسبند ۳۳ ساله.
دو زن که نه تنها از نسلهای گوناگون هستند، بلکه تجربیات متفاوتی در رابطه با یهودیستیزی و نژادپرستی هم دارند. کنوبلوخ از فشارهایی که در دهه ۱۹۳۰ بر یهودیان وارد آمد و جنایاتی که تا سال ۱۹۴۵ ادامه داشت، می گوید، از این که تنها به این دلیل از ماشین آدمکشی هیتلر و حامیانش نجات یافته که یک خانواده دهقان غیریهودی او را تحت نام جعلی لوته هومل مخفی کرده بودند.
هنوز هم، هنگامی که شارلوته کنوبلوخ از لحظه خداحافظی با مادربزرگش صحبت میکند، بهزحمت میتواند جلوی اشکش را بگیرد. مادربزرگ در یکی از قتلگاههای نازیها، معروف به اردوگاه کار اجباری ترزین اشتات، جان سالم بهدر نمیبرد.
نمایندگان مجلس، حتی اعضای حزب راستگرای پوپولیستی "آلترناتیو برای آلمان"، به احترام او برمیخیزند و برایش کف میزنند.
او از رشد نژادپرستی و راستگرایان افراطی سخن میگوید و نمایندگان حزب "آلترناتیو برای آلمان" را با این جمله مخاطب قرار میدهد: «شما برای آلمان مدنظر خودتان میجنگید و ما برای آلمان مدنظر خودمان، شما مبارزهتان را ۷۶ سال پیش باختید.»
در این لحظه دیگران کف میزنند، اما راستگرایان افراطی تنها به زن ۸۸ ساله خیره میشوند.
ترس از یک "کشور ناشناخته"
سخنران بعدی مارینا وایسبند است. روزنامه نگار ۳۳ ساله در سال ۱۹۹۴ با خانوادهاش از اوکراین به آلمان مهاجرت کرد. او که در یک خانواده یهودی زاده و تربیت شده میگوید، از آلمان، "از این کشور ناشناخته" میترسیده است و نمیخواسته در زمینه مقابله با یهودستیزی فعالیت کند.
اما به مرور تجربیات خوب و بد او را به جایی کشاندهاند که اکنون به عنوان یک کارشناس یهودستیزی سخنرانی میکند و وقتی که جایی حملهای تروریستی رخ میدهد، از او به عنوان مشاور دعوت میشود.
وایسبند از ترومایی (Trauma) میگوید «که توسط نسلها به ما منتقل شده است».
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دو ویژگی مراسم
مراسم یادبود قربانیان هولوکاست در بوندستاگ امسال از دو جهت ویژه بود: یکی این که تحت محدودیتهای کرونایی برگزار شد و مهمتر از آن، این که دو خاخام آلمان، الیاس درای ، شائول نکریش، کهنترین طومار تورات موجود در این کشور را به بوندستاگ هدیه کردند.
این طومار تورات در سال ۱۷۹۲ در شهر کوچک زولتسباخ در ایالت بایرن نگاشته شد، پس از ۳۰ سال از آتشسوزی در این شهر آسیب زیادی دید اما جان سالم بهدر برد، به همت افراد ناشناسی آتشسوزیهای نازیها را هم به سلامت پشت سر گذاشت و اکنون پس از ترمیم توسط کارشناسان و تکمیل خطوط آن، به مهد دموکراسی در آلمان راه یافته است.
یهودیت در آلمان در سال جاری میلادی ۱۷۰۰ ساله میشود. برای گرامیداشت این رویداد، مراسم گوناگونی در ماه فوریه برگزار میشود.
در سالهای اخیر با رشد راستگرایی افراطی و اسلامگرایی افراطی در آلمان، تحرکات یهودستیزی نیز افزایش یافته است. با وجود این خاخام درای به آینده صلحآمیز این کشور و نظام دموکراتیک آن امیدوار است.
او در گفتوگو با دویچه وله تاکید میکند که «اعتماد بسیار زیادی» به نمایندگان پارلمان آلمان دارد. به گفته او، آنها بارها نشان دادهاند که «زندگی و جان یهودیان برایشان مهم است».