لبنان در آستانه جنگ داخلی
۱۳۸۷ اردیبهشت ۲۰, جمعه
سید حسن نصرالله روز پنجشنبه ۸ مه در یک کنفرانس خبری، هرگونه تصمیم‌گیری دولت لبنان درباره‌ی امور مربوط به این حزب و قدرت تسلیحاتی‌اش را عبور از خطوط قرمز و آغاز جنگ علیه آن اعلام کرد. وی تصریح کرد که در صورت عدم لغو این مصوبات، تا پایان این جنگ پیش خواهد رفت و مسئولیت پیامدهای داخلی و منطقه‌ای آن را بر عهده خواهد گرفت.
این در حالیست که همزمان و قبل و بعد از این کنفرانس مطبوعاتی، درگیری‌میان نیروهای اپوزیسیون با محوریت حزب‌الله و هواداران دولت با محوریت حزب سعد حریری، آغاز شده بود. این درگیری‌ها امروز نیز ادامه دارد و تاکنون بیشتر مناطق پایتخت لبنان به تصرف نیروهای اپوزیسیون در آمده است.
ارتش لبنان و حفاظت از جان مردم
ارتش لبنان که بر اساس دستور فرماندهی ارتش، از هرگونه خونریزی و خشونت منع شده بود به حفاظت از جان مردم در حد توان خود پرداخته است. ارتش همچنین حفاظت از پاره‌ای از مراکز مهم سیاسی و امنیتی را نیز بر عهده گرفته است. سایر احزاب نیز با امید به جایگزین کردن راه‌هایی غیر از جنگ و خشونت، شاخه‌های پنهان نظامی خود را هنوز فعال نکرده‌اند.
در ۲۴ ساعت گذشته، بیروت پایتخت لبنان به محاصره‌ی کامل هواداران مسلح حزب‌الله درآمد و ساختمان تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ی المستقبل، ارگان حزب اکثریت پارلمانی، به آتش کشیده شد و برنامه‌های این تلویزیون قطع گردید.
ساعاتی پس از سخنان سید حسن نصرالله، سعد حریری رهبر حزب المستقبل و رئیس فراکسیون اکثریت از حزب‌الله و دبیرکل آن خواست تا به جای آغاز جنگ در خیابان‌های بیروت، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب رئیس‌جمهور توافقی را بپذیرد. حریری افزود، سرنوشت مصوبات دولت و گفت‌وگوی بین احزاب باید به رئیس‌جمهور جدید سپرده شود.
نشست اضطراری اتحادیه عرب
سخنگوی دولت لبنان نیز از سخنان حریری حمایت و آن را موضع دولت دانست. از سوی دیگر دبیرکل سازمان ملل و برخی از اعضای برجسته‌ی اتحادیه عرب از حزب‌الله خواسته‌اند تا از توسل به سلاح و خشونت بپرهیزد و به پیامدهای آن بیندیشد. در این راستا، عمرو موسی دبیر کل اتحادیه‌ی عرب سفر خود به آمریکا را ناتمام گذاشت تا برای نشست اضطراری وزرای خارجه‌ی عرب درباره اوضاع لبنان آماده شود.
اما هیچیک از اینها تا کنون نتوانسته است از گسترش آتش جنگ داخلی در لبنان بکاهد و حزب‌الله همان گونه که دبیرکل آن در کنفرانس مطبوعاتی عصر دیروز اعلام کرد، اهمیتی برای مصوبات سازمان ملل قائل نیست و به حمایت سران عرب و کشورهای اسلامی نیز نیازی ندارد.
در همین حال منابع آگاه گفته‌اند نیروهای وابسته به سعد حریری به شرق بیروت رفته و مشغول هماهنگی با نیروهای مسیحی اکثریت هستند. گفته می‌شود که اکثریت قصد دارد تحرکاتی را در این زمینه شروع کند.
