مذاکرات اتمی استانبول و پیشنهاد احتمالی ایران
۱۳۸۹ دی ۲۹, چهارشنبه
استانبول از آن‌جهت به عنوان محل بعدی مذاکرات اتمی میان گروه ۵+۱ و ایران انتخاب شده که ترکیه بطور سنتی مناسبات خوبی با ایران دارد. ولی برای این کشور در پشت میز مذاکرات آتی محلی درنظر گرفته نشده است.
از همین‌رو، ترکیه از هم اکنون در تلاش است نقش میانجیگرانه‌ی خود را در حاشیه‌ی این مذاکرات ایفا کند. بدین‌منظور دولت ترکیه از ماه مه پیشنهاد کرده که به عنوان ضامن، ۱۲۰۰ کیلو اورانیوم کم‌غلظت ۵ /۳ درصد غنی‌شده‌ی ایران را در کشور خود انبار کند و در مقابل از خارج ۱۲۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده برای مصارف رآکتورهای تحقیقی پزشکی به ایران فرستاده شود.
ولی کشورهای غربی که ایران را متهم می‌کنند تحت پوشش فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز در پی دستیابی به جنگ‌افزار اتمی است، این پیشنهاد ترکیه را با بدبینی می‌نگرند.
پیشنهاد تازه‌ی ایران؟
با این همه ایران تلاش می‌کند موضوع تبادل اورانیوم را برای این کشورها جذابتر کند. به گزارش فرستنده‌ی تلویزیونی العربیه، تهران برای ادامه‌ی گفت‌وگوها در روز جمعه، پیشنهادهای تازه‌ای آماده کرده که البته از سوی مقامات جمهوری اسلامی تایید نشده‌اند.
طبق این گزارش، از قرار معلوم پیشنهاد ایران این است که افزون بر هزار کیلو اورانیوم کم‌غلظت، ۴۰ کیلو اورانیوم غنی‌تر شده نیز مبادله شود. ولی در مقابل باید ضمانت‌هایی به ایران مبنی بر غنی‌سازی در خارج از کشور و دریافت میله‌های سوخت داده شود.
علی اصغر سلطانیه، نماینده‌ی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مبادله‌ی اورانیوم را فرصتی تاریخی و آخرین شانس برای ادامه‌ی گفت‌وگوها خوانده است. به گفته‌ی وی، اگر این شانس در استانبول از دست برود، ایران دیگر حاضر به ادامه‌ی مذاکرات نخواهد بود.
قدرت‌های بزرگ همچنان خواهان متوقف کردن برنامه‌ی غنی‌سازی اورانیوم ایران برپایه قطعنامه‌های سازمان ملل هستند. ولی ایران نه تنها این خواست را قاطعانه رد کرده، بلکه همزمان خواستار به رسمیت شناختن حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم شده است.
به گفته‌ی سعید جلیلی مذاکره‌کننده‌ی ارشد جمهوری اسلامی در مناقشه‌ی اتمی، تنها از این طریق می‌توان اساسی برای همکاری‌های آینده یافت و بر پایه‌ی منافع مشترک گفت‌وگو کرد. جلیلی معتقد است که حق ایران برای استفاده از فن‌آوری هسته‌ای صلح‌آمیز، بازگشت‌ناپذیر است و نباید بار دیگر در مذاکرات استانبول مطرح شود.
محمود احمدی‌نژاد، رئيس‌جمهوری ایران نیز اخیرا گفت: «مستکبران با صد هزار قطعنامه‌هم نمی‌توانند پیشرفت اتمی ایران را متوقف کنند».
به گفته‌ی علی اکبر صالحی، سرپرست کنونی وزارت خارجه‌ی جمهوری اسلامی، ایران قادر است اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنی سازد، ولی نیازی به آن ندارد و اگر مبادله‌ی اورانیوم تصویب شود، دست از این کار خواهد کشید. ولی اگر این توافق حاصل نشود ایران به غنی‌سازی ادامه خواهد داد.
ویروس‌کامپیوتری موثرتر از حمله‌ی نظامی!
با این همه به نظر می‌رسد که ویروس کامپیوتری استاکس‌نت، اختلالات جدی در برنامه‌ی غنی‌سازی اورانیوم ایران ایجاد کرده است. به گفته‌ی کارشناسان، روند برنامه‌ی اتمی ایران در اواخر سال گذشته با موانعی جدی روبرو شده و به تعویق افتاده است.
مئیر داگان، رئيس سرویس اطلاعاتی اسرائيل (موساد) دو هفته پیش اعلام کرد که ایران تا سال ۲۰۱۵ نمی‌تواند بمب اتمی بسازد.
برپایه بخش دیگری از اسناد ویکی‌لیکس که اخیرا در روزنامه‌ی گاردین چاپ شده، طرح ایجاد اختلال در برنامه‌ی اتمی ایران کار پژوهشگران آلمانی بوده و از سوی آنان به آمریکا پیشنهاد شده است.
طبق این گزارش، فولکر پرتس، سیاست‌شناس آلمانی و رئیس «بنیاد دانش و سیاست در برلین» به مقامات آمریکایی گفته که تخریب یا ایجاد اختلال در برنامه‌ی اتمی ایران، از حمله‌ی نظامی به تاسیسات هسته‌ای این کشور موثرتر است.
پایگاهی اینترنتی «خبر آنلاین» نیز در تاریخ ۲۹ دی به نقل از روزنامه‌ی اسرائیلی هاآرتص نوشت: «چند ماهی است کارشناسان در سراسر جهان در تلاش هستند تا بفهمند چرا برنامه‌ی هسته‌ای ایران دچار تاخیر شده است، تاخیری که ابتدا در خاموش شدن محدود سانتریفیوژهای تاسیسات نطنز خود را نشان داد. ۱۸ ماه قبل، ایران ۱۰ هزار سانتریفیوژ فعال در نطنز داشت. اکنون، بر اساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها ۴ هزار از آن‌‌ها کار می‌کنند».
تشدید تحریم‌ها توسط سویس علیه ایران
به موازات آماده‌سازی دور تازه‌ی مذاکرات اتمی در استانبول، مجلس فدرال سویس در همسویی با قطعنامه‌های سازمان ملل اعلام کرد که معاملات تجاری خود را با ایران بسیار محدودتر می‌کند.
به گزارش روزنامه‌ی سویسی «بازلر تسایتونگ»، مجلس فدرال گفته که سويس نمی‌خواهد به عنوان پایگاهی برای دور زدن تحریم‌ها علیه ایران مورد استفاده قرار گیرد.
گفته شده که این اقدام سویس در هماهنگی با مهم‌ترین شرکای تجاری این کشور و برپایه‌ی تشدید قانون تحریم‌ها علیه ایران صورت گرفته است. طرح تصویب شده در مجلس فدرال سوئیس، از روز پنجشنبه (۲۰ ژانویه) اعتبار می‌یابد.
BM/JT