1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

مجلس رضا فرجی دانا، وزیر علوم دولت روحانی را برکنار کرد

NK۱۳۹۳ مرداد ۲۹, چهارشنبه

جلسه استیضاح رضا فرجی دانا صبح چهارشنبه ۲۹ مرداد و در آستانه «هفته دولت» آغاز شد و با برکناری وی از وزارت علوم پایان یافت. رضا فرجی دانا تاکید داشت که قانون محوری و مقابله با تبعیض مبنای کار اوست.

https://p.dw.com/p/1CxP6
Der Minister für Wissenschaft und Hochschulwesen im Iran Reza Faraji Dana
عکس: IRNA

اصولگرایان تندرویی که خواهان استیضاح وزیر علوم بودند رضا فرجی‌دانا را به «عدم پایبندی به رویه‌های قانونی» و «مصالح کشور» متهم می‌کردند.

این «عدم پایبندی» نیز از نظر آنان در مواردی مانند «عدم پذیرش و سرگردانی پذیرفته‌شدگان قانونی بورسیه‌های تحصیلات تکمیلی» «بازگرداندن برخی از اساتید اخراج شده توسط هیات‌های رسیدگی به تخلفات یا مراجع ذیربط دانشگاهی»، « اعزام گروه‌های سیاسی بعضا دارای سوابق تندروی در قالب کارشناسان ارزیابی عملکرد روسای دانشگاه‌ها که زمینه ایجاد تنش را در دانشگاه‌ها فراهم نموده و تغییر شیوه انتخاب روسای دانشگاه‌ها برخلاف رویه‌های جاری شورای عالی انقلاب فرهنگی» بود.

این نمایندگان به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت حسن روحانی انتقاد می‌کردند که « عناصر دارای سابقه مشخص در فتنه ۸۸» را در مسئولیت‌های مهم منصوب و «اشخاص عالم و متعهد» را از برخی دانشگاه‌ها حذف کرده و به «برخی عناصر فعال در دانشگاه‌ها»، «احیای برخی تشکل‌های افراطی و آشوب طلب» و « نشریات دارای رویکرد ضد دینی» میدان داده است.

دفاع وزیر علوم

از مهم‌ترین مسائلی که مخالفان وزیر علوم بر آن انگشت گذاشتند، بازگشت دانشجویان «ستاره‌دار» به دانشگاه‌هاست. پاسخ رضا فرجی دانا به استیضاح کنندگان این بود: «می گویند چرا کسانی را که از فتنه هستند حمایت می‌کنید. من شهادت شرعی می‌دهم اینها دلسوزان انقلاب و کشورند».

او تاکید کرد که اگر مسئولیت او ادامه داشته باشد، "همچنان" قانون‌محوری و مقابله با تبعیض را مبنای کار خود قرار می‌دهد.

از دیگر موارد پراهمیت این استیضاح انتقاد از ‌"بورسیه‌های غیرقانونی" بود. رضا فرجی دانا به معرفی بیش از ۶۰۰ نفر از طرف نهادهای مختلف برای گرفتن بورسیه اشاره کرد و گفت که در دولت قبل ۷۲۳ نفر که با معدل زیر متوسط بوده‌اند با هزینه بین ۶۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان بورسیه از کشور خارج شده‌اند.

به گفته او، ۱۴۰۰ نفر هم در رشته‌هایی به خارج فرستاده شده‌اند که اصلا نباید در آن رشته‌ها به خارج دانشجو اعزام شود.

او در دفاعیه خود این پرسش را مطرح کرد که: «رشته ادبیات فارسی و فقه را باید به خارج بفرستیم؟»


رضا فرجی دانا هم‌چنین بر کاهش کیفیت آموزش عالی در فاصله سال‌های ۸۴−۹۲ تاکید کرد.

او گفت که در این فاصله زمانی تعداد موسسات آموزش عالی از ۹۵۰ به ۲۵۰۰ موسسه رسید «اما کاسه ما همان کاسه بوده است و همیشه دو و نیم درصد بودجه آموزش عالی داشته‌ایم که نتیجه خود را بعدا نشان می‌دهد.»

به گفته وزیر علوم «آنچه امروز در سیاست علوم با آن مواجه هستم نتیجه سیاست های ۴ تا ۶ سال پیش است.»

