مذاکرات تازه در بارهی پرونده هستهای ایران
۱۳۸۷ اردیبهشت ۹, دوشنبهروز دوشنبه، ۹ اردیبهشت ( ۲۸ آوریل)، در تهران دور جدیدی از مذاکرات نمایندگان آژانس بینالمللی انرژی اتمی با مقامات ایرانی انجام شد. ریاست هیئت آژانس را اولی هاینونن معاون مدیرکل آژانس در امور پادمانها به عهده داشت. هرمن ناکارت، رئیس بخش اجرایی پادمان آژانس و یک مسوول فنی دیگر نیز از دیگر اعضای هیئت بودند.سرپرستی هیئت ایرانی به عهدهی علی اصغر سلطانیه، نماینده این کشور در آژانس اتمی بود و محمد سعیدی معاون بینالملل سازمان انرژی اتمی نیز وی را همراهی میکرد.
هاینونن و هیئت همراه هفته پیش نیز مذاکرات دو روزه ای را با همین هیئت ایرانی انجام دادند. به گفتهی مقامات ایرانی، در آن دیدار قرار شد ایران به سوالات و ابهامات فنی و تخصصی آژانس "در چارچوب همكاریهای عادی پاسخ دهد.
اتهامات تازه علیه برنامه هستهای ایران
در آخرین گزارشی که در ماه فوریه گذشته محمد البرادعی به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کرد، گفته شده بود که ایران به مواردی از ابهامات در بارهی برنامهی هستهایاش پاسخ داده است، ولی کماکان همکاریهای مطلوب را با آژانس ندارد. همزمان آژانس با استناد به گزارشهای برخی از کشورهای غربی سؤالات و ابهامات جدیدی را در بارهی احتمال جهتگیری تسلیحاتی برنامه هستهای ایران مطرح نمود. تلاش برای دستیابی به تکنولوژی قراردادن کلاهک هسته ای بر روی موشک و انجام آزمایشهایی برای ساخت چاشنی و ساختار انفجاری لازم برای منفجر کردن یک بمب اتمی از جمله اتهامات تازه علیه ایران بودهاند. جمهوری اسلامی ابتدا اعلام کرد که در چارچوب توافق با آژانس به همهی سؤالهای مطروحه پاسخ داده است و به سؤال و اتهام دیگری در بارهی برنامه هستهایاش پاسخ نمیدهد. اما حضور هاینون در تهران و مذاکرات وی در بارهی سؤالها و اتهامات تازه آژانس، حاکی از عقبنشینی جمهوری اسلامی در این زمینه است.
نتایج مذاکرات هاینونن در تهران محور اصلی گزارش تازهی مدیرکل آژانس، محمد البرادعی ازآخرین وضعیت پرونده هستهای ایران را تشکیل میدهد. این گزارش تا اواسط ماه مه ارائه خواهد شد و روز دوم ژوئن شورای حکام آژانس آن را بررسی خواهد کرد.
پایان مهلت دو ماهه
در همین حال، اواخر ماه جاری میلادی جاری (آوریل)، مهلت دو ماههی شورای امنیت به ایران برای تعلیق غنیسازی اورانیوم به سر میرسد. عدم تعلیق غنیسازی تا کنون موجب صدور سه قطعنامه علیه ایران شده که آخرین آن به اوایل ماه مارس گذشته برمیگردد. قطعنامههای سهگانه شامل رشته تحریمها مالی و اقتصادی علیه برخی از بانکها، موسسسات و افراد ایرانی دستاندرکار در برنامه هستهای و موشکی این کشور هستند. در آخرین قطعنامه شورای امنیت، محمد البرادعی و خاویر سولانا، هماهنگکنندهی سیاست خارجی اتحادیه اروپا مأموریت یافتهاند در مذاکره با ایران، این کشور را به تعلیق غنیسازی اورانیوم متقاعد کنند. ایران تا کنون از مذاکره با سولانا و نمایندگان گروه ۵+۱ سرباز زده و بررسی پرونده هستهایاش را انحصاراَ در صلاحیت آژانس دانسته است. به این ترتیب به نظرمیرسد که تصمیمات بعدی شورای امنیت عمدتاَ بر اساس گزارش تازه البرادعی اتخاذ خواهند شد.
پیشنهادهای ایران به روسیه و گروه ۵+۱
همزمان با مذاکرات تازه آژانس و ایران، والنتین سوبولوف کفیل دبیر شورای امنیت روسیه نیز برای مذاکره پیرامون پرونده هستهای ایران، به تهران سفر کرده است. سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی ایران روز دوشنبه پس از دیدار با سوبولوف اعلام کرد که جمهوری اسلامی مجموعه پیشنهادهایی را با نماینده روسیه در میان گذاشته که به راههای تامین امنیت بینالمللی و ممانعت از گسترش سلاحهای هستهای مربوط میشوند. جلیلی در پاسخ خبرنگاری در بارهی ارتباط این پیشنهادها با پرونده هستهای ایران و مذاکرات ایران با گروه ۵+۱ گفت: «موضوع هستهیی به نظر ما می تواند یكی از موضوع های مهم مذاكره بین قدرت های موثر در جهان باشد و جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد و پیشنهادهای جدی دارد برای پرداختن به بحث موضوع هسته ای كه چه كار كنیم تهدیدهای ناشی از موضوع هسته ای به حداقل خود برسد و جهان به سمت خلع سلاح برود و از اشاعه (سلاحهای هستهای) جلوگیری شود؛ ضمن این كه همكاری های فنی برای انرژی صلحآمیز هستهیی تداوم داشته باشد.»