لاپید: ممانعت از اتمی شدن ایران با تهدید نظامی ممکن است

یائیر لاپید، نخست‌ وزیر اسرائیل، با بیان این که سلاح هسته‌ای در دست جمهوری اسلامی بزرگ ترین تهدید برای اسرائیل و جهان است، جامعه بین‌المللی را فراخواند که مانع دستیابی تهران به چنین سلاحی شود.

او پنجشنبه ۲۲ سپتامبر در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل خواهان آن شد که "به ایران تفهیم شود که اگر برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد جهان، نه با دیپلماسی و گفت‌وگو، بلکه با اقدام نظامی به آن پاسخ خواهد داد."

لاپید جمهوری اسلامی را "دیکتاتوری کشت و کشتار" توصیف کرد و آن "رهبر ارکستر مرگ علیه یهودیان" خواند که ایدئولوژی‌اش حتی "از مرگ و نفرت‌ورزی علیه مسلمانان دگراندیش هم فروگذار نیست؛ همان گونه که در فراخوان مرگ برای سلمان رشدی یا در مرگ مهسا امینی قابل مشاهده است."

لاپید گفت که تنها راه‌ ممانعت از دستیابی آن به سلاح اتمی "تهدید نظامی جدی و باورپذیر" و حصول یک قرارداد بهتر و طولانی‌تر از برجام است.

نخست‌وزیر اسرائیل با طرح این مسئله که ایران با حمایت از جنبش‌های حماس و حزب‌الله، آنها را به حمله علیه اسرائیل در نقاط مختلف جهان ترغیب می‌کند، به جهان هشدار داد که تعقیب گزینه راحت‌تر در قبال ایران (احیای برجام) خطرناک است. او گفت که اسرائیل نمی‌تواند به چنین گزینه‌ای دلخوش کند و از هیچ اقدامی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی فروگذاری نخواهد کرد.

مذاکرات احیایبرجام که در ماه‌های اخیر بیشتر حول پیشنهادات تازه جوزپ بورل برای خروج از بن‌بست دور می‌زند اینک به خاطر مواضع متفاوت ایران و آمریکا و شروطی که به خصوص تهران در مورد ضمانت‌ها برای ممانعت از خروج مجدد آمریکا از توافق و نیز ضرورت بسته‌شدن پرونده‌های ایران در آژانس اتمی مطرح کرده، همچنان با رکود و عدم موفقیت روبرو است.

بسیاری از ناظران بعید می‌دانند که این مذاکرات پیش از انتخابات‌های پارلمانی اسرائیل و آمریکا که هر دو در نوامبر برگزار می‌شوند دوباره به جریان بیفتد یا با موفقیت همراه شود.

دولت اسرائیل که از ابتدا نسبت به احیای برجام بدبین و نگران بود و آن را حاوی امتیازاتی در راستای تسهیل مسیر ایران به سوی سلاح اتمی می‌دانست از این که واشنگتن در برابر خواست‌های اخیر تهران مقاومت نشان داده ابراز خشنودی کرده است. دولت اسرائیل همچنان بر انصراف از ادامه مذاکرات احیای برجام و لزوم حصول توافقی سخت‌تر با ایران تاکید کرده است.

"صلح با فلسطینی‌ها از طریق ایجاد دو کشور مستقل، به شرطی که ..."

لاپید در بخش دیگری از سخنانش برای اولین بار در سال‌های اخیر دوباره ایده دستیابی به صلح با فلسطینی‌ها از طریق ایجاد دو کشور مستقل در کنار یکدیگر را مطرح کرد.

او گفت که اکثریت اسرائیلی‌ها هوادار این ایده هستند و "من هم یکی از این اکثریت هستم." او در ادامه، شرط تحقق این ایده را در آن دانست که کشور مستقل فلسطینی "کانونی برای رشد و گسترش تروریسم نباشد."