«دغدغه دین و فرهنگ»

از جمله موافقان اسیتضاح وزیر علوم محمد حسن آصفر، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس بود که برای اثبات «عدم صلاحیت» وزیر علوم به یکی از انتخاب‌های فرجی دانا اشاره کرد: "یکی از اساتید خانم که از سوی فرجی دانا منتصب شده می گوید من شکلات نیستم، مروارید نیستم، وسیله تفریح نیستم، اسباب ازدیاد نسل نیستم، عامل فساد مردان نیستم، ناموس هم نیستم، من یک زن هستم،‌ یک انسان که برابر و آزاد آفریده شده نه بهشت زیر پای من است و نه جهنم و افتخار فرستادن مردان به معراج هم نصیب کس دیگری شود بلکه می خواهم خودم به معراج بروم." انتقاد این نماینده اصولگرا این بود که «آیت الله خمینی گفته بود: از دامن زن مرد به معراج می رود.»

در این جلسه هم‌چنین فیلمی از دیدار وزیر علوم با تشکل‌های دانشجویی در ۳۰ تیر امسال به نمایش درآمد. خبرگزاری فارس در این باره نوشته است که در این فیلم محمد رعایایی، سرپرست فعلی دانشگاه «شهید چمران اهواز» در تجمع «فتنه‌گران در سال ۸۸ هم مشاهده شده است».

قاسم جعفری، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس نیز در موافقت با طرح استیضاح گفت: «به ما می گویند مردم مشکل معیشت دارند، ما که برای مشکل معیشت مردم برنامه ای ندیده ایم، لااقل بگذارید دغدغه دین و فرهنگ را داشته باشیم و اجازه ندهیم دین و فرهنگمان را از ما بگیرند.»

«بحث جدی بورسیه‌ها»

از جمله مخالفان استیضاح غلامعلی جعفرزاده، نماینده رشت بود که گفت: «شیوه حل مشکلات در استیضاح نیست و برای برطرف کردن دغدغه های نمایندگان بدترین گزینه یعنی استیضاح انتخاب شد».

جواد هروی، رئیس کمیسیون آموزش عالی مجلس نیز در مخالفت با طرح استیضاح گفت که کارنامه فرجی‌دانا را در این مدت را مثبت ارزیابی می کند. به گفته او «سه عامل تسریع در روند توسعه علم از منظر صاحب نظران،‌برنامه ریزی در راستای کاهش فرار مغزها، افزایش عدالت آموزشی و افزایش استانداردهای آموزشی است و وزارت علوم در دوره وزیر کنونی در این مورد فعالیت مفیدی داشته است.»

رئیس کمیسیون آموزش عالی مجلس به یکی از مهم‌ترین موارد استیضاح و آن چه که به گفته برخی حامیان وزیر علوم کارت برنده وی در این جلسه محسوب می‌شد اشاره کرد.

نمایندگان محافظه‌کار مجلس مخالف سیاست‌های آموزشی و فرهنگی دولت روحانی هستند
نمایندگان محافظه‌کار مجلس مخالف سیاست‌های آموزشی و فرهنگی دولت روحانی هستندعکس: FARS

جواد هروی در مورد "بحث جدی بورسیه‌ها" گفت: «در سخن برخی از نمایندگان استیضاح کننده گفته شده که اگر هر تخلفی در این بحث انجام شده باشد باید بررسی شود. اساس قضیه در بحث بورسیه های غیرقانونی این موضوع است و من عضو کمیته بررسی پرونده بورسیه های 3 هزار نفری بودم و آنچه که گفته می شود مستند به اسناد است.»

به گزارش ایسنا رضا فرجی دانا را گروه بزرگی از اعضای دولت از جمله اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه،‌ ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی، حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، الهام امین زاده، معاون حقوقی روحانی، مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور، مسعود سلطانی‌فر، رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رضا رحمانی فضلی وزیر کشور، بیژن زنگنه، وزیر نفت، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت و حمید چیت چیان، وزیر نیرو همراهی کردند.

اما حضور شمار بزرگی از حامیان وزیر علوم نتوانست سدی در برابر سیل مخالفان شود. غایب اصلی جلسه جنجالی امروز، خود رئیس جمهوری بود که گفته شد به دلیل «هفتمین سفر استانی به اردبیل» نتوانسته در این جلسه حضور یابد.

حسن روحانی حالا در بازگشت از سفر استانی‌اش باید به فکر وزیر دیگری باشد. وزیری که اگر راه نیمه‌‌تمام فرجی‌دانا را در پیش گیرد، باز با مخالفت اکثریت مجلسی محافظه‌کار روبه‌رو خواهد شد و اگر به رای مخالفان دولت گردن نهد، پیروزی بزرگی را برای آن‌ها رقم زده است: تسلط دوباره آنان بر یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین نهادها، وزارت علوم ایران.

پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه