مخالفان پرشمار و حامیان اندک حکومت بشار اسد
۱۳۹۰ آذر ۸, سه‌شنبه
نمایندگان ارشد اتحادیه اروپا و سران ایالات متحده آمریکا در مذاکراتی که روز دوشنبه (۷ آذر، ۲۸ نوامبر) به وقت محلی در واشنگتن انجام شد به بررسی اوضاع منطقه، به ویژه ناآرامی‌های اخیر سوریه پرداختند. در بیانیه‌ی مشترکی که در پایان این اجلاس منتشر شد از حکومت سوریه خواسته شده هرچه سریع‌تر به سرکوب خشونت‌آمیز معترضان پایان دهد و راه را برای انتقال صلح‌آمیز قدرت هموار کند.
هم‌صدایی کشورهای غربی و عربی علیه دمشق
یک روز پیش از اجلاس واشنگتن وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در قاهره گرد آمدند تا در مورد اقدام‌های تنبیهی علیه حکومت بشار اسد تصمیم بگیرند. در این نشست ۱۹ کشور از ۲۲ عضو این اتحادیه در واکنش به ادامه‌ی سرکوب و کشتار معترضان، با اعمال تحریم‌های بی‌سابقه‌ای علیه دمشق موافقت کردند. این تحریم‌ها منع سفر مقام‌های سوری و توقف روابط مالی با بانک مرکزی سوریه را نیز شامل می‌شود.
روز دوشنبه، ۷ آذر نمایندگان آلمان و آمریکا در سازمان ملل خواستار "اقدام جدی" شورای امنیت علیه سوریه شدند. پیشتر تلاش کشورهای غربی برای تصویب یک قطعنامه‌ی تحریمی علیه دمشق به دلیل مخالفت چین و روسیه ناکام مانده بود. از این دو کشور که مهمترین حامیان سوریه محسوب می‌شوند، چین اعلام کرده که طرفدار حل بحران سوریه در چارچوب سیاست‌های اتحادیه عرب است.
روسیه؛ مذاکره به جای تهدید و تحریم
در حالی که پکن از شدت حمایت خود از سوریه کاسته، مسکو همچنان از همراهی با غرب و افزایش فشار بر حکومت بشار اسد خودداری می‌کند. وزیر خارجه روسیه، سرگئی لاوروف صبح سه‌شنبه در یک کنفرانس خبری خواهان پایان دادن به "اولیتماتوم" به دمشق شد. خبرگزاری فرانسه به نقل از اینترفاکس گزارش می‌دهد، لاوروف در این نشست تاکید کرده که اکنون دقیقا زمانی است که باید به جای تهدید از طریق گفت‌وگوهای سیاسی راهی برای خاتمه دادن به بحران یافت.
به گزارش خبرگزاری ریانووستی، وزیر خارجه روسیه همچنین با پیشنهادها در مورد تحریم صدور تسلیحات نظامی به سوریه مخالفت کرده است. لاوروف علت این مخالفت را وجود گروه‌های مسلحی در میان معترضان عنوان کرده است که به گفته‌ی او از خارج اسلحه دریافت می‌کنند. شبکه خبری العربیه روز دوشنبه، ۷ آذر نوشت «ولید معلم وزیر خارجه سوریه در یک گفت‌وگوی خبری، کشورهای عربی را متهم کرد از اعتراف به وجود "گروه‌های تروریستی مسلح" در سوریه خودداری می کنند.
دشوار شدن حمایت از حکومت سوریه
مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در پاسخ به این پرسش که آیا واشنگتن در مورد قطعنامه‌ی تحریمی علیه سوریه با روسیه رایزنی می‌کند گفته است کشورش به گفت‌وگوهای خود با مسکو پیرامون اوضاع منطقه ادامه می‌دهد. بنابر گزارش‌ها تونر تاکید کرده است که آمریکا در حال حاضر بیشتر به بررسی راه‌های دیگری برای افزایش فشار بر دمشق می‌پردازد.
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان، که خود متهم به سرکوب خشونت‌آمیز مخالفان و اقدام‌های تروریستی هستند، از حامیان اصلی رژیم بشار اسد در منطقه محسوب می‌شوند. به اعتقاد ناظران ادامه‌ی بحران در این کشور و گزارش اخیر یکی از کمیسیون‌های حقوق بشری سازمان ملل، ادامه‌ی پشتیبانی از اسد را برای مسکو دشوارتر کرده است؛ به ویژه آنکه رویگردانی کشورهای عربی از اسد کار روسیه را در نفوذ در منطقه سخت‌تر می‌کند. یک کمیته‌ی تحقیق بین‌المللی که مامور تهیه گزارشی از اوضاع سوریه شده بود در بیانیه‌ای که ۸ آذر در ژنو منتشر شد حکومت بشار اسد را به "جنایت علیه بشریت" متهم کرد.
همزمان با انتشار گزارش یادشده، سازمان عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای خواستار اقدام "سریع و قاطع" شورای امنیت علیه حکومت بشار اسد و بلوکه کردن دارایی‌های او و دیگر رهبران سوریه شد. این سازمان همچنین خواهان بررسی اوضاع سوریه در دادگاه‌های بین‌المللی شده است.
ترکیه و توقف ترانزیت کالا از سوریه
در همین حال ترکیه نیز که قبلا روابط بسیار دوستانه‌ای با سوریه داشت هر روز مخالفت با حکومت بشار اسد را تشدید می‌کند. بینالی یولدریم روز سه شنبه، ۸ آذر اعلام کرد ترکیه مشغول زمینه‌سازی برای تغییر راه عبور کالاهای خود به خاورمیانه است. بخش اصلی این کالاها تاکنون از طریق سوریه به کشورهای منطقه ارسال می‌شد.
یولدریم به خبرگزاری نیمه رسمی آناتولی گفته است در صورت بحرانی‌تر شدن اوضاع سوریه کالاهای ترکیه از طریق کشور عراق صادر خواهد شد. او ضمن اعلام حمایت از تحریم‌های اتحادیه عرب علیه دمشق می‌گوید به این منظور ایجاد گذرگاه‌های جدیدی در مناطق مرزی با عراق در دستور کار قرار دارد. همزمان با این اظهارات احمد داوود اغلو، وزیر خارجه ترکیه در گفتگو با "شبکه تلویزیونی ۲۴" بار دیگر سرکوب خشونت‌آمیز معترضان سوری را به شدت محکوم کرد و گفت حکومتی که مردم خود را آزار دهد امکان ادامه حیات نخواهد داشت.
BK/BM