لاپید با بیان این که اسرائیل می‌خواهد در امنیت و صلح زندگی کند، خطاب به مردم ساکن در نوار غزه گفت کشورش آماده است به ساختن و رونق اقتصاد آنها کمک کند به شرط آن که "با موشک بچه‌های ما در اسرائیل را مورد حمله قرار ندهید و سلاح‌ها را زمین بگذارید." به  گفته لاپید تنها به این شرط است که می‌توان "آینده مشترکی را در نوار غزه و کرانه باختری برپا کرد."

پیش از سخنرانی لاپید رسانه‌های اسرائیلی از محتوای سخنرانی او، از جمله در ارتباط با حل مناقشه با فلسطینی‌ها خبر داده بودند که به جدالی در صحنه سیاسی این کشور انجامید. علاوه بر اپوزیسیون برخی از متحدان او در دولت کنونی نیز از طرح دوباره ایده ایجاد دو کشور انتقاد کردند.

گدعون ساعر، وزیر کار کابینه لاپید در یک پیام توئیتری نوشت که "اکثریت مردم و نمایندگان آنها هرگز اجازه تحقق ایده مورد اشاره لاپید را نخواهند داد و نخست وزیر دولت انتقالی از نظر قانونی حق ندارد که با اظهارات خود به اسرائیل آسیب بزند."

قرار است روز اول نوامبر در اسرائیل انتخابات پارلمانی برگزار شود. نظرسنجی‌ها از محبوبیت بیشتر نتانیاهو و حزب لیکود او در میان رأی‌دهندگان و امکان جدی بازگشت او و متحدانش به قدرت خبر می‌دهند. اقدام لاپید در طرح دوباره ایده دوکشور مستقل برای صلح با فلسطینی‌ها بخشی از تلاش او برای جلب رأی‌دهندگان چپ و لیبرال و نیز شهروندان فلسطینی اسرائیل است که یک پنجم جامعه این کشور را تشکیل می‌دهند.

ایده لاپید در میان اپوزیسیون نیز با انتقاد شدید روبرو شد. بتسلئیل سموتریتچ، رئیس حزب "صهیونیسم دینی" ضمن انتقاد از این رویکرد، در توییتی نوشت: « حرف‌های لاپید در راستای فشارهای بین‌المللی برای تبلیغ طرحی است که کمتر از خودکشی اسرائیل نیست.»

در مقابل زهاوا گالون، رئیس حزب چپ‌گرای مرتص در توییتی از طرح ایده یادشده در سخنرانی آتی لاپید استقبال کرد و نوشت: «میلیون‌ها اسرائیلی و فلسطینی چشم انتظار افق سیاسی هستند که به دور باطل کشتار پایان دهد.»

او در ادامه از لاپید خواست گام دیگری رو به جلو برداشته و در مجمع عمومی با محمود عباس دیدار کند.

در برنامه کاری لاپید در نیویورک برای چنین ملاقاتی برنامه‌ریزی نشده است.

اسرائیل و فلسطینی‌ها سال ۱۹۹۳ قراداد صلح اسلو را امضا کردند که بر اساس آن در ابتدا یک تشکیلات خودمختار اداره امور در نوار غزه و بخشی از کرانه باختری را به عهده گرفت. قرار بود که این قرارداد بعدتر به خصوص در مورد وضعیت اورشلیم (بیت‌المقدس) و سهم دقیق فلسطینی‌ها از آن و همچنین از کرانه باختری تدقیق شود. هم انتفاضه و ترورهای خونین فلسطینی‌ها در داخل خاک اسرائیل، هم قدرت‌گیری نیروهای راست‌گرای مخالف قرارداد اسلو در این کشور و هم جنگ و مناقشه میان حماس و تشکیلات خودمختار بر سر اداره نوار غزه از عواملی شمرده می‌شوند که عملا پروسه اسلو را به محاق تعطیلی کشاندند.

لاپید در سخنرانی خود اشاره‌ای به قرارداد اسلو نکرد و نگفت که آیا باید مذاکرات بر مبنای آن ادامه یابد یا دور جدیدی از مذاکرات شروع شود.