1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

محمد نیازی، نخستین قربانی افشاگری‌های پالیزدار

۱۳۸۷ تیر ۱۴, جمعه

خبر برکناری محمد نیازی از سازمان بازرسی کل کشور و جایگزینی مصطفی پورمحمدی در این سمت، که در پی افشاگری‌های به وجود آمد، به نظر برخی تحلیل‌گران علائم یک زلزله سیاسی است که هنوز نه به پایان رسیده، نه ابعاد آن روشن است.

https://p.dw.com/p/EWdk
محمد نیازی، به دلیل «اهمال در وظایف حیطه کاری و لو رفتن اسناد» برکنار شد.
محمد نیازی، به دلیل «اهمال در وظایف حیطه کاری و لو رفتن اسناد» برکنار شد.عکس: IRNA

گفت‌وگویی در این باره با امیرعباس نخعی خبرنگار در تهران:

برکناری آقای نیازی و انتخاب آقای پورمحمدی به ریاست سازمان بازرسی کل کشور با توجه به ابعادی که ماجرای آقای پالیزدار پیدا کرده، حامل چه پیامی است؟

موضوع آقای پالیزدار یکی از مهمترین تحولاتی که ایجاد کرد همین جریان برکناری آقای نیازی بود و زمانی که نمایندگان مجلس بخش کوچکی از نتایج کار تحقیق و تفحص خود را قرائت کردند، کسی باور نمی‌کرد که این اقدام این‌قدر وسیع و عمیق در مسایل ایران تاثیر بگذارد. آقای نیازی هم همانطور اعلام شد، به خاطر خارج کردن برخی اسناد که گفته می‌شود اسناد نظامی و محرمانه و حتی در رابطه با پرونده هسته‌ای هم هست، از سمت خود برکنار شد. این ماجرا چالشی را بین قوه قضاییه و مقننه بوجود آورد که در آینده شاهد تکان‌های شدیدتر آن خواهیم بود و تحولات دیگری را در عرصه سیاسی کشور بوجود خواهد آورد.

چه تحولاتی را به‌ وجود خواهد آورد و این اسناد چرا خارج شدند؟

سه سال است که بین قوه مقننه و دستگاه قضایی کشور کشمکش وجود دارد. این اسناد هم به مرور خارج شده‌اند، این که چگونه خارج شده و چه رایزنی‌هایی پشت آن بوده، هیچ ‌اطلاعی در دست نیست. ولی مسئله این است که آنچه تا به حال منتشر شده، تنها بخش کوچکی از تفحص مجلس بوده و این پیامدها را داشته است. هنوز گزارش اصلی نه جایی مطرح شده، نه کسی توانسته به آنها دسترسی پیدا کند. یعنی اگر طرح بخش کوچکی از آن توانسته این تحولات را ایجاد کند، قطعا رو شدن کلیه آن، باید پیامدهای وسیع‌تری را داشته باشد. یادمان باشد که مجلس نهایتا زیر فشار قوه قضاییه تنها هیجده صفحه از این تفحص را قرائت کرد و نه بیشتر!

شما فکر می‌کنید نتیجه کمیته تحقیق و تفحص مجلس اصلا انتشار علنی پیدا خواهد کرد بویژه با انتخاب آقای پورمحمدی به ریاست سازمان بازرسی کل کشور که گفته می‌شود احتمالا ماجرای آقای پالیزدار را به شیوه خودش "مدیریت" خواهد کرد؟

آقای پورمحمدی به هرحال بخشی از نظام هستند و از چهره‌های تند اصولگرایان هم بوده‌اند. ایشان وارد قوه مجریه شدند، اما به هر دلیلی نتوانستند آنچنانکه فکر می‌کردند با آقای احمدی‌نژاد کار کنند و کنار گذاشته شدند. در این تحولات آقای شاهرودی بهترین فرصت را دید که هم با بردن آقای پورمحمدی به جایگاه مهم، یک پیامی به دولت داده باشد، هم این چهره را از سیستم خارج نکرده باشد. اما اینطور نیست که آقای پورمحمدی بخواهد این ماجرا را "مدیریت" کند. به نظرم اصلا این جریان آقای پالیزدار یک مدیریت کلی می‌خواهد که از دست آقای پورمحمدی در سازمان بازرسی کل کشور خارج است. آنچه که باید اتفاق بیافتد، افتاده، تحقیق و تفحص‌ها هم انجام شده و پرونده‌ی آن بیرون است. الان باید دید که دو قوه مقننه و مجریه، چگونه می‌توانند این مشکل را بین خود حل کنند. چون این اطلاعات دست نمایندگان مجلس هست و هر روز ممکن است بخشی از آن به شکلی افشا شود واین قطعا چیزی است که هیچ کس در میان سران نظام آن را نمی‌پسندد.

