محاکمه کمدین معروف فرانسوی به اتهام "ستایش ترور"

از آخرین باری که هواداران دیودونه با تشویق‌های‌ خود گفته‌های این کمدین فرانسوی را تایید کردند، مدت زمان زیادی نمی‌گذرد. دیودونه آخرین‌بار در شهر لیون دو شب پشت سر هم به روی صحنه رفت.

نفرت‌پراکنی نژادی، یهودی‌ستیزی و توهین، بخش جدانشدنی برنامه‌های دیودونه، کمدین ۴۹ ساله‌فرانسوی است. کمدینی که دستگاه‌های امنیتی و قضایی فرانسه برنامه‌های او را خطری برای صلح و آرامش در جامعه فرانسه می‌دانند. برخلاف دستگاه قضایی فرانسه، مخاطبان دیودونه حملات او به‌ویژه به یهودی‌ها را می‌پسندند. صفحه‌ی فیس‌بوک دیودونه نزدیک به یک میلیون نفر عضو دارد که بیش‌تر آنها جوان هستند.

طیف هواداران او که مادری جامعه‌شناس و برتونی دارد و پدری کتابدار و کامرونی‌تبار، رنگارنگ است؛ از جوانان مسلمانان حاشیه‌نشینی که حس می‌کنند مورد تبعیض‌واقع‌‌شده‌اند تا هواداران جریان راست افراطی و حتی چپ افراطی در فرانسه.

دیودونه سمبل اعتراض علیه «برگزیدگان» فرانسه شده‌است. کمدینی که تنفر خود را از دولت با «عدم تعادل و توازنی فزاینده در جامعه» توجیه می‌کند. این شهروند فرانسوی معتقد است که موضوع‌هایی چون پیامدهای تجارت برده یا تبعیض سیاهپوستان در جامعه فرانسه همان همدردی و حساسیتی را که در مورد هولوکاست در این کشور برانگیخته شده، تجربه نکرده‌اند. از همدردی با قربانیان هولوکاست، به عنوان «پورنوگرافی یادبود» نام می‌برد.

کمدینی در نوسان از چپ به راست

اما بررسی زندگی سیاسی دیودونه خالی از لطف نیست. او که در اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی مسیر زندگی سیاسی خود را به عنوان یک مخالف نژادپرستی آغاز کرده بود، بعدها به راست‌های افراطی پیوست. ژان ماری لوپن، بنیانگذار و رهبر جبهه‌ی ملی فرانسه تا سال ۲۰۱۱، این کمدین کاتولیک را به عنوان پدرخوانده‌ی یکی از ۵ فرزندش برگزید.

لوپن همان کسی است که زمانی از "اتاق‌های گاز آوشویتس" به عنوان " جزییات یک افسانه" یاد کرده بود. لوپن تنها کسی نبود که دیودونه در مسیر تفکرات رنگارنگ سیاسی‌اش به او نزدیک شد. این کمدین فرانسوی در یکی از برنامه‌هایش رابرت فوریسن، یکی از مشهورترین انکارکنندگان هولوکاست را به روی صحنه آورد و از دست یکی از همکارانش که ملبس به روپوش مشهوراردوگاه‌های کار نازی‌ها بود، مدالی به گردن فوریسن آویخت.

دیودونه در ایران

اما نام کمدین جنجالی فرانسه با فرد دیگری هم گره خورده است با "محمود احمدی‌نژاد". دیودنه تالک‌شوی پرمخاطبی به نام "محمود" را هم در فرانسه به روی صحنه برده است. اما آشنایی او با ایران تنها به این نکته ختم نمی‌شود؛ دیودنه گذارش به ایران هم افتاده بود. در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد. دیودنه بعدها از کمک مالی‌ای مهمی برای ساخت دو فیلم پرده برداشت. کمکی که به نوشته روزنامه شرق «به قدری بود که می‌شد با آن دو فیلم هالیوودی ساخت، یکی در مورد بردگی سیاهان و دیگری جنگ الجزایر».

شمقدری که خود نخستین‌بار دیودنه را به احمدی‌نژاد معرفی کرده است، در گفت‌وگو با "شرق" در پاسخ به این پرسش که چرا مبلغی هنگفت به یک فیلمساز خارجی اختصاص یافته است، ساخت اینگونه فیلم‌ها حرکتی متقابل معرفی کرد. فیلم‌هایی که به اعتقاد او قرار بوده در واکنش به ساخته‌های فرانسه برای «سیاه‌نمایی» در مورد ایران، کلید بخورند. البته برخی از مدیران سابق سینمایی ایران می‌گویند که سازمان سینمایی «به دلیل بودجه کلان» این طرح را تصویب نکرده است. برخی دیگر اما این ادعا را رد می‌کنند.

دیودونه اما در بهمن ماه امسال هم باز بی سر و صدا به تهران رفته است تا هدیه‌ای را به رییس‌جمهور پیشین ایران تقدیم کند. هدیه‌ای که سایت‌های نزدیک احمدی‌نژاد نوشتند شرط دریافت این «جایزه»، «ضدصهیونیسم بودن و آنتی‌سمیتیسم» بودن است.

دیودونه با هر دادگاه محبوب‌تر می‌شود

دست دولت فرانسه اما در برابر تحریک‌های دیودونه معمولا بسته است. دادگاه‌های این کشور دیودونه را تاکنون چندین بار به جرم توهین، تنفرپراکنی نژادی و یهودی‌ستیزی به پرداخت جریمه نقدی محکوم کرده‌اند. زمانی که مانوئل والس، (نخست وزیر کنونی فرانسه) سمت وزارت داخلی این کشور را بر عهده داشت، برنامه‌های دیودونه با نام "لو مور" (دیوار) را ممنوع اعلام کرد. مقامات محلی هم تلاش کردند، مانع اجرای برنامه‌های بعدی او شوند. تلاشی بیهوده؛ محبوبیت دیودونه قوی‌تر بود از ممنوعیت‌ها. حتی می‌توان گفت که هر دادگاه تازه و جرم تازه‌علیه او، بر هواداران‌اش افزوده است.

بسیاری شهروندان فرانسه محدودیت‌های اعمال‌شده برای اجرای برنامه‌های دیودونه را تاییدی بر سانسور و نظارت دولتی می‌دانند، در کشوری که با رفتاری دوگانه با موضوع آزادی برخورد می‌کند.

سلام دیودونه و پیامد آن برای دیگران

یکی از رفتارهای تحریک‌آمیز دیودونه سلامی‌است که او اختراع کرده است؛ سلامی شبیه سلام نازی‌ها به نام "لا کونل". دیودونه یکی از بازوهایش را کشیده، در کنار بدن به سمت پایین دراز می‌کند دست دیگرش را بر روی سینه‌اش می‌گذارد. سال‌هاست که در فرانسه بحث داغی بر سر این حرکت دیدو در جریان است. دیدو این حرکت را به عنوان اعتراضی به سیستم تفسیر می‌کند، بسیاری در آن اشاره‌ای به سمبل ضدیهودیت می‌بینند.

دیودونه سال ۲۰۰۹ با حزبی که خود بنانهاده بود با نام "حزب ضدصهیونیستی" وارد کارزار انتخابات پارلمان اروپا شد. او بر روی پلاکاردهای تبلیغاتی با "حرکت کونل" خودنمایی می‌کرد.

اگرچه دستگاه قضایی فرانسه تاکنون نتوانسته از نظر حقوقی "ضد یهودی" بودن حرکت دست دیودونه را ثابت کند، اما تقلید از این حرکت برای دیگران بی‌پیامد نبوده است. نیکلا آنلکا، فوتبالیست فرانسوی، روزی پس از به ثمر رساندن گل، شادی خود را با "کونل" نشان داد. حرکتی که در ابتدا به تعلیق او از باشگاه بریتانیایی و سپس اخراج او از این باشگاه انجامید. سربازان فرانسوی که این حرکت را در نهادهای یهودی از خود نشان داده‌اند هم بی‌عقوبت نمانده‌اند.

اما این سخت‌گیری‌ها و جریمه‌ها باعث نشده که سلام دیودونه از ذهن مردم فرانسه به خصوص جوانان خارج شود. او در صفحه‌ی فیس بوک خود تصاویر و ویدیوهای هواداران‌اش را منتشر می‌کند که با افراد مشهور عکس می‌گیرند، درحالی که سلام "کونل" را نشان داده‌اند. دیودونه پا را از این فراتر گذاشته است و برای برنامه‌ی آتی خود که قرار است به روی صحنه ببرد، هواداران خود را به ارسال ایده‌های خود با کلیدواژه‌ی "کونل" فراخوانده است.

«من شارلی کولی‌بالی هستم»

در ماه ژانویه سال ۲۰۱۴، هنگامی که میلیون‌ها نفر در پایتخت فرانسه برای همدردی با قربانیان "شارلی" دست به راهپیمایی زدند، در همان روز دیودونه در اینترنت عبارت "من شارلی کولی‌بالی هستم" را منتشر کرد؛ ترکیبی از عبارت «من شارلی هستم» با نام سوءقصدکننده‌ای که ابتدا یک پلیس و سپس در فروشگاهی ۴ یهودی را به قتل رساند. این حرکت دیودونه برای دادستانی سند کافی برای "ستایش از ترور" بود. در مورد این که این حرکت جرم بوده است یا نه امروز چهارشنبه (۱۸ مارس) دادگاهی در پاریس تصمیم‌گیری می‌کند.

دیودونه در دفاع خود از این حرکت گفته است که چون قصد داشته در تظاهرات آن روز شرکت کند اما واکنشی بر درخواست مجوز از وزارت داخلی فرانسه دریافت نکرده است، احساس می‌کرده ایزوله شده و "مانند یک تروریست" با او رفتار شده‌است. او ادعا کرده که پیام او با این کار «پیام صلح» بوده است.

پیش‌بینی می‌شود با فشار وزیر دادگستری فرانسه به دادگاه برای واکنش شدید به "ترورستایی" دیودونه محکوم به پرداخت جریمه مالی تا ۳۰ هزار یور شود.

دیودونه باز هم می‌آید

گفته‌های او در مورد مجری یک برنامه‌ی رادیویی هم مورد دیگری است که روز پنجشنبه (۱۹ مارس) در برابر دادگاه دیگری به آن رسیدگی خواهد شد. دیودونه در اظهار نظر درباره این مجری گفته بود: «وقتی به او می‌اندیشم، بی‌اختیار به یاد اتاق‌های گاز می‌افتم.» دیودونه اما در دفاع از خود می‌گوید که این جمله را نباید از کل متن مشاجره میان او و مجری جدا کرد. کمدین فرانسوی می‌گوید، جمله را وقتی گفته است که این خبرنگار از دعوت او به برنامه‌اش سرباززده و با اصطلاح "مغزبیمار" از دیدو یاد کرده است. در این مورد هم پیش‌بینی می‌شود که دیدو به پرداخت جریمه نقدی محکوم شود.
سر و صداها که کمی بخوابند و دادگاه‌ها که به پایان برسند، به احتمال زیاد در پایان ماه مارس دیودونه در آوینیون و تولون باردیگر به روی صحنه خواهد رفت.