مأموریت دشوار میچل: چالش‌های فرستاده‌ی ویژه‌ی ایالات متحده به خاورمیانه
۱۳۸۷ اسفند ۸, پنجشنبه
تفسیری از پتر فیلیپ، کارشناس مسائل خاورمیانه
جرج میچل، فرستاده‌ی ویژه‌ی آمریکا به خاورمیانه با وضعی دشوار روبرو خواهد شد. در این فاصله، از زمان ورود اوباما به کاخ سفید، لحن سخن گفتن واشینگتن و اورشلیم در عرصه‌ی سیاسی، تغییر کرده است. البته اعضای دولت جدید ایالات متحده نیز تضمین می‌کنند که رابطه‌ی این کشور با اسرائیل همچنان مانند گذشته خوب است و خوب‌هم خواهد ماند. اما نباید فراموش کرد که دولت آمریکا در قبال این امر، از دولت اسرائیل انتظار اقدام‌‌های متقابلی را نیز دارد. در همین راستا توجه اصلی ایالات متحده بر دو موضوع است: رفع پیامدهای جنگ اخیر در باریکه‌ی غزه و آماده‌سازی دو طرف برای ازسرگیری تلاش‌های واقعی صلح. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، برای این منظور از سفر خود به خاورمیانه خبر داد و فرستاده‌ی ویژه‌ی این کشور، جرج میچل، قرارست روز پنجشنبه (۸ اسفند – ۲۶ فوریه) برای دیدار دوم خود ظرف چند هفته‌ی گذشته، وارد منطقه شود.
میچل اعلام کرده که قصد دارد به‌طور منظم از این منطقه دیدار کند و شاید اورشلیم را به‌عنوان اقامتگاه اصلی خود در منطقه برگزیند. در مسائل اسرائیل و فلسطین، او قصد دارد نخست بر موضوع شهرک‌های اسرائیلی در کرانه‌ی باختری رود اردن متمرکز شود. میچل و سایر نمایندگان دولت اوباما پرده‌پوشی نمی‌کنند که ادامه‌ی سیاست شهرک‌سازی اسرائیل را مانعی جدی در راه تلاش‌های صلح می‌بینند. مانعی که در تناقض آشکار با تضمین‌های دولت اسرائیل، مبنی بر پرهیز از ادامه‌ی ساخت شهرک‌های بیشتر و برچیدن شهرک‌های غیرقانونی است.
اسرائیل رسماَ تأکید می‌کند که تنها شهرک‌های موجود را به‌دلیل رشد طبیعی جمعیت گسترش می‌دهد، اما در اورشلیم همچنان این موضوع نادیده گرفته می‌شود که ساخت شهرک در منطقه‌های اشغالی، تنها زمانی "غیرقانونی" است که بنا به‌دستور اکید دولت اسرائیل ساخته نشده باشد. در اصل می‌بایست تضاد کامل شهرک‌سازی در منطقه‌های اشغالی با حقوق بین‌المللی ملت‌ها در نظر گرفته می‌شد.
برای میچل یک نکته آشکار است: وظیفه‌ی او در بازداشتن اسرائیل از سیاست شهرک‌سازی بسیار دشوار خواهد بود. اما او مجبور است تلاش گسترده‌تری را نسبت به زمان پیش از انتخابات (۲۲ بهمن - ۱۰ فوریه) در اسرائیل آغاز کند؛ زیرا به نظر می‌رسد شرایط سیاسی کنونی در مسیری حرکت می‌کند که علاقمندی برای دست زدن به تلاش‌های صلح از بین می‌رود. بنابراین میچل می‌تواند برای دستیابی به تفاهم‌هایی با دولت اولمرت درباره‌ی پایان شهرک‌سازی در این منطقه بکوشد.
دومین موضوع مهم، عاد‌ی‌سازی شرایط و بازسازی ویرانی‌های غزه است. واشینگتن پیش از کنفرانس کمک به غزه در آغاز هفته‌ی آینده در مصر، با پرداخت ۹۰۰ میلیون دلار کمک مالی برای غزه موافقت کرده است. انتظار می‌رود، موافقت‌های مشابهی نیز در کشورهای اروپایی حاصل شود.
اما همزمان در ایالات متحده و اروپا انتقادهایی نیز از اسرائیل به‌گوش می‌رسد: شایسته نیست که مردم جهان در بازسازی زیرساخت‌ها به فلسطینی‌ها کمک کنند و اسرائیل در درگیری بعدی آنها را ویران کند.
انتقادهای ایالات متحده پیرامون کمک‌رسانی به مردم غیرنظامی در غزه شدیدتر نیز شده است. هیلاری کلینتون، که در سال‌های گذشته چندان از اسرائیل انتقاد نمی‌کرد، بی‌پرده از این کشور خواسته است، مانع کمک‌رسانی به مردم غزه نشود و دیگر سیاستمداران آمریکا نیز که اخیراَ از این منطقه بازدید کرده‌‌اند، هشدار داده‌اند که مجازات‌های جمعی مانند آنچه در غزه رخ می‌دهد، غیرمجاز و همراه با نتایج منفی خواهد بود.
میچل در منطقه برای شروعی دوباره تلاش می‌کند. او سر راه خود به خاورمیانه، نخست به ترکیه رفت و به دولت آنکارا اعلام کرد که با دیدار عبدالله گل، رئیس جمهور این کشور از اورشلیم، تنش‌های اخیر در منطقه کاهش می‌یابد. اگر این دیدار صورت گیرد، میانجی‌گری ترکیه میان اسرائیل و سوریه نیز بار دیگر به‌جریان خواهد افتاد. این موضوعی‌ست که یقیناَ بسیاری از سیاستمداران آمریکایی نیز در دیدارهای جدید خود از دمشق به آن خواهند پرداخت.