با وجود آنکه رهبران اکثریت از مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کرده‌اند ولی از سطح تنش‌ها کاسته نشده است. یک منبع آگاه وابسته به اپوزیسیون گفت: «اپوزیسیون دیگر اهمیتی به اظهارات رهبران اکثریت نمی‌دهد و تا زمانی که دولت فواد سنیوره استعفا ندهد، تنش‌ها خاتمه نخواهد یافت».
این در حالیست که موضوع امنیت ولید جنبلاط رهبر حزب سوسیالیست ترقی‌خواه تبدیل به بحث روز در لبنان شده است. صبح امروز نیروهای اپوزیسیون منزل جنبلاط در بیروت را به محاصره خود درآوردند. ارتش نیز برای حمایت از جنبلاط حلقه امنیتی محکمی را پیرامون منزل وی تشکیل داد. گفته شد که جنبلاط پس از موافقت اپوزیسیون و شخص نبیه بری رییس مجلس، بیروت را ترک کرده است. اندکی بعد جنبلاط در گفتگو با شبکه الجزیره گفت که مانند دیگر شهروندان، بیروت را هرگز ترک نخواهد کرد.
آماده‌باش نیروهای اسراییلی
در همین حال نیروهای اسراییلی در مرز با لبنان به حالت آماده‌باش کامل درآمده‌اند. تلویزیون اسراییل به نقل از منابع آگاه در ارتش اعلام کرد: «حزب‌الله تمامی خطوط قرمز را پشت سر گذاشته و این احتمال وجود دارد که حوادث جاری مقدمه‌ای برای بروز تحولی خاص در منطقه باشد».
شیمون پرز رییس‌جمهور اسراییل نیز طی سخنانی گفت: «ایران در ورای حوادث و تنش‌های جاری در لبنان قرار دارد که این حوادث به سود هیچکس از جمله اسراییل نیست».
این در حالیست که سفیر عربستان در لبنان خبر از مذاکراتی با همتای ایرانی خود داده است. عبدالعزیز خوجه سفیر عربستان گفت: «با سفیر ایران تماس گرفته و از وی خواستم تا با حزب‌الله مذاکره کند تا بحران کنونی خاتمه یابد».
سفیر عربستان افزود: «سفیر ایران به من اطلاع داد که با حزب‌الله مذاکره کرده و پاسخ حزب‌الله قاطع است به گونه‌ای که تا زمان برآورده شدن خواسته‌های اپوزیسیون از مواضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد».
آغاز خروج اتباع خارجی از لبنان
در همین حال عربستان، کویت و ایتالیا شروع به تخلیه اتباع خود از لبنان کرده‌اند. به نظر می‌رسد در آستانه‌ی دومین سالگرد جنگ ۳۳ روزه میان حزب‌الله و اسرائیل، آنچه امروز در لبنان می‌گذرد نشانگر صحت تحلیل‌هایی است که پس از پایان جنگ در رسانه‌ها مطرح شده بود.
تحلیلگران معتقد بودند که ناکامی اسرائیل در جنگ و در نتیجه پیروزی حزب‌الله این امکان را به حزب‌الله خواهد داد تا خواسته‌هایش را بر دولت لبنان تحمیل کند و در صورت عدم تسلیم دولت و جریان موسوم به ۱۴ مارس،به اسلحه و خشونت روی آورد. اسلحه‌ای که توانست بزرگترین قدرت تسلیحاتی خاورمیانه را در رسیدن به خواسته‌هایش ناکام بگذارد.
تحلیلگران لبنانی معتقدند سلاح حزب‌الله که طی دو دهه‌ی گذشته مشروعیت خود را از "مقاومت" برای آزادسازی زمین‌های اشغال شده‌ی لبنان کسب می‌کرد، پس از رویارویی با مردم و احزاب رقیب در داخل کشور، مشروعیت خود را برای همیشه از دست خواهد داد.
علی مهتدی، گزارشگر دویچه‌وله در بیروت