چالش بین این دو قوه از کجا آغاز شد؟

چالش از آنجا آغاز شد که دستگاه قضایی به مجلس هفتم فشار آورد که برای آنکه نتیجه تفحص در صحن علنی خواند نشود، اما نمایندگان مجلس هفتم که واپسین روزها را می‌گذراندند و درحال خداحافظی بودند، در کمال ناباوری، البته بازهم فکر می‌کنم با وساطت هیات رییسه آن زمان، توانستند تنها بخش کوچکی از آنچه سه سال در مجلس درباره‌اش زحمت کشیده بودند و به خاطر آن دچار چالش شده بودند، توانستند قرائت کنند. ولی مجلس به گمانم هرگز فکر نمی‌کرد که تاثیر این زلزله سیاسی در کشور اینقدر مهم باشد که به این صورت واکنش نشان دهند. نام بردن از چهره‌های شناخته شده نظام از طرف یکی از اعضاء هیات تفحص، یک چنین واکنش‌هایی را در نظام داشته باشد و دستگاه قضایی چنین واکنشی از خود نشان بدهد.

شما فکر می‌کنید که نمایندگان مجلس واقعا نمی‌دانستند که با اینکار یک "زلزله سیاسی" بوجود می‌آید؟

گمان نمی‌کنم که تصورات‌شان این چنین بود. تازه بخش‌های اصلی این تحقیق و تفحص از اذهان عمومی پنهان است. اگر این گزارش منتشر شود، طبعات سنگین‌تری خواهد داشت که به نظرم در محاسباتشان دخیل نشده است. کار درست بوده ولی افشای آن به این طریق مقداری این محاسبات طرفین را بهم زد.

چرا از طریق آقای پالیزدار و به این شکل علنی شد؟

این نکته‌ای است که برهمه پوشیده است، که پای آقای پالیزدار چگونه به میان آمد، چه کسانی به او گفتند این مسایل را مطرح کند، آیا خودسرانه این کار را کرده یا نه. ولی بعید می‌دانم که اتفاقی بوده باشد. آنهم درست در روزهایی که فشار از طرف آقای احمدی‌نژاد بود که عده‌ای در مقابل مبارزه با مفاسد اقتصادی سکوت کرده‌اند، عده‌ای جیغ بنفش می‌کشند و از طرف دیگر هم عده‌ای می‌گفتند خوب اگر حرفی یا موردی هست بیایید بگویید. در همان کشمکش‌ها بود که یکدفعه سروکله آقای پالیزدار پیدا شد.

برگردیم به آقای پورمحمدی، انتخاب ایشان به ریاست بازرسی کل کشور، چه نقشی در این چالش خواهد داشت؟

من این را به صورت جزیی از یک کل نگاه می‌کنم. من تاثیر چندانی نمی‌بینم. باید منتظر ماند و دید آقای پورمحمدی چه می‌کند. ولی از حالا نمی‌توان گفت که او نقش خیلی مهمی در سازمان بازرسی کل کشور ایفا خواهد کرد. این سیستم است که باید سالم شود، درست شود، پاکیزه شود تا همه مهره‌ها بتوانند درست کار کنند.

سوالم را اینطور مطرح می‌کنم، برکناری آقای نیازی چه معنایی دارد؟

برکناری او تاثیر کلی خودش را گذاشت. همین که یک چهره شناخته شده‌ای مثل آقای نیازی، آنهم به دلیل این که سخنگوی قوه قضاییه آن را "اهمال در وظایف حیطه کاری و لو رفتن اسناد" نامید، برکنار می‌‌شود، تاثیر خیلی مهمی دارد. یعنی رییس سازمان بازرسی کل کشور در حیطه وظایف‌اش اهمال کاری وجود داشته است. این دیگر آنقدر روشن است که نیازی به پاسخ امثال من نیست.

شما نقش آقای لاریجانی را در این چالش چگونه ارزیابی می‌کنید؟

وقتی آقای لاریجانی با حمایت روحانیت قم سرکار آمد، تصوراتی بود که گویا نقش ویژه‌ای به ایشان در عرصه سیاسی کشور داده خواهد شد. زنده کردن نقش مجلس، مجلسی که نقش اصلی‌اش از بین رفته و تحت تاثیر دولت بود، نمی‌توانست آن جایگاه نظارتی خودش را آنطور که باید ایجاد کند. مانند زمان آقای رفسنجانی که مجلس برهمه چیز نظارت داشت و مجلس بسیار مقتدری بود، وزرا را تحت کنترل داشت. در واقع می‌خواستند یک چنین نقشی را به آقای لاریجانی بدهند. اما اینکه او در این مدت کوتاه در این مسئله موفق بوده یا خیر پاسخ منفی است. تا بحال ایشان کار خارق‌العاده‌ای نکرده است. اما اینکه در آینده چه نقشی در تحولات سیاسی کشور ایفا کند، باید صبر کنیم و ببینیم.

و این شامل نقش او بین قوه قضاییه و دولت هم خواهد بود؟

قطعا خواهد بود. به نظرم یک چنین نقشی را برای ایشان درنظر گرفته‌اند. ولی من نمی‌دانم که او از پس آن برمی‌‌آید یا نه و با حضور او هم‌گرایی میان سه قوه ایجاد بشود، من کمی تردید دارم.

مریم انصاری