مجتمع تسا؛ آمریکا ایران را به اقدام "تلافی‌جویانه" تهدید کرد

ایالات متحده از جمهوری اسلامی خواست، از نادیده گرفتن سازمان ملل متحد دست بردارد و دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفوژ ایران (مجتمع تسا) در کرج را میسر سازد. به گزارش رویترز، در غیر این صورت ایران باید منتظر اقدامات "تلافی‌جویانه دیپلماتیک" در روزهای آینده در شورای حکام آژانس باشد.

آمریکا در واکنش به گزارش اخیر آژانس وابسته به سازمان ملل، بیانیه‌ای خطاب به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (متشکل از ۳۵ کشور) منتشر کرد که در آن تاکید شده، واشنگتن از این که ایران برخلاف توافق با آژانس مانع این بازرسی می‌شود "عمیقا ناخرسند" است.

یکشنبه، ۴ مهر آژانس اعلام کرده بود که ایران به توافق دو هفته پیش با این نهاد متعهد نبوده و مانع تعویض کارت حافظه دوربین‌های در مجتمع تسای کرج شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این تأسیسات که مختص ساخت قطعات سانتریفوژ است، اوایل تیرماه سال جاری هدف "حمله خرابکارانه پهپادی" قرار گرفت و یکی از چهار دوربین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آن‌جا تخریب شد. پس از آن، ایران این دوربین‌ها را برچید و فیلم دوربین تخریب‌شده نیز دیگر موجود نیست.

ایران ۲۲ شهریور در توافق با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه تعویض کارت حافظه دوربین‌های آژانس در بسیاری از تأسیسات هسته‌ای خود را داد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

همزمان با آمریکا، اتحادیه اروپا نیز دوشنبه، ۵ مهر (۲۷ سپتامبر) خواستار "دسترسی فوری" بازرسان این نهاد به مجتمع تسای کرج شد.

اشتفان کلمنت، سفیر و رئیس نمایندگی‌های اتحادیه اروپا در وین در توییتی از تلاش‌های آژانس برای تداوم نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران قدردانی کرد و از ایران خواست، علاوه بر فراهم کردن دسترسی بازرسان آژانس به این مجتمع، هر چه زودتر به مذاکرات احیای برجام در وین بازگردد.

واکنش ایران

ایران می‌گوید، سایت تسای کرج از تفاهم اخیر با آژانس مستثنی شده بود. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه به آژانس هشدار داد که با "گزارش‌های هدف‌دار مغرضانه روند سازنده ایجادشده را تخریب نکند."

او نیز همچون کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین گفت، تفاهم ایران با آژانس "مشمول تجهیزات نظارتی (دوربین‌های) مجتمع کرج نمی‌گردید، به این دلیل که در نتیجه خرابکاری تیرماه، این مجتمع همچنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد."

پیش از او غریب‌آبادی نیز گزارش آژانس را "نادقیق" و فراتر از "تفاهمات حاصله" خوانده بود.

طبق توافق ایران و آژانس در ماه آوریل، ایران مهلتی سه ماهه داشت تا اطلاعات مندرج در دوربین‌ها را حفظ کند اما این مهلت منقضی شد و آژانس از عدم پاسخگویی ایران به پرسش‌های مربوط به کشف آثار اورانیوم در سه سایت‌ اعلام نشده ابراز نگرانی کرد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان این که فعالیت‌های آژانس به کمترین حد از زمان توافق هسته‌ای رسیده است هشدار داده بود که تضعیف فعالیت‌های نظارتی در ایران موجب پیچیده‌تر شدن مذاکرات وین خواهد شد.

اما در سفر او به ایران توافق شد که کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی مراکز هسته‌ای ایران تعویض شوند.

در پی این توافق گروسی در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: «ادامه عملیات تجهیزات فنی آژانس در ایران بسیار مهم است. این موضوع یک ضمانت‌نامه مهم برای آژانس و جهان محسوب می‌شود و ما می‌توانیم در این چارچوب به ایران کمک کنیم و توافق‌های مثبت بعدی را هم داشته باشیم.»